Dumonda en scrit Schmutz concernent plazzas d'emprendissadi per giuvenils en il chantun Grischun
Sessiun: 25.03.2003
En Svizra regia ina mancanza alarmanta da plazzas d'emprendissadi. En il chantun Grischun sa manifesteschan tals svilups fallads tenor experientscha pir cun in retard da ca. dus onns. 70 pertschient dals giuvenils cumenzan lur vita professiunala cun in emprendissadi. Tenor las revistas "Facts" e "Beobachter" regia oz ina mancanza da plazzas d'emprendissadi. Per ina suletta plazza d'emprendissadi en il sectur da l'informatica concurrenzeschan 37 candidatas e candidats, 18 giuvenils s'interessan per ina plazza d'emprendissadi da commerzi. Las consequenzas: blers giuvenils èn qua senza plazza d'emprendissadi e senza avegnir. Parallelamain cun il squitsch da prestaziun s'augmenta er il dumber d'emprendissadis che vegnan interruts. Las consquenzas èn gravantas per ils giuvenils, dentant er per nossa economia. Tgi che sto entrar oz en la vita professiunala senza diplom professiunal, resta pli tard a mesa via. Senza glieud bain scolada en sia professiun n'è nossa economia betg pli abla da concurrer.
En vista a quests fatgs supplitgesch jau la regenza per la resposta da las suandantas dumondas:
1. Quantas scolaras e quants scolars han terminà ils davos 5 onns il novavel onn da scola?
2. Quantas da quellas e quants da quels han frequentà in 10avel onn da scola?
3. Quantas fatschentas datti en il chantun Grischun? En tge branschas èn quellas repartidas?
4. Quantas fatschentas instrueschan en tge branschas emprendistas ed emprendists?
5. È la regenza preparada per ina mancanza smanatschanta da plazzas d'emprendissadi? Tge mesiras èn vegnidas prendidas u èn en preparaziun?
Cuira, ils 25 da mars 2003
Name: Schmutz
Session: 25.03.2003
Vorstoss: rg SchriftlicheAnfrage
Resposta da la regenza
Dapi la davosa crisa da plazzas d'emprendissadi en ils onns novanta ha la regenza prendì diversas mesiras per pudair garantir als giuvenils ina plazza da scolaziun en il chantun e per na betg laschar els sin via senza plazza d'emprendissadi e senza avegnir. Ils manaschis d'emprendissadi en il Grischun han mussà a chaschun da la retschertga davart las plazzas d'emprendissadi da la stad passada per fortuna ina gronda prontadad da scolar giuvenils; in regress da la purschida da plazzas d'emprendissadi n'han ins betg stuì constatar.
Las cifras dals davos tschintg onns sa preschentan per il Grischun sco suonda:
1. Ademplì l'obligaziun d'ir a scola han en ils onns 1998 fin e cun 2002 mintgamai tranter 2080 e 2166 scolaras e scolars.
2. Da quels èn sa decidids mintgamai 220 fin 293 giuvenils per in 10avel onn da scola ad instituziuns subvenziunadas.
3. En il chantun Grischun possedan actualmain 3200 manaschis d'emprendissadi ina permissiun da scolar var 120 differentas professiuns. En il Grischun vegnan scoladas en emprima lingia las sequentas gruppas professiunalas: elavuraziun da laina, industria metallurgica e da maschinas incl. industria d'autos e sectur d'electricitad, industria da construcziun, professiuns da dissegnader, professiuns commerzialas e da vendita, hotellaria, igiena dal corp, professiuns dal tractament medicinal.
4. In u plirs contracts d'emprendissadi han fatg actualmain 2266 manaschis. Ils contracts d'emprendissadi che valan actualmain sa repartan sin las gruppas professiunalas surmenziunadas sco suonda:
elavuraziun da laina: 259;
industria metallurgica e da maschinas incl. industria d'autos e sectur d'electricitad: 1277;
industria da construcziun: 196;
professiuns da dissegnader: 345;
professiuns commerzialas: 983;
professiuns da vendita: 529;
hotellaria ed economia da chasa: 510;
igiena dal corp: 123;
professiuns dal tractament medicinal: 141;
5. Per cumbatter cunter ina eventuala mancanza da plazzas d'emprendissadi en il chantun han ins tschertgà ils davos mais, da vart da las purschidas, constantamain novs manaschis d'emprendissadi. En il curs da l'onn 2002 èn vegnidas concedidas 146 permissiuns da scolar a 42 manaschis d'emprendissadi novs. Per mantegnair e promover la prontadad da scolar er en il sectur commerzial survegnan ils manaschis d'emprendissadi in'assistenza en furma da dietas d'infurmaziun, scolaziuns dals instructurs e da las instructuras sco er da contacts persunals. Da vart da la dumonda da plazzas d'emprendissadi vegn sclerì actualmain cun ina retschertga tar las classas finalas, tgenins giuvenils che vegnan ord scola senza avair chattà ina plazza da scolaziun. Cun agid da la cussegliaziun professiunala e da la surveglianza da la furmaziun professiunala vegn il chantun a far diever da tut ils meds ch'al stattan a disposiziun per pudair porscher als giuvenils ina plazza da scolaziun.
Datum: 29 d'avrigl 2003