Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa da fracziun Hanimann concernent la refurma da las vischnancas en il Grischun

Sessiun: 08.12.2003
Il chantun Grischun dumbra per il mument 208 vischnancas. Bunamain in terz da quellas ha pli pauc che 200 abitants. Questa multifariadad che influenzescha il chantun sin plaun politic e social e l'autonomia da vischnancas ch`è fin oz sa cumprovada, èsi da mantegnair e da rinforzar per l'avegnir. Be vischnancas fermas èn en il cas da surpigliar lur impurtantas lavurs a moda effizienta e productiva e d'esser in partenari egual per il chantun e per autras vischnancas.
Schebain che per il mument funcziunan las structuras per gronda part bain, vegn la pressiun adina pli gronda. En quest ambient (situaziun finanziala, tenuta pretensiusa dals vaschins, execuziun da las leschas, etc.) daventi adina pli difficil da satisfar a las pretensiuns creschentas da professiunalitad, effizienza e cumpetenza. A quest svilup han ins prevegnì cun differentas furmas da collavuraziun pli intensiva sin plaun communal u regiunal. Tuttina na vegnan uschia betg schliads ils problems structurals e las vischnancas arrivan adina pli fitg al cunfin da lur capacitad. Ultra da quai vegn prendida latentamain la suveranitad da las vischnancas pitschnas, cun delegar adina dapliras incumbensas.
Oz èn dumandadas novas strategias e furmas da collavuraziun che na vegnan betg mo da las vischnancas, q.v.d. da sut ensi, mabain er il chantun sto daventar activ e dar directivas per refurmas da vischnancas e promover uschia pli fitg fusiuns da vischnancas resguardond lur situaziun locala. Quai reguarda spezialmain dumondas da la legislaziun da la gulivaziun da las finanzas, da la politica chantunala da subvenziun e dal program da la regenza.
La regenza vegn supplitgada d'elavurar fin la fin da l'onn 2005 in project davart la refurma da las structuras da las vischnancas. En quest connex duai vegnir sviluppà sin basa dal rapport "GI-Info 2000" da l'inspecturat da vischnancas in model da refurma che sa basa sin ils circuls d'ozendi. Il model duai tegnair quint spezialmain dal rinforzament da las valladas. Tar fusiuns pli grondas duain las pretensiuns da las vischnancas pudair vegnir resguardadas cun agid dal model da fracziuns.

Cuira, ils 8 da december 2003

Name: Hanimann, Bachmann, Bär, Barandun, Bühler-Flury, Casanova (Cuira), Caviezel (Pitasch), Claus, Donatsch, Feltscher, Hartmann (Champfér), Hess, Jenny, Kessler, Krättli-Lori, Marti, Meyer-Grass (Claustra vitg), Mengotti, Michel, Perl, Rizzi, Robustelli, Thomann, Tramèr, Wettstein, Hauser, Valär, Toschini, Hartmann (Cuira)

Session: 8.12.2003
Vorstoss: rg Anfrage

Resposta da la regenza

Multifariadad, autonomia da las vischnanacas ed ina colonisaziun decentrala marcan noss caracter da vischnancas. Questas valurs ston ins mantegnair. La regenza è medemamain da l'opiniun dals incumbensaders che mo vischnancas fermas sajan capavlas en l'avegnir da far frunt al squitsch creschent e d'ademplir lur incumbensas a moda effizienta. Areguard las resursas reducidas da las finanzas e dal persunal n'è l'organisaziun da las incumbensas existentas betg adattada per garantir in svilup durabel dal territori rural. Er en las vischnancas d'aglomeraziun na vegnan potenzials considerabels per augmentar l'effizienza betg tratgs a niz. Perquai ston las structuras sin champ regiunal e communal vegnir repassadas, simplifitgadas ed uschia rinforzadas.

La regenza e l'administraziun n'èn fin ussa betg stadas inactivas en chaussas da la refurma da las structuras. Cun ina revisiun da l'ordinaziun executiva tar la lescha davart la gulivaziun da finanzas èn vegnids stgaffids cun vigur davent dal 2002 emprims impuls, ed impediments per refurmas da vischnancas èn vegnids eleminads. En la broschura d'infurmaziun da l'inspecturat da vischnancas “vischnancas dal Grischun suenter il 2000” è la situaziun vegnida preschentada manedlamain, e vias per la refurma èn vegnidas mussadas. Quai ha mess en moviment inqual chaussa. Ina reorganisaziun è succedida pli u main dapertut tar ils uffizis da stadi civil, tar la protecziun civila, tar il pumpiers e tar las organisaziuns da la spitex. En il sectur da la scola han differentas valladas fatg pass decisivs per soluziuns pli spaziusas. Ina nova furma da cooperaziun èn las novas allianzas dals uffizis communals da taglia. En dudesch cas èn vischnancas s'unidas a corporaziuns da chanzlia. Cun las fusiuns da vischnancas a Suraua e Donat è il dumber da vischnancas sa sminuì da 212 a 208. Ca. 50 vischnancas èn involvadas en dudesch projects concrets da fusiuns, ed er en pussaivladads da fusiuns che vegnan discuttadas directamain en ils lieus correspundents. En diesch valladas èn vegnidas realisadas occurrenzas publicas davart il tema refurma da vischnancas.
Las cundiziuns da basa economicas e politicas ch'èn sa midadas fermamain e las sfidas da la politica federala (nova politica regiunala, la refurma da la gulivaziun da finanzas e da las incumbensas tranter la confederaziun ed ils chantuns (RIF), programs da distgargia) sforzan da far ulteriuras stentas per la refurma. Uschia duai vegnir rinforzada la posiziun dal territori da muntogna en la concurrenza per ils stgars meds da promoziun e d'egualisaziun dal stadi. Cun la revisiun da la constituziun, cun il plan directiv chantunal, cun la lescha per promover il svilup economic e cun las mesiras per sanar las finanzas sanaziun dal preventivèn gia vegnidas dadas directivas impurtantas per ina refurma da las structuras territorialas.

Ina refurma da las structuras territorialas cun gronda influenza na po betg vegnir introducida senza las dumondas da l'organisaziun da las incumbensas, dal servetsch public, da la dotaziun minimala e da la gulivaziun da finanzas. En ses program dal 2005 2008 vul la regenza metter in accent sin il svilup, da las structuras terrirorialas e la repartiziun da las incumbensas en colliaziun cun la gulivaziun da finanzas.

En collavuraziun cun il chantun elavurescha la scol'auta da tecnica ed economia fin il cumenzament dal 2005 in mussavia per ils projects da refurma da vischnancas. Medemamamain vegn preschentada il 2005 al cussegl grond ina missiva tar ina revisiun parziala da la lescha davart la gulivaziun da finanzas. Cun questa revisiun parziala duain vegnir eleminads tant sco pussaivel impediments per la refurma da vischnancas e creads ulteriurs impuls che pon vegnir realisads a curta vista. En il medem mument duain vegnir proponidas adattaziuns da sustegn correspundentas en auters decrets (lescha da vischnancas, disposiziuns da subvenziuns da las politicas secturalas). En questa missiva vul la regenza er preschentar sias strategias per promover las fusiuns da vischnancas e l'optimaziun da la collavuraziun tranter las vischnancas. En quest connex duain er vegnir mussads vias per la refurma e models pussaivels (circuls, fracziuns).

En in ulteriur pass duai vegnir prendida per mauns suenter la RIF ina refurma cumplessiva da l'organisaziun da las incumbensas e da la gulivaziun da finanzas (RIF grischuna).

La regenza è pronta d'acceptar questa incumbensa en il senn da las explicaziuns.

Datum: 9 da mars 2004