La conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da sanadad da la Svizra orientala è da princip averta per ina cassa unitara chantunala u regiunala.
Sut la direcziun dal directur da sanadad Rolf Widmer examinescha la regenza dal chantun Glaruna ussa activamain, quant ch'il chantun Glaruna pudess spargnar cun ina cassa unitara.
Er il directur da sanadad dal chantun Turgovia, Bernhard Koch, s'exprima per ina cassa unitara e s'engascha per ina cassa unitara regiunala SVIZRA ORIENTALA.
In martgà liber en il sectur da las assicuranzas da malsauns n'exista nagliur sin l'entir mund.
En connex cun l'assicuranza fundamentala vala en Svizra per tuttas e per tuts – dunna/um, vegl/giuven, malsaun/saun – la medema purschida e la medema obligaziun da prestaziun.
Il martgà exista mo en la chatscha sin bunas ristgas che vegnan recrutadas activamain cun metodas da marketing per ina midada da la cassa da malsauns. Ristgas charas emprovan ins, u d'impedir da daventar commembras cun las starmentar u, da persvader d'extrar.
Nossa societad paja plirs milliuns francs per onn per quest martgà illusoric en il sectur da la sanadad, senza che quel produciss ina plivalur per la sanadad. A lunga vista impedescha el er ina lavur da prevenziun effizienta da las cassas, perquai che ristgas favuraivlas pon midar da tut temp a cassas favuraivlas.
La Svizra orientala inclusiv il Grischun ha las premias per las assicuranzas da malsauns las pli bassas da l'entira Svizra. Ils custs èn dentant er s'augmentads tar nus considerablamain ils ultims onns. I vegn pretendì da la regenza d'examinar seriusamain differentas pussaivladads da spargnar, e quai senza restricziuns ideologicas.
Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders supplitgeschan la regenza d'examinar e dad enumerar ils avantatgs ed ils dischavantatgs d'ina cassa unitara chantunala e d'ina cassa unitara regiunala per la Svizra orientala. La regenza vegn supplitgada da demussar, co ch'ina tala cassa pudess vegnir realisada, eventualmain er en collavuraziun cun la conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da sanadad da la Svizra orientala.
Cuira, ils 16 da favrer 2010
Trepp, Pfiffner-Bearth, Peyer, Arquint, Baselgia-Brunner, Bucher-Brini, Bühler-Flury, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Jaag, Jäger, Menge, Meyer Persili (Cuira), Niederer, Noi-Togni, Pfenninger, Righetti, Thöny, Locher Benguerel
Resposta da la regenza
En sia resposta dals 7 da favrer 2010 ha il cussegl federal prendì posiziun davart il tema "cassa unitara" formulà en il postulat dal cusseglier naziunal Wehrli concernent cassas da sanadad chantunalas sco assicuranzas da malsauns:
Il cussegl federal "è da l'avis ch'il sistem cun pliras assicuranzas da malsauns socialas haja clers avantatgs che na dastgan betg ir a perder. Il sistem actual cuntegna elements da concurrenza regulads che dattan a las assicuranzas impuls per prender mesiras che frainan ils custs. Questas mesiras duain gidar a pudair stabilisar lur premias sin in nivel raschunaivel e tegnair u eventualmain schizunt augmentar lur effectiv da persunas assicuradas. In sistem che sa basa sin la concurrenza chaschuna ultra da quai che las assicuranzas daventan innovativas e ch'ellas augmentan lur pretensiuns da qualitad. Ina cassa chantunala unitara muntass che las persunas assicuradas n'avessan betg pli la pussaivladad d'eleger libramain lur assicuranza sin basa da quests criteris.
Il cussegl federal è da l'avis ch'ina situaziun da monopol na deliberass betg l'instituziun da l'assicuranza dal squitsch finanzial actual e che quella indebliss ils impuls da svilup. Ultra da quai cuntrafaschess la chantunalisaziun dal sistem da las assicuranzas da malsauns a las stentas ch'èn vegnidas fatgas per coordinar meglier il sistem sin plaun naziunal. En quest connex sto vegnir numnada la moziun da la fracziun da PCD/PEV/PVL 09.3801 "Ina strategia da sanadad per la Svizra". Il cussegl federal è sa mussà pront d'iniziar in process da la furmaziun d'opiniun per dumondas davart furmas da cooperaziun futuras e davart regulaziuns da cumpetenza futuras en il sectur da la sanadad.
Il cussegl federal è persvadì da l'effizienza e dals avantatgs dal sistem actual e na vul betg midar quel. Responsablas per la mancanza da la limitaziun dals custs n'èn ni la structura da las assicuranzas ni la concurrenza. Per quest motiv sustegna il cussegl federal plirs sbozs per reveder la lescha federala davart l'assicuranza da malsauns LAMal che ston anc vegnir discutads e che han en spezial l'intenziun da reducir l'augment dals custs. Il cussegl federal vul cuntinuar cun sias stentas en questa direcziun. El è da l'avis ch'i na saja betg necessari da far in rapport davart la creaziun da cassas da sanadad chantunalas."
Correspundentamain ha il cussegl federal proponì da refusar il postulat. L'assamblea federala n'ha anc betg tractà il postulat.
La regenza è dal medem avis sco il cussegl federal e declera las ponderaziuns dal cussegl federal sco part integrala da sia resposta. Sco il cussegl federal è er ella persvadida da l'effizienza e dals avantatgs dal sistem actual. Als excess da singulas assicuranzas stoi vegnir fatg frunt en il rom dal sistem actual.
Tenor ella fai da princip er pauc senn d'elavurar in rapport sin plaun chantunal. Sche l'assamblea federala surdat il postulat, ston ins d'ina vart far quint ch'i vegnia elavurà in rapport davart la creaziun da cassas chantunalas da sanadad. Da l'autra vart è in rapport che vegn elavurà sin plaun chantunal senza enconuscher e senza integrar las cundiziuns generalas dal legislatur naziunal per cassas unitaras pauc expressiv.
Per quests motivs propona la regenza da refusar l'incumbensa da la fracziun.
22 d'avrigl 2010