La situaziun da povradad en il Grischun mussa che 1,3 pertschient da la populaziun chantunala ha duvrà l'onn passà prestaziuns da sustegn da l'agid social. Quai è ina da las quotas las pli bassas en Svizra (CH: 3,2 pertschient). La quota d'agid social tar ils uffants e tar ils giuvenils tranter 0 e 17 onns è pli auta ed importa 2,4 per­tschient en il Grischun (CH: 5,2 pertschient). La part dals uffants e dals giuvenils cumpareglià cun tut las persunas che dovran agid social è var 30 pertschient. Ils ultims onns è questa part restada constantamain auta.

In proceder efficazi cunter la povradad da famiglias cumenza sin differents plauns e cun differentas mesiras. Per cumbatter en moda persistenta cunter la povradad èn necessarias structuras che permettan a las famiglias da garantir lur existenza. Tenor il studi Strategias, mesiras e prestaziuns communalas per la prevenziun e per il cumbat cunter la povradad da famiglias (per incumbensa dal Program naziunal per la prevenziun e per il cumbat cunter la povradad / Uffizi federal d'assicuranzas socialas [UFAS], 2016) èn las schanzas da gudogn restrenschidas dals geniturs il motiv per la mancanza da meds finanzials. Quellas resultan, perquai che las qualificaziuns man­can (p.ex. scolaziun, lingua), pervia da restricziuns da la sanadad u pervia da gre­vezzas socialas. Ultra da quai pon separaziuns, divorzis e custs per ils uffants cha­schunar ina situaziun da povradad.

Il studi demussa plinavant che las famiglias ch'èn pertutgadas u ch'èn periclitadas da povradad n'èn betg ina gruppa omogena. Pervia da quai na po la situaziun da las famiglias betg vegnir meglierada en moda persistenta cun in'unica mesira. Ultra da la garanzia finanziala da l'existenza èn impurtantas oravant tut mesiras per promover la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia, la promoziun da l'integraziun da per­sunas che han incumbensas da la tgira d'uffants en la lavur, la furmaziun da cum­pensaziun, ma er la cussegliaziun e l'accumpagnament da famiglias ch'èn socialmain dischavantagiadas.

Cun promover structuras favuraivlas per famiglias (punct central da svilup 4.3) e cun sustegnair structuras adattadas metta la Regenza in accent en ses program 2021–2024. Il program «Politica d'uffants e da giuvenils en il chantun Grischun» ed il project per ina nova finanziaziun da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia cuntegnan mesiras concretas per reducir las raschuns da la povradad da famiglias, per eliminar obstachels structurals e per rinforzar uschia famiglias en la garanzia autonoma da lur existenza. La Regenza realisescha mesiras en differentas gruppas e resguarda ils uffants ed ils giuvenils da tut las vegliadetgnas.

En il rom da la votaziun da referendum dals 13 da zercladur 2021 concernent il rinforz da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia – aboliziun da la Lescha davart contribuziuns da maternitad è ina maioritad da la populaziun grischuna s'exprimida per mantegnair las contribuziuns da maternitad, q.v.d. la prestaziun da famiglia existenta. Da princip sustegna la Regenza la valitaziun da las sutsegnadras e dals sutsegnaders che l'instrument da las contribuziuns da maternitad stuess vegnir refurmà. Sin fundament dal resultat da la votaziun è la Regenza da l'avis ch'i na saja betg opportun da remplazzar l'instrument da las contribuziuns da maternitad tras prestaziuns supplementaras per famiglias. Questas prestaziuns supplementaras vegnan pajadas per regla a famiglias cun activitad da gudogn cun entradas bassas, che han uffants pitschens. Las mammas senza activitad da gudogn ch'educheschan sulettas e che survegnan tenor il model vertent contribuziuns da maternitad en il Grischun, n'avessan betg il dretg da survegnir prestaziuns supplementaras per famiglias en chantuns cun quest model. Ultra da quai na resguardan las prestaziuns supplementaras per famiglias betg la situaziun da povradad dals uffants e dals giuvenils pli vegls.

En l'incumbensa vegni partì dal fatg che las prestaziuns supplementaras chantunalas per famiglias distgargian potenzialmain ils custs da l'agid social da las vischnancas. La cumparegliaziun da la statistica finanziala dals chantuns che han prestaziuns supplementaras per famiglias lascha supponer ch'i na dat tut en tut betg respargns tar ils custs da l'agid social. Anzi, pervia da l'extensiun dal circul da las persunas che han il dretg sin prestaziuns e pervia da las prestaziuns pli autas èsi da spetgar che las expensas dal maun public creschian cun l'introducziun da las prestaziuns supple­mentaras per famiglias.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da refusar questa incumbensa.

1. da settember 2021