Sin basa da la lescha federala davart l'agricultura vegnan elavurads permanentamain concepts d'interconnexiun en las vischnancas ed en las regiuns da noss chantun. A maun da las infurmaziuns che vegnan rimnadas en quests concepts vegnan fatgs contracts da cultivaziun tranter las cultivaturas ed ils cultivaturs d'ina vart ed il chantun Grischun da l'autra vart.
Questa tematica è vegnida discutada l'ultima giada en il cussegl grond cunzunt en il rom da duas intervenziuns dal deputà Peer (dumonda da l'avust 2009, incumbensa da l'avrigl 2010). L'incumbensa Peer è vegnida acceptada l'avust 2010 dal cussegl grond cunter la voluntad da la regenza. La voluntad ch'il cussegl grond ha exprimì uschia era clera: Ils concepts d'interconnexiun ed ils contracts da cultivaziun respectivs tranter las cultivaturas ed ils cultivaturs d'ina vart ed il chantun Grischun da l'autra vart duain vegnir realisads mo en furma da contracts da dretg public d'ina durada limitada.
Malgrà che l'incumbensa numnada qua survart è vegnida acceptada cleramain, stoi ussa vegnir constatà che l'uffizi per la natira e l'ambient (UNA) na sa cuntenta betg cun quai e fa sforzs per che las vischnancas transfereschian concepts d'interconnexiun en lur planisaziuns localas. Sumegliantamain a quai ch'era intenziunà oriundamain cun l'inscripziun da servituts en il register funsil vegni ussa empruvà da chatschar tras – ultra dals contracts cun las cultivaturas e cun ils cultivaturs – ina realisaziun che lia las proprietarias ed ils proprietaris funsils. Questa varianta da transferir concepts d'interconnexiun en las planisaziuns localas da las vischnancas cun l'intent da garantir la protecziun che lia las proprietarias ed ils proprietaris funsils aveva la regenza menziunà gia en sia resposta a l'incumbensa Peer. Quella giada era questa varianta dentant vegnida qualifitgada sco la mendra da trais variantas. Qua tras vegn rinforzada cleramain l'impressiun ch'i vegnia – malgrà ch'il cussegl grond ha exprimì cleramain sia voluntad – empruvà da stgaffir sin tut las vias situaziuns che lian las proprietarias ed ils proprietaris funsils: situaziuns che vulan d'ina vart excluder mintga flexibilitad futura en la cultivaziun agricula per las cultivaturas e per ils cultivaturs e che signifitgeschan da l'autra vart intervenziuns nunnecessarias en la proprietad funsila per las proprietarias e per ils proprietaris funsils.
En quest connex sa tschentan las suandantas dumondas:
1. Èsi propi uschia ch'il UNA ha fatg sforzs per che las vischnancas transfereschian concepts d'interconnexiun en lur planisaziuns localas en il rom da revisiuns da talas (plan da zonas u plan general da furmaziun)?
2. Co sa lascha quest proceder giustifitgar tenor il giudicament da la regenza, en spezial en vista al fatg ch'il cussegl grond ha exprimì cleramain sia voluntad da realisar concepts d'interconnexiun sin basa da contracts da dretg public d'ina durada limitada?
3. È er la regenza da l'opiniun ch'in tal proceder restrenschia en l'avegnir la flexibilitad en la cultivaziun agricula?
4. Co giuditgescha la regenza las intervenziuns en la proprietad funsila che resultan tras l'intenziun da transferir concepts d'interconnexiun en las planisaziuns localas?
Cuira, ils 20 d'avrigl 2011
Sax, Valär, Niggli-Mathis (Grüsch), Albertin, Augustin, Barandun, Berther (Mustér), Berther (Camischolas), Blumenthal, Brandenburger, Buchli-Mannhart, Burkhardt, Caduff, Caluori, Campell, Candinas, Casty, Casutt, Casutt-Derungs, Cavegn, Clalüna, Clavadetscher, Darms-Landolt, Della Vedova, Dermont, Dosch, Engler, Fallet, Florin-Caluori, Foffa, Furrer-Cabalzar, Geisseler, Giacomelli, Grass, Gunzinger, Heinz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jeker, Joos, Kasper, Kleis-Kümin, Kollegger (Malix), Kunz (Fläsch), Lorez-Meuli, Marti, Michael (Donat), Michael (Castasegna), Michel (Tavau Monstein), Nick, Niederer, Niggli (Samedan), Parolini, Parpan, Rathgeb, Steck-Rauch, Stiffler (Tavau Plaz), Tenchio, Troncana-Sauer, Tscholl, Vetsch (Pragg-Jenaz), Wieland, Zweifel-Disch, Haltiner, Jenny (Claustra Vitg), Müller (Susch), Vincenz
Resposta da la regenza
Ils concepts d'interconnexiun na vegnan betg purtads ed incumbensads dal chantun, mabain da las vischnancas. La suveranitad da las datas è pia chaussa da las vischnancas. Tar l'elavuraziun dals concepts d'interconnexiun registrescha mintgamai in biro ecologic, ch'è incumbensà da la vischnanca, il stadi da partenza entaifer la surfatscha utilisada da l'agricultura. Per quest intent vegnan tranter auter eruidas las spezias en mira e las spezias caracteristicas sco utschels cuaders, reptils e tgirallas. Plinavant vegnan definidas finamiras resp. vegni elavurà in concept da realisaziun en vista a la promoziun da la varietad botanica e faunistica. Il stadi da partenza vegn registrà sin basa da l'inventari chantunal da la protecziun da la natira e da la cuntrada. Perquai che las datas da l'inventari chantunal, che dateschan per part dals onns 1990, han ina inexactadad territoriala relativamain gronda, ston ellas vegnir actualisadas tar l'elavuraziun dals concepts d'interconnexiun. Ultra da cunfinaziuns pli exactas per ils objects da l'inventari e per las utilisaziuns actualas resultan qua tras er enconuschientschas davart spazis da viver betg registrads fin ussa en il senn dal dretg federal. Talas surfatschas da biotop identifitgadas da nov vegnan bain cartadas en il rom da concepts d'interconnexiun. Fin a la terminaziun da la revisiun totala da la legislaziun chantunala davart la protecziun da la natira e da la patria èsi dentant vegnì desistì sapientivamain d'integrar novs objects en l'inventari chantunal dals biotops ch'èn degns da vegnir protegids e che han ina impurtanza regiunala e locala (art. 16 da la lescha chantunala davart la protecziun da la natira e da la patria [LNPGR]). Tar la proxima actualisaziun da quest inventari vegni dentant segiramain er sa basà sin las datas schematicas dals concepts d'interconnexiun. La protecziun giuridica è garantida en cas d'actualisaziuns d'inventaris en il rom da las disposiziuns dals art. 4 s. LNPGR.
En il rom da revisiuns da planisaziuns localas pon ils biros da planisaziun incumbensads da las vischnancas retrair sur il center da geodatas dal Grischun mo las datas da l'inventari chantunal. Perquai ch'igl è tuttavia enconuschent a las vischnancas ed als biros da planisaziun che questas datas n'èn betg adina exactas, fan ellas regularmain dar l'uffizi per la natira e l'ambient (UNA) las cunfinaziuns dals biotops ch'èn vegnidas chattadas en il rom dals concepts d'interconnexiun.
Sche zonas da protecziun u objects natirals en il senn da l'art. 44 da la lescha chantunala davart la planisaziun dal territori èn part d'ina revisiun da la planisaziun locala, controllescha il UNA las cunfinaziuns e las registraziuns en il rom da la procedura d'examinaziun preliminara. Sche questas zonas u quests objects sa basan exclusivamain sin datas d'in inventari vegl, cumbain che datas pli actualas fissan avant maun, propona il UNA mintgamai ina rectificaziun. En il rom da l'examinaziun preliminara sa permetta il UNA plinavant da render attent a surfatschas da biotop che n'èn betg registradas en l'inventari; e primarmain en cas da palids propona el che la vischnanca examineschia da metter sut protecziun questas surfatschas.
Respostas a las dumondas:
1. Transferir tut ils concepts d'interconnexiun u la gronda part da quels en las planisaziuns localas n'è – gia pervia da la structura da las datas – ni pussaivel ni raschunaivel. Tuttina exista in connex material tranter ils concepts d'interconnexiun e las planisaziuns. Perquai che las finamiras da la planisaziun dal territori cuntegnan er finamiras da protecziun, sa fatschentan tuts dus instruments cun objects da proteger tenor la lescha federala davart la protecziun da la natira e da la patria (LNP). En cas da revisiuns da planisaziuns localas ha il UNA l'incumbensa da garantir la qualitad da las planisaziuns localas, e quai cun consegnar datas schematicas disponiblas e pli actualas, che appartegnan a las vischnancas. En quest connex pon er vegnir fatgas recumandaziuns per metter sut protecziun biotops registrads da nov. Sch'ina vischnanca refusescha da metter sut protecziun biotops betg inventarisads, n'ha quai naginas ulteriuras consequenzas. Per resumar poi vegnir ditg ch'il UNA na fa nagins sforzs spezials per transferir ils concepts d'interconnexiun en las planisaziuns localas en il senn da la dumonda.
2. Concepts d'interconnexiun vegnan anc adina realisads cun agid da contracts da cultivaziun da dretg public ch'èn limitads a maximalmain 6 onns.
3. Sco quai ch'igl è explitgà qua survart, n'èsi sa midà nagut vi da la realisaziun dals concepts d'interconnexiun. Uschia na sa mida er nagut vi da la flexibilitad en la cultivaziun agricula.
4. Da vart dal chantun n'existan naginas intenziuns da transferir concepts d'interconnexiun en la planisaziun d'utilisaziun. En il rom da planisaziuns localas fan las vischnancas dentant regularmain diever da las datas schematicas pli exactas che derivan da lur concepts d'interconnexiun. Entaifer questas proceduras èsi tuttavia l'incumbensa dal UNA da render attent a divergenzas da zonas da protecziun cumpareglià cun las relaziuns effectivas e da proponer adattaziuns objectivas motivadas. La protecziun giuridica è garantida en moda cumplessiva en quest connex.
1. da fanadur 2011