Ils 22 d'avrigl 2010 ha il departament da construcziun, traffic e selvicultura dal Grischun tramess directivas a tut las instituziuns publicas sco cumplettaziun dals chapitels 19 e 20 dal manual per acquisiziuns publicas en il chantun Grischun. I sa tracta da las directivas nr. 8 e 9.
La directiva nr. 9 concerna l'observaziun da las otg cunvegnas centralas da l'organisaziun internaziunala da lavur (OIL) che la Svizra ha ratifitgà per la protecziun da normas da lavur fundamentalas. Igl è previs che offerentas ed offerents esters possian sa participar a las surdadas publicas, faschond simplamain ina decleranza persunala davart l'observaziun da las cunvegnas centralas da la OIL, e ch'ils posts d'acquisiziun publics examineschian en furma d'emprovas da controlla la correctadad dals formulars da decleranza persunala emplenids cumplettamain.
Questa moda da proceder n'è betg cuntentaivla. Gia oz na fan las autoritads da surdada strusch emprovas da controlla. Per las offerentas e per ils offerents n'èsi da lur vart effectivamain betg pussaivel da laschar controllar la correctadad da la decleranza persunala d'autras offerentas e d'auters offerents. Er en cas da proceduras da submissiun pendentas na dattan ils uffizis da scussiun e da concurs numnadamain naginas infurmaziuns davart las firmas involvidas, e la dretgira administrativa è da l'avis che l'autoritad da surdada possia sa fidar da las indicaziuns che las offerentas e ch'ils offerents han fatg sin il formular correspundent da decleranza persunala, sch'i n'èn avant maun nagins indizis che laschan dubitar la credibilitad da las indicaziuns fatgas. Quai vul dir ch'ins possia cuntanscher ina controlla da la decleranza persunala d'ina offerenta u d'in offerent (p.ex. davart il pajament da tut las contribuziuns socialas) pir, en cas ch'ins po far valair concretamain ina inobservanza en il rom d'ina procedura da recurs. Ina tala cumprova da l'inobservanza da vart d'ina autra persuna na po in'offerenta u in offerent praticamain betg furnir.
En ina situaziun da crisa pli e pli severa cun adina dapli obligaziuns en quai che reguarda la segirezza, la protecziun da las lavurantas e dals lavurants, las contribuziuns socialas e publicas cuntegna la preschientscha pli e pli ferma da concurrentas e da concurrents esters il privel che las incumbensas publicas vegnian surdadas ad offerentas ed ad offerents che han inoltrà ina decleranza persunala faussa e che n'adempleschan pia betg lur obligaziuns da pajar las contribuziuns socialas e da proteger las lavurantas ed ils lavurants.
Per quest motiv dovri in sistem da controlla funcziunant che garantescha l'exclusiun da quellas offerentas e da quels offerents che n'adempleschan betg lur obligaziuns da dretg public.
Ina metoda simpla ed efficazia fiss quella da controllar obligatoricamain avant la conclusiun dal contract, sche las offerentas ed ils offerents, als quals las lavurs vegnan surdadas, observan questas obligaziuns.
Per quests motivs supplitgeschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza:
1. da procurar per ina revisiun da la lescha chantunala da submissiun, introducind ina controlla obligatorica da la decleranza persunala da tut las offerentas e da tut ils offerents, als quals las lavurs èn vegnidas surdadas. Questa controlla sto avair lieu avant la conclusiun dal contract;
2. da relaschar immediatamain ina directiva che oblighescha ils posts d'acquisiziun da controllar – avant la conclusiun dal contract – la correctadad da la decleranza persunala da tut las offerentas e da tut ils offerents, als quals las lavurs èn vegnidas surdadas.
In'economia publica sauna dovra offerentas ed offerents responsabels e corrects che s'engaschan per la segirezza publica e sociala sco er per la protecziun da las lavurantas e dals lavurants.
Cuira, ils 16 da zercladur 2010
Keller, Casty, Peyer, Arquint, Augustin, Barandun, Baselgia-Brunner, Berni, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Bleiker, Blumenthal, Brantschen, Bucher-Brini, Buchli, Butzerin, Cahannes Renggli, Campell, Castelberg-Fleischhauer, Casutt, Caviezel-Sutter (Tusaun), Christoffel-Casty, Claus, Conrad, Dermont, Fallet, Farrér, Felix, Florin-Caluori, Frigg-Walt, Geisseler, Giovanoli, Hardegger, Hasler, Heinz, Jaag, Koch, Kollegger, Mani-Heldstab, Märchy-Michel, Marti, Menge, Meyer Persili (Cuira), Meyer-Grass (Claustra Vitg), Niederer, Parolini, Parpan, Pedrini (Roveredo), Perl, Pfäffli, Plozza, Portner, Quinter, Ratti, Righetti, Sax, Stiffler, Stoffel, Tenchio, Thomann, Thöny, Toschini, Trepp, Troncana-Sauer, Tscholl, Tuor, Wettstein, Zanetti, Foffa, Hartmann (Küblis), Jecklin-Jegen, Locher Benguerel, Michel (Cuira), Pedrini (Soazza)
Resposta da la regenza
Tenor las prescripziuns chantunalas da submissiun garanteschan las incumbensadras ed ils incumbensaders dal maun public che las offerentas ed ils offerents observian – sin basa da lur decleranza persunala – las disposiziuns vertentas per la protecziun da las lavurantas e dals lavurants sco er las cundiziuns da lavur e ch'ellas hajan pajà las taglias e las contribuziuns a l'assicuranza sociala. Sin dumonda dal post d'acquisiziun sto mintga offerenta e mintga offerent cumprovar che sias indicaziuns sajan correctas e d'autorisar l'incumbensadra u l'incumbensader da controllar quai. En cas che la decleranza persunala cuntegna indicaziuns faussas, smanatschan sancziuns rigurusas l'offerenta u l'offerent fallibel (privaziun da l'incarica, chasti convenziunal, exclusiun da fin a 5 onns en il rom d'acquisiziuns futuras). Questas disposiziuns da surdada han la finamira prioritara da segirar las prestaziuns socialas, da mantegnair la pasch da lavur e da garantir ina concurrenza gista tranter las participantas ed ils participants dal martgà.
Per ch'ils princips da submissiun menziunads possian vegnir fatgs valair en il rom d'in sistem da decleranza persunala che sa basa sin il princip da confidenza, ston las incumbensadras ed ils incumbensaders dal maun public controllar la decleranza persunala da l'offerenta u da l'offerent almain en furma da sondagis, per che questa decleranza haja er propi in effect preventiv. Per quest motiv controlleschan ils posts chantunals d'acquisiziun dapi onns en ina successiun casuala – ed en tut ils cas da suspect – che las indicaziuns sajan correctas, incumbensond las interpresas da cumprovar en moda giuridicamain suffizienta ed a maun da confermas da las instituziuns responsablas, che las obligaziuns sajan ademplidas.
Il princip da la decleranza persunala sco er la pratica sviluppada en quest reguard èn sa cumprovads tenor l'avis da la regenza. Tras il sistem actual da sondagis resultan tant da la vart da las incumbensadras e dals incumbensaders sco er da la vart da las offerentas e dals offerents lavurs administrativas minimalas. Sco che las experientschas dal chantun mussan, adempleschan las firmas, che sa participeschan a proceduras d'acquisiziuns publicas, en la gronda part dals cas lur obligaziuns legalas. Mo fitg darar vegnan constatadas irregularitads resp. mancanzas en ina firma en il rom d'ina controlla concreta. En connex cun sias acquisiziuns n'ha il chantun perquai gì fin oz nagins motivs da declerar la controlla da la decleranza persunala sco obligatorica e da pretender che las interpresas che han survegnì incumbensas furneschian – per mintga surdada – ina cumprova cumplessiva che tut las cundiziuns da participaziun vegnian observadas. Per controllar la decleranza persunala metta il manual davart las acquisiziuns publicas ultra da quai a disposiziun a las incumbensadras ed als incumbensaders dal maun public in formular da controlla standardisà. Quai en il senn d'ina execuziun uschè unitara da la lescha sco pussaivel.
Malgrà che las prescripziuns da submissiun vertentas obligheschan il maun public d'avair quità e da far las controllas, na poi betg vegnir exclus che singuls posts d'acquisiziun n'han strusch u betg controllà en il passà las decleranzas persunalas inoltradas. In tal cumportament na dastga vegnir tolerà en nagin cas. Dentant da vulair fixar pervia da quai ina controlla obligatorica da la decleranza persunala avant mintga decisiun da surdada per tut las incumbensadras e per tut ils incumbensaders dal maun public, para sproporziunà a la regenza e fiss collià cun ina chargia administrativa supplementara betg giustifitgabla per las interpresas. Da controllar che tut las interpresas che han survegnì incumbensas observian las cundiziuns da salari e da lavur, na pudess insumma gnanc vegnir liquidà dals organs da controlla cumpetents. La finala pertutgass l'extensiun da l'obligaziun da cumprova, che vegn pretendida da las sutsegnadras e dals sutsegnaders, bunamain mo offerentas ed offerents dal Grischun che survegnan – tenor la statistica da surdada da blers onns – la gronda part da tut las incumbensas publicas (en la branscha da construcziun passa 95% da tut las incumbensas).
Sin basa da las ponderaziuns qua survart è la regenza da l'avis che las premissas legalas per garantir ina politica d'acquisiziuns publicas ch'è raschunaivla ord vista sociala sajan gia francadas en moda suffizienta. Per meglierar l'execuziun da la legislaziun è ella dentant pronta da far – en il rom d'ina directiva – prescripziuns liantas a las incumbensadras ed als incumbensaders dal maun public concernent in urden da sondagis sistematic. La regenza è pia pronta d'acceptar l'incumbensa cun la restricziun ch'i na duaja betg vegnir prendida per mauns ina revisiun parziala da la lescha chantunala da submissiun.
8 da settember 2010