En la lescha introductiva tar la lescha federala davart la protecziun da l'ambient (lescha chantunala davart la protecziun da l'ambient) vegni constatà en l'art. 47 ch'il chantun presta a corporaziuns per la gestiun dals ruments pajaments da gulivaziun per cumpensar ils custs spezialmain auts per il transport a lunga distanza dals ruments chasans. En l'ordinaziun chantunala davart la protecziun da l'ambient figureschan las precisaziuns respectivas en ils art. 24 fin 28.
Il sustegn finanzial dal transport a lunga distanza dals ruments chasans sfalsifitgescha l'autenticitad dals custs da la gestiun da ruments e favurisescha tendenzialmain schliaziuns cun in transport a lunga distanza. Quai n'è betg raschunaivel ni dal puntg da vista economic ni dal puntg da vista ecologic.
Nus incumbensain perquai la regenza d'annullar l'art. 47 da la lescha chantunala davart la protecziun da l'ambient ed ils artitgels correspundents da l'ordinaziun chantunala davart la protecziun da l'ambient u d'als adattar en quel senn, che contribuziuns a transports a lunga distanza vegnan pajadas mo, sch'ils ruments vegnan utilisads entaifer il chantun.
Cuira, ils 7 da december 2010
Kappeler, Thöny, Nick, Bezzola (Samedan), Blumenthal, Caduff, Casty, Davaz, Engler, Fontana, Gartmann-Albin, Gasser, Holzinger-Loretz, Jaag, Kunz (Fläsch), Locher Benguerel, Michel, Müller (Tavau Plaz), Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Peyer, Pult, Stiffler (Cuira), Trepp, Waidacher, Monigatti, Müller (Haldenstein), Patt
Resposta da la regenza
Per il 1. da schaner 2000 è entrà en vigur il scumond da deposit per ruments combustibels. Las corporaziuns che deponivan avant lur ruments chasans combustibels, particularmain l'associaziun per la gestiun da ruments da l'Engiadin'ota/Bregaglia (ABVO), la corporaziun regiunala Val Müstair (CRVM), la Pro Engiadina bassa (PEB), la corporaziun da vischnancas Surselva (CVS), oz Regiun Surselva (RS), e la Regione Valposchiavo (RV) eran sfurzadas da dismetter lur ruments chasans per part en stabiliments per arder ruments ordaifer il chantun. Entaifer il chantun na devi betg avunda capacitad da combustiun, perquai che l'onn 1996 è vegnida refusada la construcziun d'ina segunda pigna per il SAR a Trimmis. Midar dal deposit a la combustiun, e quai en stabiliments lunsch davent ha chaschunà custs cleramain pli auts per las corporaziuns pertutgadas. La cumpensaziun dals custs da transport (CCT) duai distgargiar, almain per part, las regiuns periferas dals custs da transport sproporziunads. Ultra da quai duain las corporaziuns per la gestiun da ruments vegnir incitadas da transportar lur ruments sur distanzas pli lungas cun la viafier. Disposiziuns legalas tar la CCT èn vegnidas integradas en lescha chantunala davart la protecziun da l'ambient (LCPAmb) dals 2 da december 2001 ed en l'ordinaziun davart la protecziun da l'ambient dals 13 d'avust 2002, ch'èn entradas en vigur il 1. da settember 2002.
Per ils onns 2002 fin 2008 ha il chantun pajà annualmain 160'000 francs e 200'000 francs cumpensaziun. Las retschavidras da quests pajaments èn stadas la ABVO (ca. 79%), la RV (ca. 6%) e la PEB (ca. 15%). Entant ch'ils ruments da l'Engiadin'ota e da la Val Puschlav vegnan ars a Niederurnen, arrivan ils ruments da l'Engiadina bassa oz a Trimmis. L'onn 2009 èn ils custs s'augmentads andetgamain tranter auter pervia da l'augment dals custs dal transport cun la viafier als lieus ordaifer il chantun. Ils proxims onns ston ins far quint cun custs annuals en la dimensiun da 350'000 francs.
Dapi l'introducziun da la CCT èn las relaziuns sa midadas. Il SAR a Trimmis è vegnì engrondì ed ha, dapi l'onn 2005, capacitads grondas avunda per arder tut ils ruments dal Grischun. Cun la revisiun parziala da la LCPAmb dals 11 da december 2008, en vigur dapi il 1. d'october 2009, è vegnì fixà l'entir territori chantunal sco intschess dal SAR a Trimmis per ils ruments chasans combustibels. Gia oz pudessan pia tut ils ruments chasans combustibels dal chantun Grischun vegnir dismess en il SAR a Trimmis. Suenter la scadenza dals contracts ch'èn anc valaivels tranter las corporaziuns per la gestiun da ruments e las corporaziuns extrachantunalas ston els da princip vegnir ars a Trimmis. Ils motivs che han manà l'onn 2000 a l'introducziun da la CCT n'existan oz betg pli en la medema moda. Er a la regenza disturbi pia ch'i ston vegnir pajadas contribuziuns per il transport a lunga distanza ordaifer il chantun, schebain ch'i fiss oz senza auter pussaivel da dismetter ils ruments entaifer il chantun. La CCT è anc adina motivada tras il fatg ch'i po uschia vegnir promovì il transport cun la viafier ch'è favuraivel per l'ambient resp. ch'ils transports sin via pon vegnir reducids.
La regenza ha gronda chapientscha per ils giavischs che vegnan exprimids en l'incumbensa Kappeler. Ella è pronta d'acceptar questa incumbensa, da reponderar da princip la cumpensaziun dals custs da transport ed eventualmain da proponer da l'abolir.
9 da mars 2011