Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Locher Benguerel concernent la cuntinuaziun dal post spezialisà per cussegliaziun da lavur e professiun (CLP)

Sessiun: 07.12.2016

Sa basond sin la lescha federala davart l'egualitad da dunna ed um (LEg) porscha il post spezialisà CLP ina cussegliaziun professiunala en il chantun Grischun en connex cun dumondas davart il dretg da lavur e d'assicuranza sociala, davart la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia, davart mulestas sexualas a la plazza da lavur e davart ulteriuras furmas da discriminaziun tenor la LEg. La purschida da cussegliaziun è favuraivla e nunbirocratica. Las persunas che tschertgan cussegl vegnan accumpagnadas e sustegnidas professiunalmain sin lur via da schliar ils problems en atgna responsabladad. Savens reusseschi da chattar ina soluziun extragiudiziala cun las partidas da tractativa, quai che gida la finala a distgargiar il maun public. Tenor la statistica han gì lieu l'onn 2015 427 discurs da cussegliaziun cun 128 persunas sco er 47 cussegliaziuns curtas.

Il post spezialisà CLP è vegnì installà e sviluppà vinavant l'onn 1997 da la centrala grischuna da dunnas cun agids finanzials tenor l'art. 15 LEg. L'uffizi federal per l'egualitad tranter dunna ed um (UFEG) sustegna dapi lura il post spezialisà cun ina contribuziun annuala, l'ultima giada en la dimensiun da 100 000 francs. Sia cussegliaziun porscha il post spezialisà en stretga collavuraziun cun posts publics e privats, sco vischnancas, center regiunal per intermediaziun da lavur, servetschs socials regiunals, sindicats, Caritas, adebar, Pro senectute, Procap e.a.

En il Grischun n'exista nagina purschida che po vegnir cumparegliada cun quella dal post spezialisà CLP. Questa furma da la cussegliaziun giuridica da lavur e d'assicuranza sociala è sa cumprovada fermamain ils ultims 20 onns ed è sa mussada sco mesira efficazia per realisar l'egualitad da las schanzas tranter dunna ed um.

Il mars 2016 ha il departament federal da l'intern (DFI) dentant decidì da sminuir pass per pass las subvenziuns pajadas sur il UFEG: L'onn 2017 vegnan ellas reducidas per 25 pertschient, l'onn 2018 per 50 pertschient, e per il 1. da schaner 2019 vegnan ellas stritgadas dal tuttafatg. Ils daners vegnan impundids da nov per l'iniziativa federala per dapli persunal qualifitgà.

En sia brev da referenza als chantuns dal zercladur 2016 menziunescha la confederaziun: «Per la decisiun da concepir en moda degressiva il sustegn finanzial dal post spezialisà per cussegliaziun da lavur e professiun e da diesch auters posts da cussegliaziun n'èn ni la qualitad da la prestaziun ni il niz da quests posts stads decisivs.» Vinavant scriva la confederaziun ch'i saja l'incumbensa dals chantuns da promover l'egualitad cun mesiras adattadas, ed ella supplitgescha perquai ils chantuns d'examinar, quant enavant ch'els vulan cuntinuar – cumplementarmain als posts chantunals – cun las purschidas dals posts da cussegliaziun che vegnan sustegnids fin la fin da l'onn 2018 cun agids finanzials tenor l'art. 15 LEg, u quant enavant ch'els vulan integrar questas purschidas en auters posts chantunals.

Tenor l'art. 75 al. 2 da la constituziun dal chantun Grischun s'engaschan il chantun e las vischnancas per l'egualitad tranter dunna ed um. Dapi l'onn 2009 paja il chantun Grischun ina contribuziun chantunala annuala da 25 000 francs a favur da la finanziaziun dal post spezialisà tenor la cunvegna da prestaziun. En la brev da prolungaziun dals 17 d'october 2016 tar la cunvegna da prestaziun suttastritga la regenza l'impurtanza d'in tal post spezialisà: «Questa purschida nunbirocratica, favuraivla e qualifitgada emplenescha ina largia impurtanta per persunas che dovran cussegliaziun en il dretg da lavur, en il dretg d'assicuranza sociala (...) ed è enconuschenta e francada tar la populaziun. (...) La lavur dal post da cussegliaziun da la centrala grischuna da dunnas è ina contribuziun substanziala ed indispensabla a favur da l'egualitad tranter dunna ed um en il chantun Grischun. (...) Pervia da resursas persunalas e finanzialas limitadas n'è il post da stab per l'egualitad da las schanzas (...) betg en cas da dar cussegliaziuns da questa furma e da questa dimensiun.»

Las novas prioritads da la confederaziun, cumbinadas cun la stritgada da las contribuziuns federalas, destrueschan ussa instruments da cussegliaziun cumprovads che pon vegnir impundids cun success er per cuntanscher las finamiras prendidas en mira da l'iniziativa per dapli persunal qualifitgà. Tras la stritgada dals daners federals e senza in pli grond sustegn dal chantun na po il post spezialisà CLP, ch'è pertutgà en il chantun Grischun, betg cuntinuar cun sia contribuziun substanziala a favur da l'egualitad tranter dunna ed um. Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan perquai la regenza sco suonda:

La regenza procura che la purschida da cussegliaziun da lavur e professiun, che sa basa sin la lescha d'egualitad e ch'è renconuschida da la regenza, po vegnir cuntinuada er suenter la stritgada dal subvenziunament federal a partir da l'onn 2018 en ina dimensiun sumeglianta e cun la medema qualitad. Uschia garantescha la regenza che dunnas ed umens pon far diever er vinavant da questa purschida da cussegliaziun nunbirocratica.

Cuira, ils 7 da december 2016

Locher Benguerel, Stiffler (Cuira), Florin-Caluori, Alig, Atanes, Baselgia-Brunner, Berther (Mustér), Bucher-Brini, Caduff, Cahenzli-Philipp, Caluori, Casanova (Glion), Caviezel (Cuira), Caviezel (Tavau Clavadel), Clalüna, Darms-Landolt, Della Vedova, Deplazes, Dermont, Engler, Gartmann-Albin, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jaag, Jeker, Joos, Kunfermann, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Marti, Michael (Castasegna), Monigatti, Niederer, Noi-Togni, Perl, Peyer, Pfenninger, Pult, Sax, Steck-Rauch, Steiger, Thomann-Frank, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), Troncana-Sauer, von Ballmoos, Waidacher, Widmer-Spreiter, Antognini, Berther (Segnas), Cantieni, Derungs, Lombardi, Pfister

Resposta da la regenza

Dapi l'onn 1997 maina la centrala grischuna da dunnas il post spezialisà per cussegliaziun da lavur e professiun. La regenza renconuscha che questa purschida nunbirocratica, favuraivla e qualifitgada emplenescha ina largia impurtanta per persunas che dovran cussegliaziun en il dretg da lavur, en il dretg d'assicuranza sociala, en fatgs da divorzi e.u.v. e ch'ella è enconuschenta e francada bain en la populaziun. A quest servetsch revegnan cunzunt dunnas, sa drizzar sa drizza el dentant er ad umens. Trais quarts da las cussegliaziuns pertutgan temas en connex cun relaziuns da lavur (p.ex. engaschament, salarisaziun, desditga, gravidanza, mobing).

Dapi l'onn 2009 vala ina cunvegna da prestaziun dal departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient cun la centrala grischuna da dunnas en l'autezza da 25 000 francs per onn. Las prestaziuns furnidas vegnan controlladas annualmain tras il post da stab per l'egualitad da las schanzas, ed i vegn redigì in rapport da controlling correspundent. La cunvegna da prestaziun è vegnida prolungada l'ultima giada l'onn 2016 per la perioda 2017 fin 2020.

Fin ussa finanziava la confederaziun il post da cussegliaziun mo, sche 25 pertschient dals meds finanzials vegnivan realisads en il chantun sez (art. 7 lit. c da la lescha federala davart agids finanzials ed indemnisaziuns dals 5 d'october 1990 [lescha da subvenziuns, LSu; CS 616.1]). Quai pudeva vegnir garantì tras l'atgna prestaziun da la centrala grischuna da dunnas ensemen cun la contribuziun chantunala. Il mars 2016 ha la confederaziun annunzià ch'ella reduceschia l'onn 2017 per 25 pertschient ils agids finanzials per posts da cussegliaziun tenor la lescha d'egualitad, l'onn 2018 per 50 pertschient, ed a partir da l'onn 2019 stritgia ella dal tuttafatg quests agids finanzials. Questa mesira tutga l'activitad da cussegliaziun da la centrala grischuna da dunnas sin il viv.

La lavur dal post da cussegliaziun da la centrala grischuna da dunnas è ina contribuziun substanziala a favur da l'egualitad tranter dunna ed um en il chantun Grischun. Il post da stab per l'egualitad da las schanzas, che porscha agids en il senn numnà qua survart sin basa da l'art. 75 al. 2 da la constituziun dal chantun Grischun dals 18 da matg 2003 / 14 da settember 2003 (constituziun chantunala, CC; DG 110.100), n'è – pervia da sias resursas persunalas e finanzialas limitadas – betg en cas da surpigliar las cussegliaziuns en questa furma ed en la medema dimensiun. Il post da cussegliaziun da la centrala grischuna da dunnas è perquai ina cumplettaziun impurtanta da l'activitad da cussegliaziun dal post da stab per l'egualitad da las schanzas.

Pervia da la nova situaziun da partenza è la regenza pronta d'adattar la cunvegna da prestaziun vertenta cun la centrala grischuna da dunnas a partir da l'onn 2018, cun la finamira che la purschida da cussegliaziun en dumondas da lavur e da professiun possia vegnir cuntinuada. La regenza è pronta d'acceptar l'incumbensa en il senn da questas explicaziuns.

2 da mars 2017