Actualmain dispona la SATE a Cuira d'in studi da construcziun e concepziun cun ils dus roms d'approfundaziun architectura ed inschigneria da construcziun. Il studi vegn manà sco bachelor of science in civil engineering. Quest studi che cumpiglia totalmain 100 studentas e students da las duas direcziuns d'approfundaziun sco er la pussaivladad da far in studi a temp cumplain ed in studi a temp parzial èn purschidas adattadas per noss chantun. Las absolventas ed ils absolvents da quest studi vegnan integrads dal tuttafatg en il martgà da lavur sin fundament da lur scolaziun ch'è orientada a finamiras ed a la pratica. Per l'industria da construcziun en il Grischun, nua ch'i manca in grond dumber da spezialistas e spezialists, èsi da grond'impurtanza da mantegnair resp. d'amplifitgar questa purschida en las scolas autas spezialisadas da la Svizra orientala che stattan en concurrenza ina cun l'autra.
Damai che la scola auta da Liechtenstein ha midà ses status a l'universitad per il 1. da favrer 2011, è il contract internaziunal che fixava la scolaziun d'architectura a Vaduz e la scolaziun d'inschigneria a Cuira daventà obsolet. Tras l'annullaziun dal contract internaziunal manca la scolaziun d'architectura (bachelor of arts) entaifer la scola auta spezialisada da la Svizra orientala. Tras il postulat "Reintroducziun da la scolaziun d'architectura en la scola auta spezialisada da la Svizra orientala" inoltrà en il cussegl grond dal chantun Son Gagl vegnan fatgas actualmain stentas d'installar questa purschida a Son Gagl. Quai avess dischavantatgs per la SATE a Cuira.
La regenza vegn supplitgada da respunder las suandantas dumondas:
1. Quantas Grischunas e quants Grischuns frequentan in studi d'architectura u d'inschigneria da construcziun en ina scola auta spezialisada extrachantunala?
2. Tge strategia persequitescha la regenza per reintroducir la scolaziun d'architectura e per rinforzar la scolaziun d'inschigneria da construcziun en la SATE a Cuira?
3. Cun tge mesiras vul la regenza garantir en l'avegnir ina posiziun ferma da la SATE a Cuira entaifer la scola auta spezialisada da la Svizra orientala?
Cuira, ils 23 d'avrigl 2013
Dudli, Claus, Geisseler, Aebli, Augustin, Barandun, Baselgia-Brunner, Berther (Camischolas), Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Blumenthal, Bondolfi, Burkhardt, Caduff, Caluori, Campell, Casanova-Maron, Casty, Casutt Renatus, Cavegn, Conrad, Darms-Landolt, Davaz, Dosch, Engler, Fallet, Felix, Foffa, Giacomelli, Hardegger, Hartmann (Cuira), Holzinger-Loretz, Jeker, Jenny, Kappeler, Kasper, Kleis-Kümin, Kollegger (Malix), Komminoth-Elmer, Krättli-Lori, Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Marti, Meyer-Grass, Michael (Castasegna), Nick, Niederer, Niggli-Mathis (Grüsch), Parolini, Pedrini (Roveredo), Pfäffli, Pult, Righetti, Steck-Rauch, Stiffler (Tavau Plaz), Stiffler (Cuira), Thöny, Trepp, Troncana-Sauer, Tscholl, Vetsch (Pragg-Jenaz), Waidacher, Wieland, Zweifel-Disch, Calonder, Decurtins-Jermann, Deplazes, Epp, Gassmann, Lauber, Michel (Igis), Monigatti, Müller (Haldenstein)
Resposta da la regenza
La dumonda sa referescha al postulat "Reintroducziun da la scolaziun d'architectura en la scola auta spezialisada da la Svizra orientala (SASSO)" e tema ch'ina tala purschida pudess esser in dischavantatg per la SATE a Cuira. Da la SASSO fan part la scola auta da tecnica ed economia a Cuira (SATE), la scola auta per tecnica a Buchs (NTB), la scola auta da tecnica a Rapperswil (SAR) e la scola auta per scienzas applitgadas a Son Gagl (SAS).
La regenza da Son Gagl explitga en sia resposta al cussegl grond, ch'ella haja la finamira da rinforzar l'entira SASSO. Per cuntanscher quai duai vegnir preschentà en in rapport, co ch'i possian vegnir resguardads tant las purschidas e las cumpetenzas existentas entaifer la SASSO sco er ils basegns dals martgads da lavur en las regiuns. Ina nova purschida da scolaziun stuess cumplettar en moda raschunaivla las purschidas gia existentas en quest sectur ed esser situada geograficamain uschia, ch'ella pudess eliminar la mancanza regiunala da spezialistas e da spezialists ch'è avant maun. Ultra da quai vegn pretendida ina scolaziun pratica en il sectur da la direcziun da projects da construcziun. La finamira è da realisar tut quai senza chaschunar custs supplementars.
Quest rapport vegn elavurà sut la responsabladad dal directur da la SASSO. En il rom d'audiziuns vegnan eruids ils interess dals biros d'architectura locals per pudair formular il profil da la scolaziun. Las purschidas existentas da la SAR (inschigneria da construcziun, architectura da cuntrada, planisaziun dal territori) e da la SATE a Cuira (construcziun e concepziun) vegnan resguardadas.
Incontestabel èsi che l'economia da construcziun pretenda ina scolaziun pratica e che dapli giuvenils cun in diplom correspundent dal stgalim secundar II (emprendissadi cun maturitad professiunala) duain vegnir scolads.
Resposta a las dumondas
1. Ils ultims onns han tranter 50 e 60 Grischunas e Grischuns absolvì ina scolaziun d'inschigneria e d'architectura ordaifer il chantun Grischun.
2. Il svilup dal dumber da studentas e students a la SATE a Cuira en il sectur da construcziun e concepziun ha mussà che ni per in studi autonom d'inschigneria da construcziun ni per in studi d'architectura n'èn avant maun avunda forzas giuvnas per pudair ademplir las cundiziuns da renconuschientscha da la confederaziun. Perquai ston er las interpresas scolar dapli giuvenils dal stgalim secundar II en il sectur da construcziun. Da l'autra vart prenda la regenza en mira da stgaffir en il sectur da construcziun studis communabels entaifer la SASSO per pudair trair a niz en moda efficazia sinergias e cumpetenzas gia existentas.
3. En emprima lingia fixescha la SATE sezza sia fermezza entaifer la SASSO, purschend a las studentas ed als students studis attractivs, in'excellenta perscrutaziun e servetschs particulars. Sin basa da la lescha chantunala davart las scolas autas e la perscrutaziun (LSAP) s'engascha la regenza che la SATE sco interpresa haja sia libertad d'agir entaifer la SASSO. Dentant ston vegnir resguardadas en quest connex las prescripziuns da la nova lescha federala davart l'agid a las scolas autas e davart la coordinaziun en il sectur da las scolas autas svizras (LASA). L'art. 28 al. 2 fixescha numnadamain che l'accreditaziun instituziunala saja la premissa per avair il dretg da denominaziun e per la concessiun da contribuziuns federalas. La SATE a Cuira è ina scola parziala da la SASSO, pia sto la SASSO vegnir accreditada sco unitad.
20 da zercladur 2013