Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Farrér concernent la decisiun da l'uffizi federal d'agricultura areguard il chaschiel "raclette"

Sessiun: 08.12.2003
L'uffizi federal d'agricultura ha decidì da declerar il "raclette du Valais" sco denominaziun da derivanza protegida, in fatg che renda impussibel a tut ils auters producents da chaschiel da raclette da vender en Svizra quest tip da chaschiel sut il num "raclette". Var 50 protestas cunter la registraziun AOC èn vegnidas refusadas. L'uffizi federal d'agricultura (UFA) motivescha sia decisiun cun il fatg che "raclette" è gia dapi l'onn 1574 ina denominaziun documentada per chaschiel lom dal chantun Vallais.
Questa decisiun dal UFA dastgass avair consequenzas negativas per tut la producziun da latg en Svizra, cunquai che per il mument derivan mo 13 pertschient (1'800 tonnas) da tut la producziun da latg dal Vallais. La decisiun tutga il martgà da latg da la Svizra er pervi da quai uschè ferm, perquai che producents europeics èn exclus da questa decisiun; els pon pia vender vinavant en Svizra lur chaschiel lom producì en la UE sut la denominaziun "raclette". Perquai existan temas giustifitgadas ch'il martgà possia vegnir inundà da chaschiel da raclette da l'ester.
La decisiun dal UFA dastgass er avair consequenzas per il Grischun, cunquai che la chascharia da raclette a Landquart è pertutgada directamain da quella decisiun, e cun ella er l'entira economia da latg grischuna. La chascharia da raclette a Landquart, numnadamain la chascharia da raclette la pli gronda en Svizra, è vegnida surpigliada dal concern da latg Emmi suenter il grounding da la Swiss Dairy Food SA e dat lavur a var 30 collavuraturas e collavuraturs.
Pervi da l'impurtanza da la producziun da raclette per l'economia da latg grischuna na dastga il chantun Grischun betg esser indifferent areguard las consequenzas che naschan da quella decisiun scurrila da l'uffizi federal d'agricultura. En quest reguard s'imponan las suandantas dumondas:

1. Co valetescha la regenza las consequenzas da la decisiun per la chascharia da Landquart e l'economia da latg grischuna?

2. È la regenza eventualmain pronta d'intervegnir sin via politica tar l'uffizi federal d'agricultura en collavuraziun cun l'uniun purila grischuna e las organisaziuns dals producents da latg grischuns?

3. Il chantun è da quel temp s'engaschà fermamain per eriger la chascharia a Landquart. Existan davart dal chantun pretensiuns u cundiziuns contractualas als manaders e proprietaris da la chascharia da Landquart ch'i stoppia vegnir producì chaschiel da raclette a Landquart u n'impedescha nagut davart dal chantun ina eventuala utilisaziun per in auter intent?

Cuira, ils 8 da december 2003

Name: Farrér, Michel, Nigg, Bachmann, Bär, Barandun, Beck, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Brüesch, Bundi, Büsser, Cahannes Renggli, Capaul, Casanova (Vignogn), Cavegn-Kaiser, Caviezel (Pitasch), Cavigelli, Christoffel-Casty, Crapp, Demarmels, Dermont, Fallet, Federspiel, Feltscher, Geisseler, Giacometti, Hanimann, Hardegger, Hartmann (Champfèr), Heinz, Hess, Jeker, Kleis-Kümin, Loepfe, Luzio, Maissen, Möhr, Parpan, Pfenninger, Pfister, Plozza, Portner, Quinter, Ratti Righetti, Rizzi, Sax, Telli, Thomann, Tomaschett, Tramèr, Tremp, Wettstein, Zanetti, Zarn, Nay, Valär, Hartmann (Cuira), Gunzinger, Caviezel (Cuira)

Session: 8.12.2003
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza

Per il chantun Grischun è il lieu da producziun da l'associaziun Reifungslager Bündner Käse a Landquart che vegn manada da la Emmi Käse SA da gronda impurtanza en dus reguards. Per l'ina cumpra la Emmi Käse SA 20 milliuns kilograms da la quantitad totala da 69 milliuns kilos dal latg da vendita che vegn producì en il chantun Grischun. La chascharia a Landquart fa chaschiel da raclette or da totalmain 32 milliuns kilograms latg. Per l'autra è la chascharia a Landquart in patrun impurtant per la regiun. Ella porscha tut tenor la stagiun 25 30 plazzas da lavur. Pervi dals motivs menziunads è quest lieu da producziun cun ina valur agiuntada al lieu fitg custaivla per il chantun.

Ils 18 da favrer 2002 ha il chantun Grischun, represchentà da la regenza, fatg protesta cunter la decisiun da l'uffizi federal d'agricultura (UFA). Cunter la decisiun da protesta dal UFA dals 3 da november 2003 ha la regenza recurrì ils 2 da december 2003 tar la cumissiun da recurs dal departament federal da l'economia (DFE). Cun quai ha il chantun fatg diever dals meds legals ch'èn actualmain pussaivels. Tar la cumissiun da recurs dal DFE èn vegnids inoltrads totalmain 43 recurs en connex cun la "decisiun da raclette".

Sa basond sin questas explicaziuns respunda la regenza las dumondas sco suonda:

1. Pervi dals numerus recurs ch'èn vegnids inoltrads tar la cumissiun da recurs dal DFE pon ins partir dal fatg ch'i na succedan betg ulteriurs pass fin la primavaira 2004 en questas proceduras da meds legals, cun excepziun da las proceduras da consultaziun ch'èn gia vegnidas cumenzadas. Ina decisiun definitiva da la cumissiun da recurs dal DFE dastgass esser avant maun la fin da l'onn 2004. Sch'i n'è betg stà pussaivel fin lura da chattar soluziuns negoziadas ordaifer questas proceduras da meds legals, èsi da supponer ch'i vegnia recurrì cunter in'eventuala decisiun tar il tribunal federal. Ina decisiun definitiva dal tribunal federal dastgass esser avant maun il pli baud la fin da l'onn 2005. Sche questa decisiun duess vegnir prendida a favur da l'uniun vallesana da latg, vala in termin transitori da tschintg onns a partir da sia communicaziun. Cun quai po la noziun "raclette" vegnir duvrada il mender cas anc fin l'onn 2010. Ils proxims tschintg onns po perquai vegnir cuntinuà a Landquart d'elavurar latg a chaschiel da raclette. Per ils 20 milliuns kilograms da latg dal Grischun exista ultra da quai ina contract cun la Emmi SA davart il dretg da furnir latg fin l'onn 2012. Sche la noziun "raclette" na dastgass cunter tuttas aspectativas betg pli vegnir duvrada circa a partir da l'onn 2010, sto la Emmi Käse SA a Landquart s'orientar da nov. La regenza vegn a far tut il pussaivel per che quest manaschi da producziun che vala actualmain sco manaschi da model en il sectur da raclette e ch'è l'unica chascharia da questa grondezza en la Svizra da l'ost, possia vegnir mantegnì.

2. La conferenza dals directurs d'agricultura, en la suprastanza da la quala è represchentà il president da la regenza Klaus Huber, resguarda questa chaussa per uschè impurtanta per l'agricultura svizra ch'ella è da l'avis ch'i na duaia betg resultar ina dispita giuridica da lunga durada da quai, mabain ch'ina soluziun negoziada duai vegnir tschertgada spert. Sut la direcziun da l'uffizi federal d'agricultura han gia discutà la fin da favrer 2004 delegads da l'associaziun vallesana da latg e da la raclette suisse davart in rom per ina cunvegna da coexistenza. La regenza ha fatg en quest senn ils pass politics necessaris.

3. Sche la Emmi SA sa decida da producir in'autra spezia da chaschiel u d'elavurar il latg en in'autra maniera na stat or dal puntg da vista dal chantun nagut enta pes ad ina tala modificaziun da la producziun.

Datum: 16 da mars 2004