Navigation

Inhaltsbereich

Postulat Looser concernent l'introducziun d'in contract normal da lavur per il commerzi en detagl

Sessiun: 24.03.2003
La lescha svizra da lavur prevesa l'instituziun dal contract normal da lavur (CNL). La pussaivladad da motivar in tal CNL è chaussa da las autoritads cumpetentas, q.v.d. chaussa da la confederaziun u dal chantun. Il legislatur ha motivà la necessitad dal CNL cun quai che en tschertas branschas mancan partenaris cun capacitad da tariffa e che uschia na possia betg vegnir fatg in contract collectiv da lavur (CCL). Per emploiadas ed emploiads en l'agricultura e per emploiadas da chasa ed emploiads da chasa prescriva il dretg federal schizunt stringentamain in CNL. Quests dus contracts existan correspundentamain er en noss chantun.
Uschè ditg che sin stgalim chantunal da la lescha na vegn il decret dal CNL betg attribuì expressivamain al cussegl grond (quai che fiss admissibel da vart dal dretg federal ), è la regenza cumpetenta.
La lescha svizra da lavur sco er la part dal dretg da lavur entaifer il dretg svizzer d'obligaziuns DO adempleschan la funcziun d'ina lescha da basa. Quellas na pon però betg reglar en moda suffizienta las cundiziuns da lavur dal commerzi en detagl. Là tschertgan ins adumbatten disposiziuns davart las pajas minimalas, il supplement obligatori u la cumpensaziun per la vendita da saira, la regulaziun da las pausas e.u.v. Il persunal da vendita basegna perquai ina meglra protecziun, e quai fiss pussaivel cun l'introducziun d'in CNL.
En noss chantun ha il persunal da vendita mo contracts collectivs da lavur cun ils distribuiders a l'engrossa COOP e Migros. Cumplementarmain datti en il mastergn da pasternaria e da pastizaria per patruns e lavurants organisads da las branschas ina reglamentaziun da contract collectiv da lavur. Las ulteriuras emploiadas ed ils ulteriurs emploiads dal commerzi en detagl vegnan mo cumpigliads da la lescha da lavur e dal DO. Plinavant n'èn betg tut ils manaschis da vendita suttamess a la lescha davart las uras d'avertura dal negozi. Da menziunar èn qua ils shops da vendita tar tancadis sco er ils lieus da vendita tar staziuns (kioscs e.u.v.).
Cun il CNL giavischà da nus vegniss mess in rom protegent per las lavurantas ed ils lavurants dal commerzi en detagl sco er reglads ils dretgs existents sin basa legala. Ultra da quai vegn dà cun in CNL, e quai è decisiv per il chantun Grischun e ses martgà da lavur, a las autoritads cumpetentas in instrument da lavur pratitgabel, quai ch'è urgentamain necessari.
Uschia sa drizza per exempel la lescha davart l'assicuranza cunter dischoccupaziun en il sectur da la cumportabladad d'in eventual post da lavur tranter auter tenor las pajas localas e las pajas confurmas a la branscha. In CNL porscha latiers la basa per in'examinaziun faira, cumprovabla ed uschia pratitgabla da quest reglament confurm a la branscha. Il medem vala er per ils organs da controlla e da permissiun dals permiss da lavur en il rom da la politica da lavur, nua ch'in CNL po metter d'ina vart ina tscherta fin a la lavur illegala e da l'autra vart pussibilitar al mastergn indigen cundiziuns fairas da concurrenza.
Il nov contract normal da lavur duai tranter auter pretender directivas impegnativas per ils suandants puncts:
- temp maximal da lavur per emna
- pajas minimalas
- supplement obligatori u cumpensaziun per lavur da saira
- regulaziun da las pausas
- regulaziun da la lavur sin clom

Natiralmain procedan mintgamai las meglras cundiziuns dals CCL's e dals contracts individuals.

La regenza vegn envidada da decretar in contract normal da lavur (CNL) per il commerzi en detagl enfin la fin da l'onn 2003.

Cuira, ils 24 da mars 2003

Name: Looser, Schmutz, Frigg, Arquint, Brasser, Bucher, Caviezel (Cuira), Jäger, Locher, Meyer, Noi, Pfenninger, Pfiffner, Schütz, Trepp, Zindel

Session: 24.03.2003
Vorstoss: rg Postulat

Resposta da la regenza

I constat che l'instrument dal contract normal da lavur (CNL) po vegnir duvrà en branschas che na possedan nagin contract collectiv da lavur. La necessitad menziunada dal postulant da decretar per talas branschas in contract normal da lavur na sa lascha betg deducir da la legislaziun correspundenta. Questa necessitad sa dat magari en il rom da l'execuziun futura da las mesiras accumpagnantas - numnadamain sch'i vegnan violadas repetidamain ed a moda greva las cundiziuns da paja e da lavur localas e da la professiun en ina branscha che na posseda nagin contract collectiv da lavur.

L'art. 359 al. 2 dal dretg d'obligaziuns cumonda als chantuns da relaschar contracts normals da lavur per l'agricultura e per lavurantas e lavurants en l'economia da chasa. Correspundentamain ha il chantun Grischun contracts normals da lavur per l'agricultura, per il persunal d'alp e la pastriglia e per lavurantas e lavurants en l'economia da chasa. La necessitad da relaschar contracts normals da lavur per ils secturs da lavur surmenziunads resulta dal fatg che la lescha da lavur n'è betg applitgabla per manaschis da la producziun da materias primas agriculas sco er per las economias privatas. Senza il contract normal da lavur na valessan per l'agricultura e per l'economia da chasa naginas restricziuns legalas concernent il temp maximal da lavur, la lavur da notg, la lavur da dumengia e.u.v.

Da l'autra vart suttastat il commerzi en detagl a la lescha da lavur ed uschia a sia regulaziun concernent il temp maximal da lavur, las sururas, il temp da paus, la lavur da notg, la lavur da dumengia e.u.v. Il commerzi en detagl sa chatta en ina situaziun analoga sco il commerzi d'automobils che na posseda en il chantun Grischun nagina regulaziun tras contract collectiv da lavur u tras contract normal da lavur.

Ina fixaziun da pajas minimalas n'è betg da chattar en ils contracts normals da lavur existents dal chantun Grischun e fiss per il commerzi en detagl per part fitg problematica. Uschia existan en ils territoris pauc abitads da nossas regiuns periferas bleras pitschnas fatschentas da commerzi en detagl che vegnan manadas a moda privata u cooperativa e che na fissan betg en cas da pajar la paja minimala da 3000.- francs che vegn adina puspè pretendida da vart dals sindicats. Questas fatschentas da commerzi en detagl cun entradas pitschnas che han ina funcziun da furniziun fitg impurtanta èn dependentas da pudair adattar las pajas a las pussaivladads concretas. Bleras d'ellas na rivessan betg da supportar ina paja minimala decretada dal stadi che pudess p.ex. s'orientar vi dal nivel da la gastronomia.

Areguard questas ponderaziuns e confurm al princip che la regulaziun da contracts da branscha saja en emprima lingia chaussa dals partenaris socials è la regenza da l'avis ch'i n'exista per il mument nagina necessitad da relaschar in contract normal da lavur per il commerzi en detagl. Quai vala tant pli ch'il commerzi en detagl suttastat a la lescha da lavur revidida avant dus onns e mez e che uschia èn regladas, cun excepziun da la salarisaziun, las cundiziuns da basa dal contract da lavur.

Sin fundament da questas explicaziuns propona la regenza da refusar il postulat.

Datum: 29 d'avrigl 2003