Navigation

Inhaltsbereich

Interpellaziun concernent la coordinaziun da la matura professiunala

Sessiun: 27.11.2001
Ils giuvenils ston sa decider per lur avegnir professiunal gia en la vegliadetgna da 10-14 onns. Ils geniturs èn impurtants cus-segliaders en quest process da decisiun. Las scolaras ed ils scolars dal stgalim superiur pon da princip tscherner tranter la via da maturitad gimnasiala cun in studi universitar posteriur ed in emprendissadi. L'emprendissadi po vegnir collià dapi in-saquants onns cun la matura professiunala. Quella vala sco premissa per in studi a la scol'auta professiunala. Questa via da scolaziun che vegn appreziada da la pratica professiunala è anc memia pauc enconuschenta als giuvenils ed a lur geniturs u na vegn anc almain betg giuditgada enendretg.
La regenza scriva en la sessiun da mars en la resposta sin il postulat Arquint, ch'è vegnì refusà dal parlament, concernent l'augmentaziun da la quota da maturitad: "Las structuras economicas en il chantun cun bleras interpresas pitschnas e mesau-nas (IPM) han per consequenza ch'i vegn promovida la furmaziun professiunala, inclusiv la maturitad professiunala, ch'inter-medieschan l'admissiun ad in studi da scol'auta professiunala. A giuvenils ch'èn buns scolars dattan questas scolaziuns che sa basan sin in emprendissadi professiunal fitg bunas perspectivas. L'access senza examen a las scolas autas professiunalas da maturandas e maturands professiunals permetta als giuvenils ch'han ina ferma voluntad d'emprender, d'approfundar las expe-rientschas da la scolaziun professiunala. Questa via da scolaziun è pia attractiva per tut ils giuvenils e porscha interessantas pussaivladads da far carriera entaifer ed ordaifer il chantun. Il fatg che questas pussaivladads n'èn betg anc enconuschentas dapertut......" Cun questa constataziun accentuescha la regenza l'impurtanza da la maturitad professiunala ed il pitschen grad d'enconuschientscha da quella.
En il Grischun vegnan purschids per il mument trais tips da maturitad professiunala en trais differentas scolas: la matura professiunala tecnica a la scola professiunala ed a la HTW, la maturitad professiunala commerziala a las scolas professiunalas commerzialas e la maturitad professiunala da las scienzas natiralas al center da furmaziun agricula Plantahof.
Questas scolas sa sprovan cun differentas campagnas d'infurmaziun (exposiziuns ambulantas, referats, seras d'infurmaziun, promoziun da las dunnas en ils mastergns tecnics e.u.v.) da far attent a la pussaivladad da la matura professiunala. L'infurmaziun cumpletta per tut ils scolars dal stgalim superiur e lur geniturs n'è betg garantida senza ina instanza da coordi-naziun. Ella è tar tants divers purtaders da la scola per l'ina nuneffizienta, perquai che duplicitads n'èn betg d'evitar e per l'autra betg fitg effectiva, perquai ch'ella sa restrenscha sin ils secturs spezials. Sche la promoziun da la via da furmaziun duala na duai betg sulettamain esser ina decleraziun vida, han ins da basegn d'avair qua ina coordinaziun sin plaun chantunal. Las scolas pertutgadas èn segiramain prontas da surpigliar lur part tar las campagnas da communicaziun.
La consultaziun tar la nova lescha federala davart la furmaziun professiunala è terminada. La lescha nova porta ina matura professiunala per las professiuns da la sanadad publica ed eventualmain ina matura unitara.
Blers interprendiders da manaschis pitschens na pon betg, ord motivs finanzials ed organisatoris porscher, plazzas d'emprendissadi cun matura professiunala. Las furmaziuns cun la matura professiunala èn sulettamain pussaivlas sch'igl è avant maun avunda plazzas d'emprendissadi.
Ils interpellants vulan tschentar a la regenza sin fundament dal svilup descrit las dumondas suandantas:
1. Tge patratga la regenza d'interprender per pudair augmentar tar ils giuvenils e lur geniturs il grad da conuschientscha da la matura professiunala sco furmaziun equivalenta a la matura gimnasiala?
2. Co pensa la regenza da promover la purschida da plazzas d'emprendissadi cun matura professiunala?
3. Co vesa il chantun Grischun or en il futur pertutgant la maturitad professiunala e sin fundament da la nova lescha davart la furmaziun professiunala?

Cuira, ils 27 da november 2001
Name: Feltscher, Marti, Claus, Barandun, Berther (Sedrun), Bucher, Büsser, Butzerin, Capaul, Casanova (Cuira), Casanova (Vignogn), Cathomas, Cavegn, Caviezel, Christ, Donatsch, Federspiel, Giuliani, Hess, Jäger, Joos, Kessler, Lemm, Locher, Looser, Luzio, Maissen, Meyer, Parpan, Pfenninger, Pfiffner, Robustelli, Roffler, Sax, Scharplatz, Schmid (Sedrun), Schütz, Telli, Thomann, Toschini, Trachsel, Trepp, Tscholl, Tuor (Mustér), Tuor (Trun), Wettstein, Zanolari, Zegg, Zinsli

Session: 27.11.2001
Vorstoss: rg Interpellation

Resposta da la regenza

La maturitad professiunala represchenta la colliaziun centrala tranter la furmaziun da basa ed il studi a la scol'auta professiunala. La maturitad professiunala è vegnida in-troducida l'onn 1996/1997 ed è sviluppada positivamain ils ultims onns en il chantun Grischun. Actualmain vegnan instruids en las scolas da maturitad professiunala 388 emprendists (1997: 67) ed en las purschidas d'instrucziun suenter l'emprendissadi 199 (1997: 89) persunas.

L'augment d'absolventas e d'absolvents da la maturitad professiunala è allegraivel. I duess segiramain anc esser pussaivel d'augmentar la quota.
Ils onns passads han las federaziuns professiunalas, l'uffizi per furmaziun professiu-nala e la cussegliaziun professiunala intensivà ils sforzs d'infurmar ils giuvenils. Uschia è vegnì preschentà a chaschun d'exposiziuns ed infurmaziuns per la profes-siun sin il stgalim aut da la scola professiunala dasper la purschida d'instrucziun er l'attractivitad ed ils cuntegns da la maturitad professiunala. Per augmentar l'effect da questas infurmaziuns fiss da tschertgar ina coordinaziun pli stretga tranter ils singuls purtaders d'infurmaziun. La coordinaziun giavischaivla n'è betg stada pussaivla fin uss ord motivs da capacitad.

1. La regenza sustegna en il rom dal conclus davart las plazzas d'emprendissadi projects che promovan il grad d'enconuschientscha da la maturitad professiunala. Actualmain è in project en preparaziun che duai meglierar generalmain la situazi-un d'infurmaziun. L'entschatta 2002 vegn il project suttamess a la giunta da la cumissiun per la furmaziun professiunala. Ina impurtanta gruppa en mira èn las persunas ch'instrueschan a la scola secundara. Ins vul uschia augmentar la valur d'ina instrucziun sistematica per la tscherna da l'instrucziun.

2. Igl è l'intent e la finamira da la regenza da promover a moda intenziunada la pur-schida da plazzas d'emprendissadi cun matura professiunala. Tut ils manaschis d'emprendissadi vegnan infurmads detagliadamain da l'uffizi per la furmaziun pro-fessiunala davart la matura professiunala e davart ils avantatgs da quella. Er du-rant la scolaziun da las futuras patrunas e dals futurs patruns da l'emprendist, dals curs per patruns d'emprendists, vegnan motivads ils manaschis da scolaziun da stgaffir e da porscher plazzas d'emprendissadi cun matura professiunala. En vista a la proxima tscherna da la professiun orienteschan las cussegliadras ed ils cussegliaders da professiun tut las scolaras e tut ils scolars dal stgalim aut. La cussegliaziun da professiun nizzegia quest'occasiun per orientar ils emprendists futurs davart las pussaivladads e las schanzas da la matura professiunala. Tut questas activitads vegnan sustegnidas da las occurrenzas d'infurmaziun regula-ras da las scolas professiunalas.
La regenza è da la medema opiniun sco ils interpellants ch'i saja da promover las purschidas da plazzas d'emprendissadi cun matura professiunala. En il rom dal conclus davart las plazzas d'emprendissadi numnà succeda quai en il rom da l'infurmaziun. Ina promoziun planisada ed a lunga vista cun in'assistenza activa dals manaschis d'emprendissadi e cun influenzar cuntinuadamain la purschida da plazzas d'emprendissadi n'è betg pussaivla cun il dumber da persunal en l'uffizi per la furmaziun professiunala.

3. Igl è difficil da giuditgar co la situaziun sin il champ da la maturitad professiunala vesa ora en il futur en il chantun Grischun. Da preschent èsi anc betg cler sch'i dat novs curs da la maturitad professiunala u sch'i dat ina uschenumnada maturitad unitara. La regenza ha en tutta cas en mira da rinforzar e da sviluppar la ma-turitad professiunala.