La Svizra tutga tar ils pajais che han ina da las meglras infrastructuras da la tecnica d'infurmaziun (TI) dal mund ed appartegna uschia a las emprimas diesch destinaziuns da TI. Il motiv per quai è tranter auter che la qualitad da l'infrastructura da TI sa chatta en Svizra sin in nivel fitg aut. Er ha la Svizra in nivel da furmaziun excellent per la branscha d'informatica. Gist en il sectur dal svilup da programs crescha il basegn da spezialistas e spezialists qualifitgads (programmadras e programmaders) ils proxims onns. I vegn stimà che var 10'000 posts spezialisads da TI pudessan vegnir occupads actualmain en Svizra. Fin l'onn 2017 dastgassan quai esser passa 30'000 plazzas da TI vacantas. Actualmain vegnan perquai engaschadas bleras forzas da lavur estras u incumbensas da programmar vegnan surdadas a firmas da l'exteriur. En Svizra tschertgan var 5,4 pertschient dals giuvenils che sortan da la scola in plazza d'emprendissadi en il sectur da TI, ma i dat mo var 3,7 pertschient plazzas da scolaziun da TI. Er exista in basegn fitg grond da mediamaticras e da mediamatichers.
Sco project da pilot ha la scola chantunala grischuna manà gia avant var 10 onns ina scola media commerziala d'informatica en il sectur dal svilup d'applicaziuns. Quel project è però vegnì sistì dal cussegl grond en il rom da la sanaziun da las finanzas publicas (cf. missiva da la regenza al cussegl grond, carnet nr. 2/2003-2004, mesira A 25, p. 47; PCG 2/2003-2004, p. 229).
La Svizra sco destinaziun da TI è sa midada fundamentalmain ed en spezial il basegn da novas plazzas da scolaziun è creschì dapi l'onn 2003. Ina scola media privata dal chantun fa actualmain scleriments per avrir cun partenaris da l'economia en il Grischun ina nova scola spezialisada d'informatica (p.ex. en il senn d'ina scola media d'informatica). Cun indrizs ils pli moderns duain vegnir promovids spezialmain scolaras e scolars dal Grischun sco er dad auters chantuns en in campus da TI. Uschia duvrass il Grischun ses chapital uman da TI ed augmentass l'attractivitad er per persunas extrachantunalas che vulan far ina tala scolaziun. Cuntrari al project da pilot da quella giada na purtass il chantun betg tut ils custs, mabain mo la contribuziun chantunala che vegn pajada analogamain per scolara e per scolar da las scolas medias spezialisadas e commerzialas dal Grischun.
Areguard il fatg, sch'ina scola media d'informatica po vegnir approvada, sa metta il departament cumpetent sin il puntg da vista ch'il cussegl grond – perquai ch'el ha sistì da ses temp il project da pilot – stoppia puspè concluder, sch'in project da pilot concernent ina scola media d'informatica possia vegnir permess. Perquai ch'il basegn da plazzas da scolaziun crescha rasantamain cumpareglià cun pli baud e perquai che quai è ina gronda schanza per il Grischun sco lieu da furmaziun e d'economia incumbenseschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza
1. da stgaffir la basa per curreger svelt il conclus dal cussegl grond concernent la renunzia da manar ina scola media d'informatica e da pussibilitar l'installaziun d'ina scola media d'informatica sco project da pilot;
2. d'adattar la basa legala – sche necessari – en quel senn ch'igl è pussaivel da manar ina scola media d'informatica en il Grischun;
3. da sclerir, tge ulteriuras mesiras da promoziun che ston vegnir prendidas per augmentar la valur dal Grischun sco destinaziun da TI.
Cuira, ils 25 d'october 2012
Cavegn, Marti, Jeker, Aebli, Albertin, Barandun, Berther (Mustér), Berther (Camischolas), Bezzola (Samedan), Blumenthal, Brandenburger, Caduff, Caluori, Campell, Casanova-Maron, Casty, Casutt, Casutt-Derungs, Clalüna, Darms-Landolt, Della Vedova, Dermont, Dosch, Dudli, Engler, Fallet, Fasani, Foffa, Furrer-Cabalzar, Geisseler, Giacomelli, Hardegger, Hartmann (Cuira), Heiz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jaag, Jenny, Kappeler, Kasper, Kleis-Kümin, Koch (Igis), Kollegger (Cuira), Kollegger (Malix), Locher Benguerel, Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Michael (Donat), Niederer, Noi-Togni, Parolini, Righetti, Steck-Rauch, Stiffler (Cuira), Tenchio, Tomaschett (Breil), Tomaschett-Berther (Trun), Tscholl, Valär, Waidacher, Wieland, Zanetti, Camathias, Degonda, Farrér, Haltiner, Kuoni, Lauber, Patt (Tartar), Patt (Jenaz), Rischatsch-Casaulta, Scartazzini, Schlatter, Sgier
Resposta da la regenza
Tenor l'art. 16 al. 2 lit. a da la lescha federala davart la furmaziun professiunala (LFPr; CS 412.10) vegn la furmaziun fundamentala professiunala intermediada per regla tant en ils manaschis d'emprendissadi, en las cuminanzas da manaschis d'emprendissadi ed en ils lavuratoris d'emprendissadi sco er en las scolas medias commerzialas u en autras instituziuns ch'èn renconuschidas per quest intent. Sin basa da la LFPr po la scolaziun a l'informaticher/-cra cun attestat federal da qualificaziun (AFQ), direcziun svilup d'applicaziuns, e cun maturitad professiunala commerziala vegnir fatga er en ina scola media d'informatica (SMI). En Svizra mainan actualmain ils chantuns Argovia, Basilea-Citad, Berna, Turgovia sco er Turitg ina u pliras SMI.
Il chantun Grischun preferescha il sistem da scolaziun dual en il sectur da la furmaziun fundamentala professiunala. Cun la decisiun dal cussegl grond da renunziar a manar vinavant la SMI a la scola chantunala grischuna è la responsabladad da metter a disposiziun talas purschidas da scolaziun vegnida surdada a las organisaziuns cumpetentas dal mund da lavur ed als manaschis (missiva da la regenza al cussegl grond, carnet nr. 2/2003 – 2004, mesira A 25, p. 47; PCG 2/2003 – 2004, p. 229). En il program da la regenza 2013 – 2016 ha il chantun formulà l'intenziun strategica da cuvrir – cun glieud da professiun scolada bain – il basegn da las interpresas da survegnir spezialistas e spezialists. Actualmain vegnan scolads 121 emprendistas ed emprendists en la professiun da l'informaticher/-cra AFQ, 9 da quellas e da quels cun la prioritad svilup d'applicaziuns.
Per manar ina SMI manca al Grischun actualmain la basa legala. Resguardond la dumonda creschenta da spezialistas e da spezialists en il sectur da l'informatica sco er la supposiziun che dapli dunnas giuvnas pon vegnir entusiasmadas per questa scolaziun tecnica, sche la furmaziun fundamentala vegniss organisada sco instrucziun ad ina SMI, po l'introducziun d'ina SMI dar senz'auter impuls positivs.
En quest connex stoi però vegnir resguardà che la purschida d'ina u da pliras SMI sto – tenor la constituziun chantunala (art. 89 al. 3 CC; DG 110.100) – da princip er contribuir sia part ad ina purschida decentrala da scolas medias e da la furmaziun professiunala. Las scolas medias spezialisadas e commerzialas da las scolas medias privatas han – pervia dal svilup demografic – gia oz per part difficultads d'emplenir lur classas uschia, ch'ils custs èn cuvrids. Per betg sparpagliar las purschidas da scolaziun en las scolas medias dal Grischun stoi per quai vegnir examinà sut tge premissas ch'ina scola media pudess manar ina SMI. Plinavant han las experientschas fatgas cun il project da pilot a la scola chantunala mussà ch'i custa bler da manar ina SMI. Perquai stoi vegnir examinà, sche la contribuziun chantunala per las scolaras e per ils scolars da questa partiziun stuess vegnir augmentada eventualmain, quai che pretendess supplementarmain che la lescha davart las scolas medias stuess vegnir adattada correspundentamain.
En il rom da la proxima revisiun parziala da la lescha davart las scolas medias en il chantun Grischun (lescha davart las scolas medias; DG 425.000) duai vegnir examinà d'introducir ina SMI sco purschida da furmaziun sin il stgalim secundar II.
En quest senn è la regenza pronta d'acceptar l'incumbensa.
05 da december 2012