Dumonda Pult concernent la realisaziun da la lescha federala davart las abitaziuns secundaras
Sessiun: 21.04.2015
Ils 20 da mars 2015 han il cussegl naziunal ed il cussegl dals chantuns approvà la lescha federala davart las abitaziuns secundaras (LAS). Il termin da referendum scada ils 9 da fanadur 2015. Ins dastga supponer ch'i na dettia betg in referendum e che la lescha possia entrar en vigur l'onn 2016. La lescha deleghescha cumpetenzas ed incumbensas impurtantas als chantuns, en spezial en ils artitgels 3, 12 e 15:
Art. 3 LAS: Incumbensas e cumpetenzas dals chantuns
1 En cas da basegn fixeschan ils chantuns en il plan directiv mesiras per promover ina meglra occupaziun da las abitaziuns secundaras sco er per promover l'hotellaria ed emprimas abitaziuns favuraivlas.
2 Els pon decretar prescripziuns che restrenschan pli fitg che questa lescha la construcziun e l'utilisaziun d'abitaziuns.
Art. 12 LAS: Abus e svilups nungiavischads
1 En cas da basegn prendan ils chantuns e las vischnancas las mesiras necessarias per impedir abus e svilups nungiavischads che pudessan resultar tras quai che abitaziuns construidas tenor il dretg vegl vegnan utilisadas illimitadamain sco abitaziuns secundaras.
2 Per quest intent pon ils chantuns restrenscher pli fitg che questa lescha la midada d'utilisaziun d'abitaziuns duvradas fin ussa sco emprimas abitaziuns en abitaziuns secundaras sco er las pussaivladads da modificaziun tenor l'artitgel 11 alineas
2–4. Uschenavant ch'i na dovra betg ina permissiun da construcziun per questas midadas d'utilisaziun e da construcziun, pon ils chantuns las suttametter a l'obligaziun da dumandar ina tala.
Art. 15 LAS: Autoritad da surveglianza
Mintga chantun designescha in'autoritad che surveglia l'execuziun da questa lescha.
Perquai che las abitaziuns construidas tenor il dretg vegl dastgan vegnir duvradas cumplettamain sco abitaziuns secundaras, exista il privel che las emprimas abitaziuns en ils centers dals vitgs vegnan vendidas sco abitaziuns secundaras, entant ch'i vegnan construidas novas emprimas abitaziuns (substitutivas) sin bains immobigliars betg anc surbajegiads en la periferia. Quest svilup nungiavischà ord vista da la planisaziun dal territori vegn er numnà effect da "donut".
Plinavant èsi previsibel ch'i vegn a sa sviluppar in nov "martgà da guntgida" en ils hotspots turistics, perquai ch'il martgà d'abitaziuns secundaras è limità. La valur d'emprimas abitaziuns existentas vegn a crescher, cun consequenzas nungiavischadas per ils locataris domiciliads al lieu e per persunas indigenas – en spezial famiglias giuvnas – che vulessan sa prestar in'atgna chasa u in'atgna abitaziun. Sut quest aspect sa tschentan las suandantas dumondas:
1. Co quinta la regenza d'ademplir las incumbensas chantunalas statuidas en l'art. 3 LAS?
2. Renconuscha la regenza la necessitad da reglar sin plaun chantunal la transfurmaziun d'abitaziuns construidas tenor il dretg vegl en hotspots turistics?
3. Nua vesa la regenza in basegn d'agir en vista ad abus ed a svilups nungiavischads, sco quai ch'els vegnan descrits en l'art. 12 LAS?
4. Co quinta la regenza da sustegnair las vischnancas en l'execuziun da questa lescha ordvart cumplexa?
Cuira, ils 21 d'avrigl 2015
Pult, Atanes, Baselgia-Brunner, Bucher-Brini, Cahenzli-Philipp, Caviezel (Cuira), Jaag, Monigatti, Perl, Thöny, Rutishauser, Vassella
Resposta da la regenza
Tar la dumonda 1
L'emprima dumonda concerna l'art. 3 LAS, tenor il qual ils chantuns ston fixar en il plan directiv (PDChant) – en cas da basegn – mesiras per occupar meglier las abitaziuns secundaras existentas sco er mesiras per promover l'hotellaria ed emprimas abitaziuns favuraivlas. La regenza ha relaschà gia l'onn 2009 in PDChant "Emprimas abitaziuns ed abitaziuns secundaras sco er alloschament turistic" che cuntegna prescripziuns en ils secturs numnads. Quest plan directiv sco er l'instrumentari chantunal appartegnent èn anc adina valaivels en quests puncts. In'examinaziun s'impona eventualmain areguard l'hotellaria, suenter che la LAS ha fixà qua novas directivas.
Tar las dumondas 2 e 3
Las dumondas 2 e 3 concernan il princip francà en la nova LAS che las emprimas abitaziuns existentas (abitaziuns dal dretg vegl) sajan libramain utilisablas sco abitaziuns secundaras, e plinavant l'incumbensa als chantuns ed a las vischnancas da prender mesiras cunter abus e cunter svilups nungiavischads en connex cun questa libra utilisabladad d'emprimas abitaziuns dal dretg vegl.
En il rom da la realisaziun da l'iniziativa cunter las abitaziuns secundaras è la regenza s'engaschada decididamain gia dal cumenzament ennà, per ch'il scumond d'abitaziuns secundaras valia en emprima lingia per edifizis novs, entant che las abitaziuns gia existentas duajan esser preservadas da quest scumond, q.v.d. duajan restar libramain utilisablas er en l'avegnir. Uschia dueva vegnir impedida en emprima lingia ina perdita da la valur da las immobiglias pertutgadas. En quest connex era ed è la regenza conscienta dal fatg che la pussaivladad d'utilisar illimitadamain en autra moda las abitaziuns existentas po avair er sias varts negativas en tschertas vischnancas. Da pensar èsi al fatg che la populaziun indigena po vegnir stgatschada plaun a plaun davent dals centers dals vitgs en la periferia, cun la consequenza ch'ils centers dal vitg vegnan depopulads pli e pli fitg. En vista a quest privel ha la regenza – en il rom da l'elavuraziun da la LAS – adina pretendì da conceder als chantuns la cumpetenza da relaschar prescripziuns restrenschentas.
Sco mesiras pussaivlas cunter svilups nungiavischads pudessi per exempel vegnir tratg en consideraziun da diriger las transfurmaziuns d'emprimas abitaziuns dal dretg vegl en abitaziuns secundaras cun agid da taxas directivas, da taxas da cumpensaziun u da taxas da plivalur e/u da restrenscher talas transfurmaziuns en quel senn, che mo ina tscherta part procentuala da la surfatscha d'auzada existenta dastga vegnir transfurmada en abitaziuns secundaras betg explotadas (regulaziun da quotas). Sco mesira cunter "abus" pudessi per exempel vegnir fixà ch'ina nova emprima abitaziun vegnia permessa mo, sche la patruna u il patrun da construcziun n'ha gì nagina proprietad d'abitar en la vischnanca respectiva ils ultims 10 onns – quai applitgond confurm al senn ils reglaments ch'existan en blers lieus davart la vendita da parcellas communalas.
Regulaziuns correspundentas duain vegnir relaschadas per motivs pratics sin il stgalim da la vischnanca. Las vischnancas pon giuditgar il meglier, cur ch'il dretg mument per regulaziuns è arrivà e co che questas regulaziuns ston vegnir concepidas en vista a las relaziuns localas specificas. Il dretg chantunal stuess conceder a las vischnancas ina cumpetenza legislativa correspundenta e las porscher instruments adequats, per exempel en il rom da la proxima revisiun parziala da la lescha chantunala davart la planisaziun dal territori (LPTGR).
Tar la dumonda 4
En vista a la garanzia d'ina applicaziun correcta e giuridicamain eguala da la legislaziun davart las abitaziuns secundaras vegn il chantun a sustegnair las vischnancas cun in agid d'execuziun. En vista ad in eventual relasch dad (ulteriuras) prescripziuns communalas èsi previs d'elavurar exempels da regulaziuns e da mesiras (model d'ina lescha da construcziun, instrumentari).
25 da zercladur 2015