Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda da la fracziun da la PS concernent las divergenzas dal preventiv e la planisaziun da la politica da finanzas

Sessiun: 11.06.2019

Dapi onns sa repetan ils eveniments tar la preschentaziun dal preventiv e dal quint. L'emprim vegni scrit en cotschen (preventiv) ed alura vegnan preschentadas cifras nairas (quint). Per l'onn 2018 era budgetà in deficit da 33,4 milliuns francs, a la fin è resultà in plus da 105,2 milliuns francs (resultat operativ). Anc pli cleras èn las differenzas, sch'ins bitta in'egliada sin ils plans da finanzas dal passà. En ils plans da finanzas 2005 – 2008, 2009 – 2012, 2013 – 2016 e 2017 – 2020 èn quasi senza excepziun vegnids prognostitgads gronds deficits, en la realitad eran las cifras alura bler pli positivas. Pervia da quest fatg èsi difficil per il cussegl grond da planisar strategicamain. Pervia da la planisaziun pessimistica vegni savens partì dal fatg che tschertas investiziuns ed expensas na sajan betg finanziablas. En la realitad sa mussi alura però ch'i fissan stads avant maun daners avunda.

Las consequenzas las pli grondas ha quest problem per il program da la regenza resp. per il plan da finanzas. La constituziun chantunala prevesa en l'art. 93 al. 2 che las finanzas ston, considerond il svilup economic, esser equilibradas a media vista. En la teoria signifitgass questa disposiziun constituziunala ch'i fissan pussaivels – suenter onns da surplis – er onns da deficits, per exempel per sustegnair la conjunctura. La pratica actuala da las prognosas pessimisticas cumbinada cun directivas da la politica da finanzas fitg severas (p.ex. in deficit dal preventiv da max. 50 milliuns francs) ha per consequenza che questa libertad d'agir legitimada en moda democratica da la populaziun n'exista facticamain betg.

Ultra da quai n'è la situaziun finanziala dal chantun strusch chapibla per las votantas ed ils votants, sche la regenza discurra onn per onn da deficits dal preventiv e predi sur onns cuntinuadamain cifras cotschnas, ma preschenta alura tuttina adina puspè in quint positiv per la fin da l'onn.

En quest context tschenta la fracziun da la PS las suandantas dumondas a la regenza:

1.     Quant grondas èn stadas las divergenzas per onn tranter il preventiv ed il quint (sin il stgalim dal resultat operativ) ils ultims 15 onns (preschentaziun tabellarica en miu. francs)? Quant grondas èn stadas las divergenzas cumuladas dals ultims 15 onns? Quant gronda è stada la media da las divergenzas dals ultims 15 onns?

2.     Analogamain a la dumonda 1, co sa preschenta la situaziun per ils plans da finanzas 2005 – 2008, 2009 – 2012, 2013 – 2016 e 2017 – 2020?

3.     È la regenza er da l'avis ch'igl è central per in parlament per la planisaziun politica a lunga vista e per la determinaziun da las prioritads, sch'ins parta dal fatg ch'ins haja durant ina perioda da 10 onns ca. 1000 milliuns francs dapli u damain en la cassa?

4.     Co vul la regenza far frunt al fatg (en spezial cun in sguard sin il proxim plan da finanzas) ch'i dat en moda uschè sistematica e cuntinuada divergenzas adina en la medema direcziun?

5.     È la regenza er da l'avis ch'in plan da finanzas ed in preventiv avessan da mussar in maletg uschè realistic sco pussaivel e betg in maletg pessimistic u optimistic per pudair diriger las expensas e las entradas publicas cun ina politica raschunaivla?

6.     È la regenza pronta d'examinar criticamain e da metter en dumonda las directivas da la politica da finanzas e lur dimensiun per il proxim plan da finanzas sut l'aspect da questas divergenzas sistematicas?

Puntraschigna, ils 11 da zercladur 2019

Caviezel (Cuira), Atanes, Baselgia-Brunner, Cahenzli-Philipp, Deplazes (Cuira), Hofmann, Horrer, Locher Benguerel, Müller (Favugn), Noi-Togni, Perl, Preisig, Rettich, Rutishauser, Schwärzel, Thöny, Wilhelm, Pajic

Resposta da la regenza

Las finanzas publicas han fatg tras fermas fluctuaziuns ils ultims 20 onns. Dals onns 1997 fin 2003 èn vegnids cumprovads senza excepziun deficits dal quint cun ina tendenza vers ensi fin minus 41 milliuns francs. Suenter quests 7 onns maghers han pudì vegnir cuntanschids dapi l'onn 2004 senza interrupziun surplis dal retgav en ils quints annuals. Fin l'onn 2008 èn ils gudogns s'augmentads fermamain ed alura crudads enavos fin l'onn 2016 pass per pass sin in pitschen plus da 16 milliuns francs. Ils ultims 2 onns 2017 e 2018 n'è questa tendenza legraivlamain betg vegnida cuntinuada. Contribuì a quai han en ina dimensiun essenziala retgavs spezials pli gronds betg planisabels sco ina distribuziun dubla dal gudogn da la ban­ca naziunala svizra, la restituziun da l'Auto da posta, la schliaziun da rectificaziuns da las valurs, ina vendita parziala d'aczias da la  Ems Chemie SA ed autas taglias spezialas. Ils deficits dal preventiv han mintgamai pudì vegnir tegnids en il rom da las directivas da la politica da finanzas dal cussegl grond. Els purschevan bunas perspectivas per bilantschas equilibradas e n'èn betg stads la raschun per predir cifras cotschnas.

L'art. 93 al. 2 da la constituziun dal chantun Grischun (DG 110.100), l'art. 6 al. 3 da la lescha da finanzas (DG 710.100) e la directiva nr. 1 da la politica da finanzas concernent il deficit dal preventiv admess maximalmain han en mira finanzas equilibradas a lunga vista, e quai cun resguardar explicitamain la situaziun da la conjunctura. Ils ultims 15 onns è il svilup economic stà memia ferm en quest connex per planisar deficits dal quint e per permetter in deficit dal preventiv fin maximalmain 80 milliuns francs. Per tegnair las finanzas publicas en equiliber a lunga vista, sto la creschientscha da las expensas totalas esser moderada. I n'è betg il scopo d'ina politica da finanzas prudenta e precauta da drizzar las expensas mintga onn tenor las entradas e da dar puspè ora ils daners avant maun uschè svelt sco pussaivel. La politica da finanzas è sa cumprovada. Tant per las persunas natiralas sco er giuridicas han las taglias pudì vegnir reducidas pliras giadas, las vischnancas han pudì vegnir distgargiadas e grondas investiziuns han pudì vegnir fatgas da vart da las expensas.

Tar la dumonda 1: Durant ils 7 onns maghers dal 1997 fin il 2003 han las divergenzas tranter il preventiv ed il quint importà en media stgars 30 milliuns francs e durant ils ultims 15 buns onns en media 99 milliuns francs. Las divergenzas dependan evidentamain fermamain dals conturns finanzials. En cas d'in corset finanzial stretg èn las divergenzas correspundenta­main pitschnas. La directiva nr. 1 da la politica da finanzas cun in deficit dal preventiv ad­missibel da 50 milliuns francs duai en temps da miseria finanziala tegnair ils deficits dal quint en in bun rom ed en buns temps impedir oravant tut preventivs cun divergenzas correspun­dentamain grondas envers ils quints.

Tar la dumonda 2: Las divergenzas tranter ils plans da finanzas ed ils quints correspundents sa chattan tranter bundant 100 e 200 milliuns francs per ils singuls onns. Questas divergen­zas èn pauc expressivas. Tenor l'experientscha pon las directivas da la politica da finanzas vegnir observadas en ils preventivs e quints equilibrads pon vegnir cuntanschids, sch'ils deficits dals plans da finanzas sa chattan cleramain sut 100 milliuns francs.

Tar la dumonda 3: Ils preventivs calculeschan da bel principi cun in meglierament dals quints en la dimensiun da 50 milliuns francs. Decisivas n'èn en quest connex betg las divergenzas cumuladas, mabain las bilantschas. Quellas han permess da furmar en il decurs dals ultims 15 onns facultads e reservas liadas ad in intent sco er in agen chapital a libra disposiziun da mintgamai bundant 400 milliuns francs. Quests meds vegnan cumprovads en moda transpa­renta e stattan a disposiziun per cuvrir deficits dal quint economic u per finanziar ulteriurs projects spezials.

Tar la dumonda 4: En general na datti nagin basegn d'agir. Sch'il rom finanzial daventa pli stretg, resultan er divergenzas pli pitschnas. Oravant tut stoi vegnir impedì che las valurs directivas vegnian schluccadas.

Tar la dumonda 5: Preventivs realistics èn impurtants. Ma els n'èn betg simplamain las prognosas da quint las meglras pussaivlas. Tschertas divergenzas tranter preventiv e quint èn immanentas en il sistem, sch'ina precauziun sauna vegn applitgada. Uschia dastgan ils credits d'expensas mo vegnir sutpassads e betg surpassads. En cas d'applicaziuns e da retgavs cun effect sin il resultat da mintgamai var 2 milliardas francs sa summeschan las divergenzas da mo 1 pertschient gia a 40 milliuns francs. Las divergenzas n'èn betg exor­bitantamain grondas. Ellas sa chattan en il rom da la confederaziun e d'auters chantuns.

Tar la dumonda 6: Las directivas da la politica da finanzas vegnan examinadas pli detaglia­damain en il rom da l'elavuraziun per la proxima perioda da planisaziun 2021-2024 cun agid d'in expert e resguardond spezialmain las divergenzas dal preventiv envers il quint e las infurmaziuns correspundentas vegnan communitgadas.

7 d'avust 2019