«Occupaziun sut la media en il turissem grischun!» – «Il turissem grischun è en l'entir territori alpin miserabel, e quai bunamain senza concurrenza!» – «Prima aura, atmosfera miserabla, quai è il turissem grischun l'onn 2015!» – «Marca da success sco il vitg da Heidi vegn ignorada!» – «Cun il turissem grischun vai aval!» – «En la cumparegliaziun internaziunala ha il turissem grischun nauschs resultats!» – Questa enumeraziun da lingias grossas negativas pudess vegnir cumplettada anc ditg. Sco politicher d'ina regiun turistica saja permessa la dumonda, pertge che noss turissem generescha lingias grossas uschè negativas. Jau pens ch'i saja uras da metter en dumonda l'entira chaussa e d'eventualmain prender mesiras cun cleras finamiras. Numerusas persunas che lavuran en il turissem han confermà ch'il turissem grischun saja effectivamain en ina via tschorva.
I n'è betg mia incumbensa da giuditgar, sche la direcziun resp. la suprastanza da Grischun vacanzas è capabla da far sia lavur u betg. Quai è l'incarica da ses superiurs. Per mai en mintga cas èsi cler ch'insatge na constat betg. Tenor mai èsi nairas uras da reagir, sche nus na vulain betg ir dal tuttafatg en emblidanza. Sco destinaziuns da success menziunesch jau las regiuns Jungfrau / Titlis / Engelberg / Tirol dal sid e.u.v.
Jau supplitgesch la regenza da respunder las suandantas dumondas:
1. Co giuditgescha la regenza la tendenza negativa en il turissem grischun (betg mo sin basa dal ferm franc svizzer e da l'iniziativa cunter las abitaziuns secundaras)?
2. Vegnan – tenor l'avis da la regenza – ils martgads elavurads da maniera avunda professiunala tras Grischun vacanzas (cun persunas spezialisadas sco er cun persunas da cader), p.ex. en cumparegliaziun cun las destinaziuns da success numnadas qua survart?
3. Tge mesiras vul la regenza realisar, per ch'il turissem grischun haja finalmain puspè success e furneschia megliers resultats ch'ils ultims onns? Questa dumonda sa referescha a la lavur da l'uffizi per economia e turissem, ina lavur che vegn savens crititgada.
4. In'ultima dumonda davart il fond d'innovaziun per il Grischun: Quants daners en vegnids repartids dapi sia existenza e quantas plazzas da lavur èn vegnidas stgaffidas tras il fond en il Grischun?
Cuira, ils 20 d'october 2015
Salis, Troncana-Sauer, Stiffler (Tavau Plaz), Berther, Blumenthal, Brandenburger, Bucher-Brini, Buchli-Mannhart, Burkhardt, Caduff, Casanova (Glion), Casty, Casutt-Derungs, Caviezel (Tavau Clavadel), Clalüna, Clavadetscher, Danuser, Deplazes, Dudli, Engler, Giacomelli, Grass, Hardegger, Hug, Jenny, Joos, Kasper, Koch (Igis), Kollegger, Komminoth-Elmer, Kunfermann, Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Kuoni, Lamprecht, Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Mathis, Michael (Castasegna), Nay, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Pedrini, Tomaschett (Breil), Toutsch, Vetsch (Pragg-Jenaz), Weber, Widmer-Spreiter, Altmann, Antognini, Sgier, Sonder, Tanner, Wellig
Resposta da la regenza
Tar la dumonda 1: Ord vista da la regenza chaschunan differents facturs in svilup regressiv cuntinuà en il turissem grischun: la fermezza dal franc svizzer cun il collaps da la dumonda or dals pajais da l'euro, a medem temp ina pitschna diversificaziun dals martgads, custs da producziun pli auts ch'en las regiuns turisticas da l'exteriur vischin, pitschnas unitads da commerzialisaziun e midadas tar il cumportament da la clientella. La regenza giuditgescha il svilup sco preoccupant, en spezial er en vista ad in'ulteriura erosiun da la colonisaziun decentrala.
Tar la dumonda 2: L'organisaziun Grischun vacanzas (GRV) persequitescha ina strategia da cooperaziun e da cumpetenza cun l'incumbensa primara d'elavurar martgads europeics selecziunads e gruppas cun preferenzas specificas. Igl è cunzunt l'incumbensa da las destinaziuns e dals furniturs da prestaziuns da sviluppar purschidas e da las commerzialisar tut tenor ils differents martgads e las differentas gruppas en mira. Las organisaziuns da las destinaziuns impundan per regla ils meds finanzials che las vischnancas u las destinaziuns las mettan a disposiziun per las stentas da marketing. La dumonda davart la professiunalitad e davart la cumparegliaziun cun las destinaziuns da success menziunadas na sto betg mo vegnir tschentada areguard GRV, mabain principalmain areguard las destinaziuns grischunas ed areguard ils furniturs da prestaziuns al lieu. La strategia da GRV vegn actualmain examinada da sia suprastanza areguard ina focussaziun sin secturs specifics ch'èn orientads al futur. L'examinaziun da l'orientaziun strategica en vista a las midadas sin il martgà è ina incumbensa directiva che na sto betg mo vegnir ademplida da GRV, mabain er dals gremis cumpetents en tut las destinaziuns. En vista a la situaziun actuala seriusa per il turissem fa il departament d'economia publica e fatgs socials valair ils interess dal chantun en quest process ed en las discussiuns currentas. La regenza vegn a prender enconuschientscha dals resultats da l'examinaziun da la strategia da GRV. Sin fundament da tala sco er sin basa dals interess da l'entir chantun vegn adattada l'incarica da prestaziun cun GRV.
Manadas da fermas interpresas da telefericas elavuran las destinaziuns menziunadas (regiun Jungfrau ed Engelberg-Titlis) dapi onns martgads lontans (China, India e.u.v.). Abstrahà da la Viafier retica n'han las destinaziuns ed interpresas grischunas betg anc pudì profitar cumplessivamain dal svilup dals martgads lontans. Il motiv pudess esser quel che las destinaziuns grischunas han investì tard ed eventualmain betg anc avunda en l'elavuraziun da quests martgads u ch'ellas n'han fatg naginas cooperaziuns correspundentas adequatas, er betg cun partenaris en quests martgads. Areguard in'elavuraziun cuminaivla dals martgads datti anc in basegn d'agir considerabel d'intensivar la collavuraziun, e qua èn dumandadas las destinaziuns e GRV. Mo sch'ils meds finanzials per il marketing vegnan impundids anc pli sistematicamain, sch'i stattan a disposiziun avunda enconuschientschas specificas e sch'i vegn stabilida ina collavuraziun focussada cun Svizra turissem, reussescha la concentraziun necessaria sin mesiras centralas e sin martgads centrals.
Tar la dumonda 3: Sco er en auters secturs politics sa focussescha il stadi sin cundiziuns generalas e sin programs da promoziun. Per quest intent stattan tranter auter a disposiziun meds finanzials en il rom dal program da turissem 2014–2021 e dal credit d'impegn per promover infrastructuras relevantas per il sistem. Cun differents puncts centrals da svilup en il program da la regenza 2017–2020 metta la regenza plinavant prioritads per il tema central "turissem". Sco menziunà ston ils furniturs da prestaziuns (hotels, telefericas, purschiders d'activitads da temp liber e.u.v.) sco er las organisaziuns da las destinaziuns, GRV e Svizra turissem dentant sviluppar ed offrir products e servetschs attractivs che sa laschan er vender. La digitalisaziun e l'orientaziun sin temas relevants per ils giasts, e betg sin martgads geografics, èn las sfidas las pli impurtantas en il marketing turistic che la regenza considerescha sco strategicamain decisivas. Per elavurar talas ston las organisaziuns da las destinaziuns concentrar lur forzas ensemen cun GRV e daventar cuminaivlamain pli efficazias areguard il marketing.
Tar la dumonda 4: Sche la fundaziun grischuna per innovaziun, svilup e perscrutaziun è manegiada cun la noziun "fond d'innovaziun", lura èn vegnids sustegnids 93 projects cun totalmain 27,7 milliuns francs tranter l'onn 2008 e l'onn 2015. 35 da quests projects han ina relaziun cun il turissem. Blers projects d'innovaziun èn en in stadi da svilup tempriv. Ins na po betg dir definitivamain quantas plazzas da lavur ch'èn vegnidas stgaffidas directamain. Sch'il program da turissem dal Grischun 2014–2021 è manegià: Dapi sia lantschada il zercladur 2014 èn vegnids garantids totalmain 1,45 milliuns francs per set projects. Las contribuziuns vegnan pajadas en etappas, suenter che tscherts terms fixads èn vegnids cuntanschids. Per trais atgnas iniziativas èn previs 0,53 milliuns francs. Areguard novas plazzas da lavur na pon vegnir fatgas naginas indicaziuns concretas, perquai che la gronda part dals projects è anc en realisaziun.
13 da schaner 2016