Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Lorez-Meuli concernent la construcziun d'abitaziuns per persunas cun impediments

Sessiun: 19.04.2017

Dapi l'introducziun da la lescha chantunala davart la planisaziun dal territori (LPTGR) l'onn 2005 exista en il chantun Grischun ina regulaziun minimala per la construcziun tenor ils basegns da persunas cun impediments. Las disposiziuns en l'art. 80 LPTGR sa restrenschan sin las decleraziuns minimalas da la lescha surordinada davart l'egualitad da persunas cun impediments (LImp). Igl è vegnì desistì d'ulteriuras regulaziuns en la lescha ed er en l'ordinaziun n'èn betg vegnids dads ulteriurs cumonds. I sa tschenta la dumonda, sche la basa legala existenta basta per che las autoritads da construcziun da las vischnancas possian propi er far valair las pretensiuns.

La lescha pertutga pir edifizis d'abitar cun pli che 8 unitads d'abitar en il medem edifizi. Danor en ils centers na vegnan strusch construidas chasas da pliras famiglias cun in tal dumber d'abitaziuns. Quai ha per consequenza che cunzunt en ils territoris rurals dal chantun na vegnan strusch construidas abitaziuns che correspundan ad edifizis senza obstachels. La consequenza da quai è che las persunas pertutgadas ston eventualmain bandunar lur vitg per chattar spazi d'abitar adequat. La regulaziun actuala permetta da construir surbajegiadas cun per exempel 20 unitads d'abitar, senza che quellas stoppian ademplir las pretensiuns legalas envers la construcziun tenor ils basegns da persunas cun impediments, sche las abitaziuns vegnan mo repartidas correspundentamain sin ils singuls edifizis. Ultra da las persunas cun impediments èn pertutgadas da questa regulaziun insuffizienta cunzunt persunas pli attempadas. Quai ha per consequenza ch'i resulta in basegn pli grond da chasas da persunas attempadas e d'abitaziuns per persunas attempadas, che ston vegnir finanziadas dal maun public.

Blers auters chantuns ma er vischnancas en il chantun Grischun enconuschan perquai ulteriuras regulaziuns che prescrivan edifizis senza obstachels er en connex cun chasas da pliras famiglias che han pli pauc che 9 unitads d'abitar. La lescha chantunala vertenta descriva mo l'access a l'abitaziun, dentant betg l'utilisabladad da l'abitaziun.

Nus supplitgain pervia da quai la regenza da respunder las suandantas dumondas:

1. Enconuscha la regenza la situaziun d'abitar insuffizienta per persunas cun impediments e per persunas pli attempadas en il chantun Grischun?

2. È ella er da l'avis ch'i dettia in basegn d'agir e che quest tema stoppia vegnir recepì en la revisiun da la LPTGR, che vegn preparada?

3. Tge meglieraziuns legalas pudessan vegnir stgaffidas sin plaun chantunal? Fiss ina regulaziun chantunala (en il senn da la lescha da construcziun da las vischnancas da Domat, da Razén u da Panaduz) ina pussaivladad?

Cuira, ils 19 d'avrigl 2017

Lorez-Meuli, Sax, Hitz-Rusch, Albertin, Atanes, Berther (Mustér), Blumenthal, Bucher-Brini, Buchli-Mannhart, Cahenzli-Philipp, Casty, Clalüna, Danuser, Darms-Landolt, Deplazes, Dermont, Dosch, Epp, Fasani, Felix (Haldenstein), Florin-Caluori, Gartmann-Albin, Hardegger, Jaag, Jeker, Jenny, Koch (Tumein), Kollegger, Komminoth-Elmer, Lamprecht, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Monigatti, Müller, Niederer, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Pedrini, Stiffler (Tavau Plaz), Tomaschett-Berther (Trun), Weber, Berther (Segnas), Erhard, Gugelmann, Hartmann-Conrad (Schiers)

Resposta da la regenza

Tar la dumonda 1:
I n'exista betg material statistic davart la situaziun d'abitar d'umans cun impediments. Tenor l'infurmaziun da la Pro infirmis è la pratica dentant quella, che la tschertga d'abitaziuns adattadas per ils circuls pertutgads è savens difficila e dumonda cunzunt bler temp.

Tar la dumonda 2:
Pervia dal dretg fundamental da l'egualitad da tut ils umans pari a la regenza fitg impurtant ch'il spazi da viver construì stettia liber a tut ils umans tuttina. Perquai è ella pronta da sclerir pli detagliadamain la situaziun d'abitar d'umans cun impediments, e d'examinar – sch'il basegn d'agir è dà – las regulaziuns actualas da l'art. 80 da la lescha davart la planisaziun dal territori dal chantun Grischun (LPTGR) en il rom da la revisiun currenta da la LPTGR.

Tuttina dastgi vegnir inditgà gia en quest lieu, che las vischnancas han – gia tenor la situaziun giuridica vertenta – la cumpetenza da relaschar en cas da basegn regulaziuns pli rigurusas en lur leschas da construcziun. Quai cumprovan ils exempels da las vischnancas da Domat, da Panaduz e da Razén, menziunads en la dumonda a moda positiva.

Ina menziun speziala meritan en quest connex las activitads dal post da cussegliaziun da construcziun da la Pro infirmis dal Grischun, che vegn sustegnì finanzialmain dal chantun en il rom d'ina cunvegna da prestaziun che serva a realisar las finamiras da la lescha davart l'egualitad da persunas cun impediments.

Tar la dumonda 3:
Sco ch'i vegn preschentà correctamain en la dumonda sa cuntenta la LPTGR vertenta en l'art. 80 da realisar las prescripziuns minimalas obligatoricas da la lescha federala surordinada davart l'egualitad da persunas cun impediments. I fiss pussaivel da relaschar en la LPTGR – suror las prescripziuns minimalas da la lescha federala – ulteriuras regulaziuns en il senn da las leschas da construcziun da las trais vischnancas menziunadas. Uschia daventass il standard da questas trais vischnancas impegnativ per l'entir chantun ed en tut las vischnancas. Sche quai è propi necessari ed inditgà, sch'ins resguarda ils differents basegns en las differentas vischnancas, vegnan ins a stuair examinar e decider en il rom da la revisiun da la LPTGR.

5 da fanadur 2017