Incumbensa da la fracziun da la PS concernent l'examinaziun d'ina tariffa per persunas indigenas en tut il Grischun
Sessiun: 17.10.2011
Il turissem è incontestadamain la pitga centrala da l'economia publica dal Grischun. La vista è però turblada pervia da la fermezza dal franc, pervia da la situaziun economica malsegira, ma er pervia dals problems structurals da la destinaziun "Grischun" (dumber diminuind da pernottaziuns sco er da skiunzas e da skiunzs ed a medem temp in grond basegn d'investiziun e.u.v.).
La populaziun grischuna è ultra da quai er confruntada cun ils effects negativs dal turissem. Ils chavazzins correspundents èn ils pretschs (da terren) auts, salaris ch'èn tendenzialmain bass, bler traffic, construcziun excessiva d'abitaziuns secundaras, intervenziuns en la natira ed en la cuntrada.
Las consequenzas da tut quai èn che la sensibilitad da la populaziun grischuna per ils fatgs dal turissem n'è mintgatant betg pli avant maun u mo en ina moda restrenschida. Pervia da quai na dovri en ils egls da las sutsegnadras e dals sutsegnaders betg mo in'offensiva da qualitad dal turissem grischun per ils giasts, mabain er in augment evident da l'attractivitad per la populaziun indigena.
Per quests motivs incumbenseschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza d'examinar – en collavuraziun cun la branscha (Grischun vacanzas, telefericas dal Grischun e.u.v.) – ils custs ed il niz d'ina tariffa per la populaziun indigena en tut il Grischun per las telefericas ed eventualmain per il traffic public dal Grischun. En quest connex sto er vegnir examinada la realisaziun d'in consorzi tariffar per il Grischun. Al cussegl grond sto vegnir preschentà in rapport en ina furma adequata. Eventualmain sto vegnir formulada ina proposta respectiva.
Cuira, ils 17 d'october 2011
Pult, Peyer, Jaag, Bucher-Brini, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Locher Benguerel, Müller, Pfenninger, Thöny, Deplazes, Michel (Igis), Monigatti
Resposta da la regenza
Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders da l'incumbensa da fracziun resguardan la sensibilitad da la populaziun grischuna per dumondas dal turissem sco betg avant maun u sco avant maun mo en moda restrenschida pervia da las consequenzas negativas che van – or da lur optica – maun en maun cun quai. Per augmentar l'attractivitad per la populaziun incumbenseschan els la regenza d'examinar – en collavuraziun cun la branscha – ils custs ed il niz d'ina tariffa per persunas indigenas en tut il Grischun per las telefericas ed eventualmain per il traffic public grischun sco er la realisaziun d'in consorzi tariffar grischun.
Quasi tut las telefericas dal Grischun èn interpresas privatas che n'han nagina incumbensa da transport dal dretg public. Pervia da quai èn las interpresas libras en lur politica da pretsch e sa drizzan tenor las cundiziuns dal martgà, perquai ch'ellas stattan en ina concurrenza directa ina cun l'autra. Gia oz profiteschan in grond dumber da vischnancas grischunas respectivamain lur abitantas ed abitants da pretschs reducids tar l'interpresa da teleferica da lur conturns. Las reducziuns dal pretsch importan tranter 20 e 50 pertschient e vegnan concedidas – tut tenor l'interpresa – sin cartas da stagiun e sin cartas per in onn u er sin viadis singuls e sin cartas dal di. Ina tariffa unitara per persunas indigenas en tut il Grischun per tut las telefericas dal chantun fiss ina intervenziun en las structuras tariffaras existentas che sfalsifitgass la concurrenza. La cumpetitivitad da las singulas interpresas, en spezial dals territoris da skis pitschens fiss periclitada, la midada da structura en la branscha da telefericas pudess vegnir sfalsifitgada ed avair la finala consequenzas negativas per tut la branscha cun sias plazzas da lavur regiunalas. L'intervenziun proponida en la politica da pretsch da las interpresas da teleferica sto pervia da quai vegnir tralaschada ord vista da la regenza.
La tariffa per persunas indigenas en il traffic public regiunal è vegnida introducida la fin dals onns 1950 en las regiuns periferas e finanziada a 100 % da la confederaziun. Perquai ch'il conclus respectiv davart l'adattaziun da las tariffas è vegnì abolì èn vegnidas fatgas grondas modificaziuns. Dapi l'onn 1999 exista la nova tariffa per persunas indigenas en il Grischun en furma d'ina reducziun dad actualmain 20 % sin cartas da plirs viadis.
Ils differents consorzis tariffars regiunals (Engiadin'ota, Tavau-Claustra, Tessin-Moesano) èn sa cumprovads da princip. En la "regiun da Transreno" fitg populada tranter Landquart e Razén pussibilitescha ultra da quai in consorzi tariffar la renconuschientscha vicendaivla da tut ils bigliets da palpiri tranter la Viafier retica, l'Auto da posta ed il Bus da la citad da Cuira. La planisaziun d'extender quest consorzi tariffar ad in consorzi chantunal resp. ad in consorzi tariffar dal Grischun dal nord è vegnida prendida per mauns avant in pèr onns. La realisaziun sa mussa sco difficila: Tar las vischnancas e tar las interpresas da transport n'ha pudì vegnir cuntanschida nagina acceptanza, en spezial betg areguard ils custs restants. In pèr mesiras d'optimaziun da las tariffas han pudì vegnir realisadas, sco per exempel l'augment da l'attractivitad da l'abunament general grischun (Büga) che cumpiglia il transport liber cun tut las interpresas da transport inclusiv sin ils trajects da colliaziun extrachantunals e ch'è venal da nov er sco abunament mensil. La planisaziun d'extender il consorzi tariffar Transreno fin a Schiers resp. fin a Tusaun è progredida bain. Actualmain datti grondas midadas tar ils consorzis tariffars da la Svizra. Projects da l'Uniun dals transports publics (UTP) concernent il "sistem futur dals pretschs dal traffic public en Svizra" curran, las decisiuns correspundentas vegnan spetgadas l'onn 2012. Sin basa da quai duai vegnir examinà, sche la strategia chantunala da consorzi sto eventualmain vegnir definida da nov resp. adattada. Pervia da quai n'èn ulteriuras mesiras ussa betg urgentas e stringentas.
Per ils motivs preschentads qua survart dumonda la regenza da refusar l'incumbensa da fracziun.
09 da december 2011