Interpellaziun concernent la regularisaziun dals sans-papiers
Sessiun: 09.10.2001
Passa 200 sans-papiers, q.v.d. persunas senza dretg da dimora da la polizia d'esters, han rendì attent la publicitad a partir da l'avrigl 2001 a lur situaziun da viver e sensibilisà la publicitad per lur problems. En pliras citads èn els s'engaschads publicamain per ina regularisaziun collectiva da tut ils sans-papiers en Svizra. Insaquantas regenzas chantunalas sco er divers patruns sustegnan questa pretensiun. Il cussegl naziunal ha inoltrà l'onn 1999 in postulat per laschar elavurar ina lescha per la regularisaziun dals sans-papiers. Blers pajais europeics han gia fatg quai. La radunanza plenara da la ONU ha recumandà gia l'onn 1991 la regularisaziun collectiva sin fundament da la durada da la dimora, da l'occupaziun e d'auters criteris.
Nagin sa precis quants umans che vivan en Svizra senza permissiun da dimora. Savens sa tracti d'umans che vivan e lavuran gia dapi blers onns (per part diesch onns e dapli) en Svizra. Ils sans-papiers èn vegnids legalmain en Svizra. Els èn daventads sans-papiers sin fundament da nossas leschas.
La situaziun dal mintgadi dals sans-papiers è difficultusa. Dasper la tema permanenta ch'els vegnian chattads ed expulsads pon els bunamain vegnir sfruttads tenor plaschair da lur patruns. Els na pon betg sa dustar encunter arbitrariadad e maltractaments. Els na pon strusch prender a fit agens locals d'abitar ed han per regla er tema da dumandar agid medicinal en cas da basegn. Ils ultims onns èn sa furmadas en las bleras citads svizras gruppas d'agid ch'intermedieschan agid medicinal e giuridic a questas persunas.
Il cussegl federal recumonda „l'examinaziun dal cas singul en il rom da la legislaziun vertenta“. Questa proposta n'è betg pratitgabla. La reglamentaziun vertenta per cas da direzza pretenda che mintga cas vegnia giuditgà individualmain sch'i mancan criteris clers. En la situaziun dals sans-papiers n'è questa reglamentaziun betg pratitgabla. Ils sans-papiers na ristgan betg be da vegnir chastiads pervia da lur dimora „illegala“ mabain er da vegnir mess al cunfin. Er ils servetschs da mediaziun ch'èn proponids da la cumissiun federala dals esters na pon betg furnir ina schliaziun sch'i n'exista betg ina reglamentaziun clera per ils sans-papiers. L'experientscha concreta mussa ch'il problem n'è betg la mancanza d'infurmaziun mabain la mancanza dal dretg ch'ils sans-papiers na possian betg sa liberar ord lur situaziun indegna. La regularisaziun collectiva dals sans-papiers è indispensabla per ina schliaziun confurma als dretgs da l'uman dals problems dals sans-papiers.
Ils sutsegnads supplitgeschan la regenza per ils suandants scleriments:
1. Quants sans-papiers vivan tenor enconuschientscha da la regenza en noss chantun?
2. Ha la regenza l'intenziun d'intervegnir tar la confederaziun en favur dals sans-papiers per meglierar lur situaziun indegna?
Cuira, ils 9 d'october 2001
Name: Frigg, Meyer, Trepp, Arquint, Augustin (Almen), Bucher, Jäger, Locher, Looser, Noi, Pfenninger, Pfiffner, Schmutz, Schütz, Zindel
Session: 09.10.2001
Vorstoss: rg Interpellation
Resposta da la regenza
Il moviment dals sans-papiers ha entschavì la primavaira 2001 en il chantun Friburg nua che numerusas estras e numerus esters senza permissiun da dimora han occupà ina baselgia per render attent ina giada a lur situaziun legala nuncuntentaivla e per l'autra per pretender ina permissiun da dimora per pudair restar permanentamain en Svizra. Sin fundament da la gronda attenziun da quest'acziun sa furman - principalmain en la Svizra franzosa - ulteriuras acziuns sumegliantas cun pretensiuns
identicas. Sco sans-papiers valan persunas da provegnientscha estra, a las qualas ina permissiun da dimora è vegnida refusada (p. ex. pervia da la refusaziun da la dumonda d'asil u perquai ch'ellas n'adempleschan betg las premissas da permissiun) u retratga (p. ex. pervia da delinquenza) resp. betg vegnida prolungada (p. ex. pervia da la scadenza da las premissas da permissiun). Sco sans-papiers valan dentant er tut quellas persunas che abitan senza permissiun dapi in lung temp en ils singuls chantuns e che lavuran nunregladamain. Davart il dumber concret dals sans-papiers existan diversas opiniuns; entant ch'ils comités da sustegn discurran da plirs tschientmillis, calculescha la cumissiun federala dals esters il dumber dals sans-papiers cun millis u dieschmillis.
La problematica dals sans-papiers n'è betg nova. Il cussegl federal ha gì pliras giadas la pussaivladad d'explitgar pertge ch'el refusa in'anmestia generala per persunas che vivan illegalmain en Svizra. Il medem mument ha la confederaziun dentant accentuà repetidamain ch'ella saja pronta, sin proposta dals chantuns, da porscher maun en cas singuls per schliaziuns giustifitgadas che resguardan las circumstanzas concretas.
Tar las dumondas dals interpellants:
1. Davart il dumber dals sans-papiers che vivan en il chantun Grischun na datti medemamain naginas indicaziuns cleras. La polizia d'esters dal chantun Grischun stima dentant ch'il dumber dals esters che vivan qua illegalmain saja fetg pitschen. Cunquai ch'i vivan da preschent en il chantun Grischun be nov persunas cun ina expulsiun cun vigur legala, che na pon dentant er betg vegnir bandegiadas dal pajais pervia da mancanza dals documents da viadi, dastgass il dumber dals sans-papiers tenor la stimaziun da la regenza betg surpassar dus tozzels, resguardond las persunas ch'èn preschentas illegalmain.
2. Il cussegl federal ha menziunà pliras giadas ch'el na saja betg pront da far ina reglamentaziun collectiva per ils sans-papiers. La regenza è dal medem avis sco il cussegl federal. Ina admissiun collectiva e schematica da tut ils sans-papiers fiss problematica, betg il davos ord ponderaziuns legalas, e chaschunass malgistadads. Igl è da dar raschun al cussegl federal ed a la cumissiun federala dals esters (CFE) che la finamira da la politica - surtut er en l'interess dals umans pertutgads - stoppia esser quella da sbassar il dumber dals sans-papiers a curta vista e da tegnair quest dumber en il futur uschè bass sco pussaivel. Cun questa resalva è la regenza pronta da sustegnair la politica dal cussegl federal per meglierar la situaziun dals sans-papiers.