Dumonda Parpan concernent il trenament cun aviuns da cumbat en il spazi aviatic dal Grischun e las consequenzas per il turissem e per la qualitad da viver
Sessiun: 16.06.2010
En la regiun da Planeiras sa lascha constatar dapi trais onns in augment massiv dals sgols da trenament e da controlla tras aviuns da cumbat. Quai fa surstar las persunas indigenas ed ils giasts, en spezial sch'i vegn sgulà durant la stagiun auta turistica sco p.ex. il favrer e durant l'emna da Pasca. La canera disturba la glieud en las regiuns da vacanzas. En quest connex pon ins avair l'impressiun che, pervia da l'opposiziun cunter il trenament d'aviuns da cumbat en il Vallais, en la Surselva bernaisa e da nov en il Toggenburg, ils trenaments vegnian fatgs ussa sur il Grischun. Senza vulair metter en dumonda generalmain la necessitad da l'aviaziun militara e dals trenaments, ans permettain nus da far las suandantas dumondas:
1. Datti ina registraziun davart il svilup e davart l'augment da las uras da sgol sur il Grischun?
2. Co sa preschenta la cumparegliaziun cun autras destinaziuns turisticas en il Vallais, en il chantun Berna ed en il Tessin?
3. È la regenza pronta da far valair sia influenza per ch'ils sgols vegnian reducids ad ina dimensiun supportabla durant la stagiun auta turistica?
Cuira, ils 16 da zercladur 2010
Parpan, Kollegger, Augustin, Farrér, Quinter
Resposta da la regenza
A l'aviatica militara svizra stattan a disposiziun trais spazis da trenament. In da quels sa chatta sur il Giura, in'auter sur la regiun da Friburg, Berna, Lucerna, Sursilvania, Sutsilvania e Vallais ed il terz sur la regiun da Glaruna, Son Gagl e Grischun. Quests spazis da trenament vegnan savens duvrads cumplainamain per missiuns da trenament da l'aviatica militara. En cas d'exercizis che dovran pli pauc spazi d'aria, vegnan duvradas mo parts dals spazis da trenament. L'autezza minimala da sgol per ils exercizis è 4'000 meters sur mar.
Cun introducir l'aviun dal tip F/A-18 Hornet e cun metter ord funcziun parzialmain la flotta dals aviuns dal tip Tiger e cumplettamain ils aviuns dals tips Hunter e Mirage sco er ils aviuns exploraturs èn il dumber d'aviuns e qua tras er il dumber da sgols da trenament sa reducids considerablamain. L'urari dal traffic aviatic (08.30 – 11.50 e 13.30 – 17.00) ed ils facturs areguard ils aviuns en acziun (maximalmain trais fin quatter missiuns per di) n'èn betg sa midads dapi blers onns. Tant enavant ch'il spazi aviatic attribuì a l'aviatica militara na vegn betg duvrà da l'armada per sgols da trenament, vegn el duvrà da l'aviatica civila.
Resposta a las dumondas
1. L'evaluaziun che l'aviatica militara ha fatg per l'utilisaziun dal spazi d'aria en la regiun da Glaruna, Son Gagl e Grischun per ils onns 2006, 2008 e 2009 mussa che l'utilisaziun da quest spazi d'aria è s'augmentada da l'onn 2006 a l'onn 2008 per 15 pertschient. Da l'onn 2008 a l'onn 2009 è ella percunter sa reducida per passa 15 pertschient. L'onn 2009 è il spazi d'aria en questa regiun pia vegnì duvrà en il rom da l'onn 2006. Quai stat d'ina vart en connex cun la serrada da la plazza aviatica a Dübendorf e da l'autra vart cun la meglra structura dal spazi d'aria en la regiun da Friburg, Berna, Lucerna, Sursilvania, Sutsilvania e Vallais per ils scenaris da trenament planisads. Plinavant pon ins cuntanscher quest spazi aviatic pli facilmain da las plazzas aviaticas principalas da Payern, da Meiringen e da Sion. Correspundentamain ha la maioritad dals sgols da trenament gì lieu en la regiun da Friburg, Berna, Lucerna, Sursilvania, Sutsilvania e Vallais.
2. Ils spazis d'aria sur ils chantuns Vallais e Berna vegnan duvrads pli savens ch'il spazi d'aria sur il chantun Grischun, e quai cunzunt pervia da la vischinanza da las plazzas aviaticas da Payern, da Meirinigen e da Sion. Ultra da quai èn las regiuns enturn las plazzas aviaticas exponidas tant a la canera aviatica usitada sco er a la canera dals aviuns che partan e che sa tschentan. Questas emissiuns da canera èn bler pli grondas che la canera chaschunada d'aviuns che sgolan suror en grondas autezzas. Ils disturbis da canera che vegnan chaschunads tras aviuns da cumbat che partan e che sa tschentan èn perquai er stads temas da discussiun en ils chantuns Vallais e Berna. La canera aviatica che deriva da sgols da trenament n'ha dentant betg chaschunà discussiuns.
Cun excepziun da situaziuns extraordinarias stat il spazi d'aria sur il chantun Tessin a disposiziun exclusivamain a l'aviatica civila.
3. La regenza è pronta da s'engaschar per ina reducziun da sgols, sch'il dumber da sgols da trenament da l'aviatica militara s'augmenta en cumparegliaziun cun oz.
16 d'avust 2010