Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 28.11.2000
Ils 14 e 15 d'october 2000 ha ina catastrofa ecologica infestà praticamain l'entir chantun Vallais, vastas parts dal chantun Tessin e singulas regiuns dal chantun Berna. Particularmain il chantun Vallais ed enconuschentamain la vischnanca da Gondo e sia populaziun han subì in donn spezialmain grond. Numerusas persunas han pers lur vita u èn sparidas, millis han stuì bandunar lur bains e vegnir evacuads, nundumbraivlas chasas, vias ed ulteriuras infrastructuras sco er culturas èn vegnidas destruidas resp. fermamain donnegiadas. Tenor ils emprims rapports duess importar il donn economic effectiv var 1 milliarda francs.
La pussanza destructiva da l'aua e da las lavinas da glitta han mess en evidenza cleramain las consequenzas da quest eveniment fatal da la natira sin ils abitadis. Talas catastrofas ecologicas na pon dentant betg succeder be pervia d'eveniments idrologics/meteorologics extrems, mabain er pervia d'eveniments geologics e biologics.
En il chantun Grischun furman ils eveniments natirals auazuns, lavinas, bovas, crudada da crappa e ruschnadas in potenzial considerabel da privels da la natira. Ils eveniments ils pli recents en la Val Puschlav han puspè mussà quai cun tschertezza.
En connex cun l'entira muntada da la davosa catastrofa en il Vallais supplitgeschan ils interpellants la regenza da respunder las suandantas dumondas:
1. Po l'eveniment da la natira en il chantun Vallais sa repeter er en il chantun Grischun?
2. Datti in management da ristgas en il chantun Grischun areguard ils privels da la natira? Da tgi vegn quel ademplì resp. tgi è responsabel per quel?
3. Tge stadi han oz las chartas da geografia resp. las registraziuns da las datas davart ils privels da la natira (en il territori d'abitadis ed ordaifer)?
4. Quant enavant è progredida la realisaziun da las mesiras da segirezza enconuschentas oz en cas da lavinas e bovas?
5. Tge basegn d'investiziuns sa lascha prevair per quest intent en il futur?

Cuira, ils 28 da november 2000

Namen: Quinter, Luzi, Barandun, Arquint, Battaglia, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Bisculm, Brüesch, Büsser, Capaul, Carisch, Casanova (Vignogn), Cathomas, Catrina, Cattaneo, Cavegn, Caviezel, Christ, Christoffel, Conrad, Crapp, Dalbert, Demarmels, Dermont, Donatsch, Farrér, Federspiel, Feltscher, Giovannini, Giuliani, Göpfert, Gross, Hardegger, Hübscher, Jenny, Joos, Juon, Kehl, Koch, Loepfe, Luzio, Maissen, Märchy, Marti, Möhr, Montalta, Noi, Parolini, Parpan, Pedrini, Portner, Ratti, Sax, Scharplatz, Schmid (Sedrun), Schmid (Spleia), Schmid (Val S. Pieder), Schütz, Stiffler, Thomann, Tremp, Tuor (Mustér), Tuor (Trun), Walther, Wettstein, Zanolari, Zinsli

Session: 28.11.2000
Vorstoss: rg Interpellation

Resposta da la regenza

1. Sche talas precipitaziuns intensivas sa cumbinan cun temperaturas autas, alura èsi senz'auter da far quint cun cas da donns da pli gronda dimensiun er en il chantun Grischun. Las relaziuns dals chantuns da muntogna Vallais e Grischun èn da princip cumparegliablas areguard il potenzial da privel. Da differenziar èn dentant las consequenzas da las differentas proceduras da privel. Grazia a las differentas direcziuns da deflussiun da las auas, la ferma structuraziun topografica ed a la sperta deflussiun da las auas èn pia improbabels eveniments da la natira che cuvran l'entira surfatscha dal chantun Grischun.
2. La premissa per in management da ristgas a lunga vista è l'urbanisaziun confurma a las zonas da privel. Dapi onns vegnan tegnidas libras consequentamain las zonas da privel. Il december 1998 ha la regenza ultra da quai deliberà in nov concept per ina zavranza pli subtila da las zonas da privel. La realisaziun da quest concept da privel succeda oz sut la direcziun da l'uffizi forestal tras las cumissiuns da privel, e quai en stretga collavuraziun cun l'uffizi da construcziun bassa (servetsch dustanzas cunter flums e torrents) e l'uffizi da planisaziun. In management cumplessiv dals privels e da las ristgas vegn garantì en il futur tras il servetsch per privels da la natira creà da nov tar l'uffizi forestal.
La superaziun finanziala dals donns vegn garantida da l'assicuranza chantunala d'edifizis en la dimensiun dad 1 milliarda francs. Plinavant surpiglia la cassa per donns elementars ensemen cun il fond svizzer per donns elementars fin 90 % dals custs da donns da bains immobigliars da persunas privatas. Per gronda part nunassicurads èn perencunter donns vi d'infrastructuras dal maun public.
3. En il rom da lur planisaziuns localas han tut las vischnancas zavrà zonas da privel. Quellas zonas furman parts integralas dals plans da zonas legalmain valaivels. L'urden da zonas da privel da fin uss en il Grischun era orientà surtut tenor las lavinas. Cun realisar il nov concept per giuditgar ils privels da la natira vegnan uss registrads e giuditgads er auters privels da la natira entaifer ed ordaifer il territori d'abitadi. En quest connex èn vegnids fixads durant l'onn 2000 secturs da registraziun en 70 vischnancas tenor criteris unifitgads. I sa tracta da secturs d'abitadi, spazis da svilup e purtaders da traffic. Ins ha medemamain gia entschavì a manar in cataster d'eveniments. Ultra da quai stattan a disposiziun registraziuns individualas d'eveniments da la natira da fin uss.
4. Numerusas mesiras da protecziun cunter lavinas e bovas èn gia vegnidas realisadas durant ils decennis passads cun gronds custs finanzials tant en il territori d'abitadi sco er ordaifer quel. Autras mesiras da protecziun pervia dals novs cas da donns 1999/2000 vegnan planisadas u realisadas. Tuttina resta sin la lunga rait da vias dal chantun in grond dumber da lieus problematics u temporarmain fermamain periclitads.
5. Il basegn en media d'investiziuns per rempars forestals dastgess restar il medem er en il futur. Uschia vegnan a resultar var 14 milliuns francs custs da construcziun per onn. Per dustanzas cunter bovas ed auazuns na vegn in augment da las oz modestas contribuziuns chantunalas da 1-2 milliuns francs betg a sa laschar evitar, e quai sin fundament dals resultats da la planisaziun da las zonas da privel. L'entir basegn d'investiziuns per mesiras da protecziun cunter eveniments da la natira en connex cun la construcziun da vias na sa lascha dentant betg numnar en cifras. Il basegn munta a plirs 100 milliuns francs. Quest fatg sforza la regenza da metter prioritads en connex cun la realisaziun da tals projects.

Cuira, ils 28 da november 2000