Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 30.01.2001
Nossa societad viva sut in squitsch da temp pli e pli intensiv. Tut s'accelerescha. En il mund da lavur s'augmenta il stress sin tut ils stgalims. Las consequenzas da questa surchargia cronica s'expriman en creschentas ratas da malsogna. Tenor stimaziuns muntan ils custs che resultan per la societad a milliardas.

Ils dis da ruaus publics ed ils firads tschiffan pia dapli impurtanza. Ina cumparegliaziun mussa ch'ils chantuns vischins sco er la maioritad dals chantuns da la Svizra possedan dapli firads ch'il chantun Grischun. Perquai èsi da far in'adattaziun. Er sut il punct da vista da las interdependenzas pli e pli frequentas tranter ils chantuns para in'adattaziun d'esser giustifitgada.

Sco novs dis da ruaus publics s'imponan il 1. da matg ed il 1. da november, sco ch'els existan gia en numerus auters chantuns.

Nus faschain pia la proposta a la regenza d'adattar la lescha davart ils dis da ruaus publics e da suttametter las suandantas midadas al cussegl grond:

Art. 2 Dis da ruaus publics

Alinea 1 Dis da ruaus publics èn:
a) las dumengias;
b) ils firads Bumaun, Venderdi sontg, glindesdi da Pasca, 1. da matg, Ascensiun, glindesdi da Tschuncaisma, 1. da november, di da Nadal e Son Steffan.

Alinea 2
Sco auts firads valan il Venderdi sontg, la dumengia da Pasca, la dumengia da Tschuncaisma, il di da la Rogaziun federala ed il di da Nadal.

Art. 3 e suandants na vegnan betg midads.

Cuira, ils 30 da schaner 2001

Namen: Schmutz, Locher, Pfiffner, Arquint, Bucher, Frigg, Jäger, Looser, Meyer, Noi, Pfenninger, Schütz, Trepp

Session: 30.01.2001
Vorstoss: rg Motion

Resposta da la regenza

Tenor la lescha federala davart la lavur en l'industria, en il mastergn, sin il lieu ed en il commerzi (lescha da lavur) dals 13 da mars 1964 valan sco firads quels dis ch'èn ubain equivalents a las dumengias u als quals ins na dastga betg lavurar tenor las prescripziuns chantunalas u communalas. En quest connex èsi da resguardar las suandantas differenzas:

Firads renconuschids dal dretg federal èn equivalents a las dumengias. Ils chantuns èn autorisads da metter a pèr a las dumengias maximalmain otg ulteriurs firads (art. 20a al. 2 lescha da lavur). Durant quests dis è scumandada la lavur a medema moda sco durant las dumengias. Sch'i duess tuttina vegnir lavurà durant quests dis, alura è necessaria ina permissiun excepziunala correspundenta. Sper ils otg firads menziunads pon ils chantuns u las vischnancas prevair ulteriurs firads. Ma quels n'equivalan betg a las dumengias en il senn da la lescha da lavur, mabain a lavurdis normals, durant ils quals ins na dastga betg lavurar sin fundament da prescripziuns chantunalas u communalas davart ils dis da ruaus.

Tenor l'art. 2 da la lescha davart ils dis da ruaus publics dals 22 da settember 1985 equivalan en il chantun Grischun ils suandants set firads a las dumengias en il senn da la lescha da lavur:

Bumaun, Venderdi sontg, glindesdi da Pasca, Ascensiun, glindesdi da Tschuncai-
sma, Son Steffan. Latiers èsi d'agiuntar il 1. d'avust sco ulteriur firà ordinà da la confederaziun.

La moziun ha l'intent d'introducir supplementarmain als otg firads menziunads il 1. da matg ed il 1. da november sco dis da ruaus chantunals. Durant quests dis fissan scumandadas en il senn da l'art. 4 ss. da la lescha davart ils dis da ruaus publics tuttas activitads, sch'ellas na vegnissan betg premessas expressivamain. En la mo-tivaziun rinvieschan ils moziunaris al fatg, che las consequenzas da la surchargia

cronica en il mund da lavur s'exprimia en ratas creschentas da malsogna che chaschunian custs da milliardas per la societad. Ultra da quai mussia ina cumpareglia-
ziun cun ils chantuns vischins sco er cun la gronda part dals chantuns da la Svizra che quels possedian dapli firads ch'il chantun Grischun.

La regenza va da princip d'accord cun ils moziunaris ch'en cumparegliaziun cun ils chantuns da l'entira Svizra, la regulaziun dals dis da ruaus dal chantun Grischun n'è betg a la testa. Per quai che pertutga il 1. da matg èsi dentant da remartgar che quel di vegn renconuschì sco firà be da relativamain paucs chantuns (dals dus mezs chantuns Basilea, Giura, Schaffusa, Tessin, Turgovia e Turitg). Numnasontga è in firà uffizial en ils chantuns per gronda part catolics da la Svizra centrala (Uri, Sviz, Sutsilvania, Sursilvania, Zug e Lucerna) sco er en ils chantuns Argovia, Appenzell dadens, Basilea-Champagna, Friburg, Glaruna, Giura, Soloturn, Son Gagl, Tessin e Vallais.

Medemamain incontestà è l'augment da la hectica e dal squitsch da prestaziun sin il plaz da lavur che vegn menziunà dals moziunaris per motivar lur giavisch. La regenza è dentant da l'opiniun che gist questa constataziun na sustegnia per nagut las intenziuns dals moziunaris. Plitost chaschunass ina reducziun, prescritta da la lescha, dal temp da lavur per dus ulteriurs dis da ruaus dapli squitsch da prestaziun per las collavuraturas ed ils collavuraturs, perquai ch'il volumen da lavur na sa reduciss enconuschentamain betg. Quai è en scadin cas stà l'avis da numerusas collavuraturas e da numerus collavuraturs chantunals a chaschun da la realisaziun d'ina mesira da spargn che la regenza aveva prendì l'onn 2000, ordinond dus dis vacanzas supplementaras per las collavuraturas ed ils collavuraturs.

Per finir èsi da rinviar al fatg ch'il svilup social va cleramain en la direcziun da la
flexibilisaziun e liberalisaziun dal temp da lavur. Plinavant èsi da resguardar che l'economia dal Grischun na cuntegna betg bleras interpresas cun fermas finanzas ed activas sin l'entir mund, mabain plitost interpresas pitschnas e mesaunas che sa concurrenzeschan fermamain ina l'autra. Cun introducir dus ulteriurs dis da ruaus faschess ins in fitg nausch servetsch gist a questas interpresas.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la regenza da betg acceptar la moziun.

20 da favrer 2001