Il chantun Tessin incassescha ina taxa da bul tranter auter er sin contracts d'execuziun da lavurs, e quai en l'autezza dad 1‰ da la valur. Tut ils contracts d'execuziun da lavurs, dals quals ina partida contractuala è domiciliada en il Tessin u dat sia suttascripziun en il Tessin, èn suttamess a questa taxa. Quest fatg è daventà impurtant per interpresas grischunas en quel senn che l'uffizi federal da vias (UVIAS) è dapi l'onn 2008 sulettamain responsabel per il sectur da las vias naziunalas e perquai che la filiala dal UVIAS ch'è responsabla per il Grischun è domiciliada a Bellinzona.
La consequenza da quest fatg è quella che per exempel tut ils contracts d'execuziun da lavurs vi da las vias naziunalas en il Grischun A13 (autostrada dal cunfin tranter ils chantuns SG/GR fin al cunfin tranter ils chantuns GR/TI) ed A28 (via dal Partenz) èn da princip suttamess a la taxa da bul dal chantun Tessin, perquai che la filiala da l'UVIAS – che ha sia sedia a Bellinzona – è l'incumbensadra e la partenaria dal contract d'execuziun da lavurs. Pervia da quest fatg ston las interpresas grischunas che exequeschan lavurs per la confederaziun en il Grischun pajar taglias en il chantun Tessin. Sin intervenziun da la societad grischuna dals impressaris constructurs ha la filiala da l'UVIAS fixà en ina directiva interna che contracts d'execuziun da lavurs, che vegnan fatgas da la vart dal nord dal tunnel dal San Bernardin, vegnan suttascrits a Tusaun dal post extern dal UVIAS, per che l'obligaziun da pajar taglias possia vegnir evitada per questas lavurs.
Or da l'optica da las sutsegnadras e dals sutsegnaders n'arriva questa pratica betg da cuntentar. Ella na porscha nagina soluziun per las interpresas grischunas che exequeschan – per incarica da la confederaziun – lavurs da la vart dal sid dal tunnel dal San Bernardin. Ultra da quai sa basa ella mo sin ina instrucziun d'agir da la filiala dal UVIAS e n'arriva betg d'eliminar en general l'obligaziun da pajar taglia.
Pervia da quai supplitgeschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza da daventar activa en chaussa.
Ellas ed els incumbenseschan la regenza da chattar – ensemen cun la confederaziun e cun il chantun Tessin – ina soluziun che deliberescha ils contracts d'execuziun da lavurs tranter la confederaziun sco incumbensadra ed interpresas dal chantun Grischun sco incumbensadas da la taxa da bul dal chantun Tessin per lavurs che vegnan fatgas en il chantun Grischun.
Cuira, ils 8 da december 2009
Felix, Toschini, Parpan, Berni, Bezzola (Zernez), Bleiker, Blumenthal, Bondolfi, Brandenburger, Brantschen, Buchli, Butzerin, Campell, Casparis-Nigg, Castelberg-Fleischhauer, Casty, Caviezel (Pitasch), Caviezel-Sutter (Tusaun), Christoffel-Casty, Claus, Clavadetscher, Conrad, Darms-Landolt, Donatsch, Dudli, Fasani, Geisseler, Hardegger, Hartmann (Cuira), Hartmann (Champfèr), Heinz, Jeker, Kleis-Kümin, Kollegger, Krättli-Lori, Kunz, Loepfe, Mani-Heldstab, Möhr, Montalta, Nick, Niederer, Nigg, Parolini, Peer, Pfäffli, Plozza, Portner, Quinter, Ragettli, Ratti, Righetti, Rizzi, Sax, Stiffler, Stoffel (Valragn), Thomann, Thöny, Tscholl, Valär, Vetsch (Claustra Vitg), Wettstein, Cattaneo, Engler, Furrer-Cabalzar, Gassmann, Hartmann (Küblis), Largiadèr, Stoffel (Tavau)
Resposta da la regenza
Sa basond sin la lescha davart las taxas da bul per il chantun Tessin dals 20 d'october 1986 incasseschan las autoritads fiscalas dal Tessin da las firmas incumbensadas1‰ da la valur da l'incumbensa da tut ils contracts d'execuziun da lavurs che vegnan fatgs sin lur territori chantunal. Suenter che la rait da vias naziunalas è vegnida surpigliada da la confederaziun il 1. da schaner 2008 e suenter la fundaziun da la filiala da l'uffizi federal da vias (UVIAS) a Bellinzona ch'è cumpetenta per l'unitad territoriala V (chantun Grischun) ha questa particularitad fiscala per consequenza che firmas da construcziun èn obligadas da pajar taglia en il chantun Tessin per lavurs vi da la rait da vias naziunalas ch'ellas fan sin territori grischun.
Per pudair far frunt a questa obligaziun fiscala atipica ed – ord vista dal Grischun – betg cuntentaivla ha l'UVIAS ordinà l'avust 2009 en il senn d'ina directiva entaifer l'administraziun da laschar suttascriver ils contracts d'execuziun da lavurs per lavurs che vegnan exequidas da la vart dal nord dal tunnel dal San Bernardin en il futur tras il post extern a Tusaun. Contracts per ovras da construcziun tranter San Bernardin e San Vittore percunter duain – per motivs administrativs – vegnir suttascrits vinavant a Bellinzona, uschia che l'obligaziun da pajar la taxa da bul è anc adina avant maun per tut las interpresas che sa participeschan a la procedura. En ils documents da surdada vegnan ils offerents però rendids explicitamain attents a questa obligaziun fiscala.
La via che l'UVIAS ha tschernì per impedir questa taxaziun da documents ch'è insolita per relaziuns svizras, ch'è però tenor la giurisdicziun permanenta dal tribunal federal admissibla, n'arriva betg da cuntentar or da l'optica da la regenza grischuna.
Pervia da questa situaziun nuncuntentaivla è la regenza gia intervegnida il schaner 2010 tar la confederaziun ed ha supplitgà quella d'adattar ils documents da publicaziun e da contract che vegnan duvrads da l'UVIAS per ch'i crodia l'obligaziun correspundenta per las interpresas da pajar la taxa da bul tar projects da construcziun da la confederaziun che vegnan exequids ordaifer il chantun Tessin. Ina midada da la pratica da surdada, per exempel cun suttascriver ils contracts d'execuziun da lavurs correspundents a Mesauc en il Grischun, n'ha l'UVIAS enfin ussa displaschaivlamain betg tratg en consideraziun.
La regenza vul sa stentar vinavant e tschertgar ina soluziun cun la confederaziun ed eventualmain cun il chantun Tessin che tegna quint en moda adequata dals interess dal Grischun concernent l'economia publica. Pia è la regenza pronta d'acceptar questa incumbensa.
17 da mars 2010