Sco en fitg bleras branschas è la mancanza da spezialistas e spezialists er en il salvament in problem pli e pli gravant sin plaun naziunal. Tenor in rapport en las medias mancan en Svizra circa 1000 sanitarias e sanitaris da salvament. Tantas ulteriuras collavuraturas e collavuraturs duvrassi per pudair occupar optimalmain tut ils vehichels da salvament, tenor la deposiziun dal directur da l'interassociaziun per salvament.
Per pudair serrar las largias da persunal è p.ex. il chantun Turitg s'obligà da metter a disposiziun dapli plazzas d'emprendissadi. La conferenza svizra da las directuras e dals directurs chantunals da sanadad (CDS) vul repassar la finanziaziun ed augmentar l'attractivitad da la scolaziun.
Er il chantun Grischun – sco chantun turistic – sto avair avunda persunal qualifitgà en il sectur da las sanitarias e sanitaris da salvament.
Perquai tschentan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders las suandantas dumondas a la regenza:
1. Co è la situaziun da persunal concernent in dumber suffizient da sanitarias e sanitaris da salvament en il chantun oz ed en il futur?
2. Quantas persunas fan actualmain in emprendissadi ed en tge chantuns frequentan ellas la scola?
3. Tge quinta la regenza da far per far frunt ad ina mancanza futura?
4. Co vesa ora la collavuraziun cun la CDS sin il champ scolaziun/plazzas d'emprendissadi per sanitarias e sanitaris da salvament?
Cuira, ils 29 d'avust 2014
Bucher-Brini, Gunzinger, Lorez-Meuli, Atanes, Baselgia-Brunner, Blumenthal, Brandenburger, Caduff, Cahenzli-Philipp, Caluori, Casanova (Glion), Casty, Casutt-Derungs, Caviezel (Cuira), Claus, Clavadetscher, Della Vedova, Deplazes, Dosch, Dudli, Engler, Epp, Fasani, Felix (Scuol), Florin-Caluori, Gartmann-Albin, Geisseler, Giacomelli, Hartmann, Heiz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jaag, Jeker, Komminoth-Elmer, Kunfermann, Kunz (Fläsch), Lamprecht, Locher Benguerel, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Michael (Donat), Monigatti, Müller, Niederer, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Pedrini, Perl, Peyer, Pfenninger, Pult, Salis, Schneider, Tenchio, Thomann-Frank, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), Toutsch, Waidacher, Weber, Widmer-Spreiter, Wieland
Resposta da la regenza
La regenza respunda las dumondas sco suonda:
1. Da princip è la situaziun da persunal dals servetschs da salvament precara, sco en auters secturs dals fatgs da sanadad. Ils ospitals ston elavurar fermamain il martgà da lavur per pudair recrutar persunal ch'è scolà correspundentamain. La situaziun è differenta tut tenor il servetsch da salvament; la grondezza e la situaziun geografica giogan ina rolla tar la tscherna d'ina nova plazza da lavur gist tuttina sco er la situaziun da la gestiun d'in servetsch da salvament. En general vali che servetschs da salvament pli gronds e pli centrals han main difficultads da chattar persunal qualifitgà che servetschs da salvament pli pitschens e pli perifers.
La regenza parta dal fatg che la situaziun da persunal vegnia a sa meglierar en il proxim temp.
2. Il dumber actual da persunas ch'èn domiciliadas en il chantun Grischun e che absolvan ina scolaziun en il sectur da salvament vegn retschertgà mintgamai per la fin da l'onn tras il departament d'educaziun. Questa cifra è actuala fin mez da l'onn suandant. Cun il cumenzament dal nov onn da scola sa mida la cifra puspè. La fin da l'onn 2013 absolvevan 23 studentas e students la scolaziun da sanitari da salvament diplomà SSS (= scola spezialisada superiura) e trais studentas e students la scolaziun da sanitari d'ambulanza EP (= examen professiunal). Questas persunas frequentan las scolas a Berna, Turitg, Nottwil, Losanna, Zug/Zofingen ed en il Tessin.
3. Ils furniturs da prestaziuns cun dretg da survegnir contribuziuns (particularmain ospitals e chasas da tgira) èn obligads – tenor l'art. 22 da la lescha per promover la tgira da persunas malsaunas (LTM, DG 506.000) – da porscher in dumber adequat da plazzas d'emprendissadi per professiuns dals fatgs da sanadad e socials, quai cun la finamira da garantir a lunga vista la generaziun giuvna da professiunistas e professiunists. En il sectur dal salvament ha il departament da giustia, segirezza e sanadad fixà gia per l'onn 2013 – en il rom da la realisaziun da la nova finanziaziun dals ospitals – en las cunvegnas da prestaziun cun ils ospitals prescripziuns concretas areguard la scolaziun da sanitaris da salvament e d'ambulanza. Per singuls ospitals èsi previs d'adattar questas prescripziuns en l'incarica da prestaziun 2015. Qua stoi vegnir resguardà che servetschs da salvament pitschens che han main che circa 500 acziuns per onn na pon betg metter a disposiziun plazzas d'emprendissadi, perquai ch'ina scolaziun pratica seriusa n'è betg pussaivla cun uschè paucas acziuns.
4. La CDS è vegnida incumbensada l'onn passà dals chantuns da s'engaschar tar l'interassociaziun per salvament (IAS) per prescripziuns da qualitad commensuradas (directivas), perquai ch'il basegn da sanitaris da salvament dependa er da quellas. Il giavisch è vegnì ademplì. Tenor la cunvegna da prestaziun tranter la CDS e la IAS ch'è vegnida revedida la primavaira 2014 ston vegnir resguardadas las circumstanzas da las regiuns periferas, pauc populadas e cun relaziuns topograficas spezialas tar la realisaziun da las directivas per renconuscher ils servetschs da salvament. Plinavant ha la CDS proponì a la conferenza dals chantuns da la cunvegna interchantunala davart las contribuziuns a las scolaziuns a las scolas spezialisadas superiuras (CSSS) da fixar in grad da garanzia da 90 pertschient per las contribuziuns dals chantuns da domicil a las absolventas ed als absolvents da las scolaziuns per las professiuns da sanadad, da las qualas fa part er il sanitari da salvament SSS. Grazia a l'auta contribuziun da garanzia a las taxas da scola daventa la grevezza restanta pli bassa per la persuna en scolaziun respectivamain per ses servetsch da salvament. Uschia sa megliereschan las cundiziuns per recrutar absolventas ed absolvents da la scolaziun da sanitari da salvament.
23 d’october 2014