Interpellaziun concernent ulteriurs meds finanzials per las vias dal Grischun
Sessiun: 01.06.2001
En la resposta al postulat Hardegger concernent il mantegniment da las vias constatescha la regenza ch'i duvrass annualmain almain ulteriurs 40 milliuns francs per mantegnair la valur da l'infrastructura da las vias. Ina megliuraziun da la situaziun pauc satisfacenta è tenor la regenza be pussaivla, sche ulteriurs meds èn disponibels per il mantegniment u sch'ins po acceptar reducziuns sin il sectur dals projects da construcziuns novas.
Ils interpellants sutsegnads èn da l'avis ch'ins stoppia urgentamain metter a disposiziun dapli meds per mantegnair la valur da l'infrastructura da las vias. Sch'ins stuess dentant quintar tras quai cun reducziuns tar ils projects da construcziuns novas, n'èn ils problems tar la construcziun da vias betg schliads. I dat differentas regiuns che spetgan gia ditg ch'i vegnian realisads projects da construcziuns novas ch'èn urgentamain necessaris. Visavi questas regiuns fissi malgist da suspender anc ditg ils projects correspundents.
Las vias da l'Engiadina bassa per exempel sa chattan en in stadi fitg nausch. Malgrà che insaquants projects sa chattan en la fasa da realisaziun, dat en egl il miserabel standard da construcziun da la via d'Engiadina, surtut tranter Lavin e Scuol. Er il traject dal cunfin naziunal - Vinadi - Martina n'è betg ina bella carta da visita per tut quels giasts che vegnan en Engiadina nà da la regiun da Minca sur il Tirol. Per l'amplificaziun da la via da colliaziun èn medemamain avant maun memia paucs meds. La pratica actuala da distribuir ils meds limitads per las vias da colliaziun sin ils singuls districts impussibilitescha da realisar variantas che fissan a lunga vista economicamain meglras, sulettamain perquai ch'ils custs da construcziun èn pli auts che tar autras variantas.
Ils sutsegnads fan en quest connex las sequentas dumondas a la regenza:
1. È la regenza pronta d'inditgar soluziuns per pudair metter a disposiziun dapli meds finanzials per il manteniment da las vias sco er per projects da construcziuns novas e d'engrondiments tar las vias principalas e las vias da colliaziun?
2. Datti en tscherts secturs anc pussaivladads da chattar soluziuns pli favuraivlas per ils projects da construcziuns novas e d'engrondiments senza stuair desister dal standard da qualitad?
Cuira, il 1. da zercladur 2001
Namen: Parolini, Hardegger, Schmid (Sedrun), Bischoff, Conrad, Godly, Zegg
Session: 1.06.2001
Vorstoss: rg Interpellation
Resposta da la regenza
Cun la resposta al postulat Hardegger (CR nr. 610 dals 24 d'avrigl 2001) ha la regenza renconuschì tant la necessitad e l'impurtanza dal mantegniment da las vias che sto vegnir fatg ad uras sco er la necessitad dal mantegniment da la valur. Ella ha ultra da quai rendì attent a las consequenzas en cas che reparaturas vi da la rait da vias existenta vegnan negligidas.
I dependa da differents facturs, quant enavant ch'ins po far disponibel ulteriurs mezs finanzials per il mantegniment da las vias a curta vista u a vista media. Uschia decida la situaziun finanziala generala dal chantun, sche e per tge import che la contribuziun or dals meds generals dal stadi vi dal quint da las vias po puspè vegnir augmentada en il futur. In ulteriur augment dals meds disponibels per la construcziun da vias po vegnir spetgà a partir da l'onn 2005 cur ch'ils retgavs da la TCPTP ch'èn liads a l'intent e che vegnan attribuids directamain al quint da las vias vegnan a sa dublegiar. Cun la terminaziun da las lavurs vi dals sviaments da Claustra e Flem exista er la pussaivladad d'utilisar meds finanzials utilisads da preschent per la cumplettaziun en il futur per il mantegniment da las vias, schebain che quai è pussaivel be en ina dimensiun modesta pervia dal grond agid da subvenziun tras la confederaziun. Colliada cun quai è dentant ina reducziun considerabla dal volumen da cumplettaziun. Quant enavant che la nova ordinaziun da las finanzas federalas vegn ad augmentar ils spazis libers per il diever dals meds da la confederaziun na pon ins oz anc betg dir definitivamain. En il cussegl naziunal è anc pendenta ina moziun che pretenda l'augment dals meds federals per il mantegniment da las vias.
Ils interpellants menziunan ultra da quai las pussaivladads da far respargns en favur dal mantegniment da las vias cun "soluziuns pli favuraivlas" tar ils projects da construcziuns novas u da cumplettaziuns. En quest reguard èsi da dir ch'ins tschertga gia uss la soluziun la pli cunvegnenta e la pli favuraivla tar l'elavuraziun detagliada da las construcziuns novas e las cumplettaziuns da las vias chantunalas. Las pretaisas vi d'ina via construida da maniera ch'ella è resistenta a la schelira, vi d'ina largezza da la via ch'è adattada als basegns dal traffic, ma er vi da la segirezza dals participants al traffic restrenschan dentant fermamain las pussaivladads da spargnar tar la realisaziun da projects da construcziuns novas e da cumplettaziuns, sch'ins na vul betg ristgar reducziuns da la qualitad ed ina "durada da vita reducida" da las construcziuns da vias.
Sco resumaziun ed en detagl pon ins respunder las dumondas fatgas sco suonda:
1. La regenza è pronta da metter a disposiziun ulteriurs meds finanzials per il mantegniment da las vias, quai en il rom da la situaziun finanziala generala dal chantun. A curt termin è ella pronta d'utilisar per quest intent pli fitg che fin uss il deficit annual dal quint per las vias fin tar la directiva dal plan da finanzas, pia 30 milliuns francs.
2. La regenza intenziunescha da sclerir en il rom dal project "Examinaziun da las incumbensas", quant enavant ch'ils standards applitgads da preschent en il Grischun èn adequats e quant enavant ch'ins pudess forsa far respargns tras eventualas reducziuns.