La regenza ha fatg cler en sia consultaziun tar l'ulteriur svilup da la politica agrara (politica agrara 2007) che gist pervia che l'UE targlina seriusamain sin il champ d'ina ulteriura liberalisaziun dal martgà dal latg fiss l'abrogaziun da la contingentaziun dal latg en Svizra, ina terra marcanta da pasculaziun, - senza in'alternativa supportabla da vart dals producents precipitada. Ina sortida da la contingentaziun dal latg saja be pussaivla tras ina midada da l'entir regulativ da la fiera dal latg e tras l'adattaziun da la legislaziun da basa. La regenza stat anc adina tar questa deposiziun. Da far stim èsi però er da las consequenzas negativas da la contingentaziun dal latg, las qualas sa mussan ozendi surtut en ils custs che sa resultan or dal fit dal contingent ed or da la cumpra dal contingent. Per fatschentas cun economia da latg va uschia a perder chapital necessari per il manaschi. Ultra da quai na pon fatschentas cun elavuraziun da latg betg reager flexiblamain sin ils basegns dal martgà entras la contingentaziun dal latg. Sco quai che las elevaziuns staticas dals onns 1999 enfin l'emprima mesadad da l'onn 2002 mussan èn idas davent dal chantun Grischun en quests trais onns be parts da la producziun minimalas (2%). Durant quests trais onns è vegnì fatg commerzi en il chantun Grischun cun 21% da la contingentaziun dal latg totala. Quest commerzi ha uschia gì lieu surtut en il chantun Grischun.

1. L'abrogaziun da la contingentaziun dal latg avess surtut consequenzas sin ils contingents supplementars. Ils contingents supplementars portan als manaschis da tratga stgets ed als manaschis cun l'accent principal sin la tratga ed engrasch da vadels in'impurtanta rendita sin il gudogn. Ins quinta cun 300 400 francs per animal u 3'000 8'000 francs per manaschi en il territori da muntogna. L'abrogaziun da la contingentaziun avess per consequenza la perdita da quests contingents supplementars ed uschia per ca. 50% dals manaschis en il territori da muntogna la mancanza d'ina funtauna d'entradas considerabla. En la producziun dal latg da vendita tutgass l'abrogaziun da la contingentaziun il pli ferm quels manaschis che giaschan disfavuraivlamain per il transport e che han gronds custs da manaschi. Territoris cumpigliads cun ina rimnada dal latg raziunala restan plitost abels da concurrer. Ils ulteriurs manaschis vegnissan sfurzads ad ina midada da producziun cun custs da midada correspundents.
Senza pilotagi da la quantitad sa dischlocass la producziun dals territoris da muntogna en lieus disfavuraivels als lieus favuraivels ed in'emigraziun da la producziun en la regiun da la val vegniss accelerada supplementarmain. Il scul da contingents en la regiun da la val è però pli pitschen che supponì enfin ussa. Spezialmain per la perdita tar ils contingents supplementars stuessan vegnir elavuradas en cas d'ina abrogaziun da la contigentaziun novas schliaziuns e cundiziuns da basa en il urden dal martgà.

· Ils manaschis cun elavuraziun da latg regiunals ston pudair producir flexiblamain tenor la dumonda sin il martgà. Suroffertas stagiunalas san vegnir vendidas dals elavuraturs da latg be sco latg da vanz a pretsch bass. Las associaziuns fan gia oz pli ferm diever da la distincziun stagiunala dals pretschs da latg en cumparaziun cun ils cumpraders da latg da vendita. L'abrogaziun da la contingentaziun da latg manass a quai ch'ils manaschis d'elavuraziun pretendessan dals furniturs ina producziun anc pli dependenta dal martgà.

· Tras la dischlocaziun da la producziun da latg vegnan a mancar vatgas da latg sin tschertas alps da vatgas. Per consequenza stuess vegnir investì ordvart precautamain surtut sin alps da vatgas en regiuns cun valur agiuntada pitschna or da la producziun da latg da vendida en l'avegnir cun u senza contingentaziun.

2. Tras l'abrogaziun da la contingentaziun da latg accelerescha la midada da structura. Manaschis s'engrondeschan, furmas pli extensivas vegnan elegidas. En manaschis che na san betg vegnir engrondids s'augmentan ils manaschis purils da gudogn accessori sche l'offerta è avant maun. L'urbanisaziun decentrala vegn flaivlentada entras la midada da structura. L'economia vegn tangada entras l'abrogaziun da la contingentaziun indirectamain entras la negligientscha serpegianta da la cultivaziun da la cuntrada cultivada e las consequenzas che sa resultan londeror per il turissem.

Datum: 26 d'avust 2002