Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Schwärzel concernent structuras favuraivlas per famiglias en l'administraziun chantunala

Sessiun: 24.10.2018

L'administraziun chantunala dovra persunal qualifitgà. Per persunas giuvnas qualifitgadas è da gronda impurtanza – ultra d'autras chaussas – oravant tut la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia.

Il chantun s'engascha per concepir la situaziun da lavur en la professiuntala uschia ch'ella è favuraivla per famiglias: il post da stab per l'egualitad da las schanzas ha realisà e realisescha en differentas regiuns dal chantun il project «Structuras favuraivlas per famiglias en il Grischun - cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia/cun la vita privata en la pratica d'interpresas pitschnas e mesaunas».

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders fan las suandantas dumondas en chaussa:

1.     Survegnan cundiziuns da lavur favuraivlas per famiglias en l'administraziun chantunala in'attenziun speziala da vart da la regenza e nua pudess quai vegnir percepì?

2.     Sche gea: Tge mesiras concretas per meglierar las structuras favuraivlas per famiglias en connex cun las cundiziuns da lavur vegnan applitgadas u èn planisadas?

3.     Fiss in project sco quel dal post da stab per l'egualitad da las schanzas per interpresas pitschnas e mesaunas (IPM) er interessant per l'administraziun?

Cuira, ils 24 d'october 2018

Schwärzel, Stiffler, Schneider, Atanes, Baselgia-Brunner, Berther, Bigliel, Brunold, Cahenzli-Philipp, Cantieni, Cavegn, Censi, Crameri, Degiacomi, Deplazes (Cuira), Deplazes (Rabius), Derungs, Epp, Felix, Florin-Caluori, Gasser, Geisseler, Hartmann-Conrad, Hefti, Hitz-Rusch, Hofmann, Holzinger-Loretz, Horrer, Kuoni, Locher Benguerel, Maissen, Märchy-Caduff, Müller (Favugn), Noi-Togni, Papa, Paterlini, Perl, Pfäffli, Preisig, Rettich, Ruckstuhl, Rutishauser, Thomann-Frank, Thür-Suter, Tomaschett-Berther (Trun), Ulber, von Ballmoos, Wellig, Widmer (Favugn), Wieland, Wilhelm, Zanetti (Sent), Bürgi-Büchel, Spadarotto

Resposta da la regenza

Tar la dumonda 1: L'onn 2011 ha la regenza deliberà sia strategia per il persunal 2013-2022. Sia finamira è quella da posiziunar il chantun sco patrun attractiv. Quai duai vegnir cuntanschì tranter auter cun sviluppar in ambient da lavur modern er en quai che con­cerna furmas da temp da lavur e cundiziuns da lavur favuraivlas per famiglias.

Cun la missiva dal schaner 2014 tar la revisiun totala da la lescha davart la relaziun da lavur da las collavuraturas e dals collavuraturs dal chantun Grischun (lescha dal persu­nal [LP; DG 170.400]; carnet nr. 9/2013-2014) ha la regenza vulì integrar expli­citamain en la lescha il tema da la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia. En la sessiun d'avrigl 2014 n'è il cussegl grond però betg entrà en il project cun 60 cun­ter 57 vuschs ed 1 abstenziun.

L'onn 2016 ha la regenza alura suttamess al cussegl grond ina revisiun parziala da la lescha dal persunal (carnet nr. 2/2016-2017). En la sessiun d'avust 2016 ha il cus­segl grond acceptà la revisiun parziala cun 87 cunter 15 vuschs e 3 abstenziuns. Per meglie­rar la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia è vegnì extendì il congedi da mater­nitad, ed il congedi da paternitad e d'adopziun è vegnì francà explicitamain en la lescha.

L'administraziun chantunala porscha ussa cundiziuns da lavur che vegnan resguar­dadas da bleras collavuraturas e da blers collavuraturs sco er da persunas che tschertgan ina plazza sco favuraivlas per famiglias. Actualmain profitescha var in terz da las collavura­turas e dals collavuraturs per exempel da la pussaivladad da cum­binar la famiglia e la professiun ina cun l'autra cun ina lavur a temp parzial.

La regenza è gia stada baud conscienta da l'impurtanza da cundiziuns da lavur cun structuras favuraivlas per famiglias e vegn a dar a quest tema l'attenziun duida er en l'avegnir.

Tar la dumonda 2: Mesiras realisadas che megliereschan resp. sustegnan la cumpa­tibi­litad da la professiun cun la famiglia èn:
-   introducziun da las furmas da temp da lavur "temp da lavur per mais" e "temp da lavur per onn";
-   promoziun da la lavur a temp parzial;
-   introducziun dals congedis curts betg pajads tenor l'art. 11 da l'ordinaziun davart il temp da lavur (OTL; DG 170.415), quai vul dir supplementarmain 5 u 10 dis libers da lavur;
-   pratica generusa en cas da congedis curts betg pajads fin 10 dis che vegnan prendids a curta vista;
-   supplement social spezial tenor l'art. 22 da l'ordinaziun dal persunal (OP; DG 170.410);
-   congedis curts pajads per tgirar ils agens uffants malsauns u persunas che basegnan tgira.

Cun la revisiun parziala da la lescha dal persunal da l'avust 2016 ch'è entrada en vigur il 1. da schaner 2017 èn vegnidas meglieradas las cundiziuns d'engaschament e da lavur en tscherts puncts sco suonda:
-   regulaziun concernent il pajament dal salari en cas d'ina gravidanza;
-   francaziun explicita dal congedi da paternitad e d'adopziun;
-   extensiun dal congedi da maternitad;
-   regulaziun concernent la protecziun da la sanadad en cas da gravidanza e da maternitad.

Tar la dumonda 3: Gia avant in pèr onns ha il secretariat da stadi per l'economia (SECO) edì in manual "Professiun e famiglia" per sustegnair las IPM. Il manual pre­schenta diffe­rentas mesiras, co che la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia po vegnir me­glierada en IPM classicas. Cuntrari ad in'administraziun èn las IPM rela­tivamain libras da concepir resp. da realisar mesiras.

L'administraziun chantunala ha gia realisà fitg bler en quest connex, ma ella è liada a ses rom legal. En quest punct sa differenziescha ella fermamain d'ina IPM. In project sco quel dal post da stab per l'egualitad da las schanzas n'è perquai betg adattà per l'admi­nistraziun.

Il tema da la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia resta impurtant per la regen­za er en l'avegnir. Il svilup demografic chaschuna ina stgarsezza da las forzas da lavur. La concurrenza tranter ils patruns vegn a crescher. Perquai vegn l'admini­straziun chan­tunala a sa stuair posiziunar en il futur en moda anc pli intensiva sco patruna attractiva, er en quai che concerna la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia.

8 da schaner 2019