Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Feltscher concernent la scolaziun per la terapia effizienta da legastenia en e per il Grischun

Sessiun: 10.02.2004
Uffants cun basegns spezials vegnan promovids en moda professiunala en classas pitschnas, en classas pitschnas integradas e cun terapias da legastenia/discalculia. Flaivlezzas parzialas da la prestaziun en lingua e matematica vegnan tractadas terapeuticamain en noss chantun dapi var 20 onns da persunas d'instrucziun da la scola primara ch'han ina scolaziun specifica supplementara. Pervi da las structuras decentralas da noss chantun è l'instrucziun da legastenia e discalculia oravant tut ina instrucziun a temp parzial che vegn dada en moda effectiva ed effizienta da bleras persunas d'instrucziun cun experientscha. Surtut magistras primaras èn vegnidas preparadas per questa activitad fin il cumenzament dals onn 90 en in curs "da diplom supplementar" concepì en moda professiunala. Dapi passa diesch onns sa ristga il chantun da na betg pli offrir ina tala scolaziun, perquai ch'il sistem svizzer iperperfecziunistic da furmaziun "surri" da questa scolaziun e postulescha pedagog(a)s curativ(a)s scolad(a)s a l'universitad per questas mesiras da promoziun cleramain cunfinadas. Persunas d'instrucziun da la scola primara han ina scolaziun ch'è cumparegliabla cun il nivel da la scol'auta professiunala. In(a) absolvent(a) da la scol'auta professiunala na vegn però strusch sin l'idea da far anc in entir studi universitar per cuntanscher ina qualificaziun supplementara specifica. Ella/el fa in curs da diplom supplementar u – per ina scolaziun supplementara generalistica – in studi da diplom supplementar u in MBA. La purschida da pedagog(a)s curativ(a)s e fitg pitschna e na basta gnanc per occupar las plazzas da las classas pitschnas. En tschertas parts dal chantun datti gia oz ina mancanza enorma da terapeut(a)s da legastenia qualifitgad(a)s. Il dumber da terapeut(a)s sa reducescha permanentamain pervi da la mancanza da pussaivladads da scolaziun. Sche absolvent(a)s da la SAP survegnan la scolaziun supplementara en legastenia e discalculia, po quai vegnir beneventà fitg or dal puntg da vista prognostic. Quai vegn però a midar pauc vi da la situaziun da mancanza, perquai che quellas terapeutas / quels terapeuts na pon u na vulan betg dar er anc l'instrucziun speziala en il rom d'in engaschament cumplain. Nus essan da l'avis ch'in chantun muntagnard ferm dastga senz'auter avair il curaschi da sviluppar vinavant in concept ch'ha success, che correspunda a las pretensiuns e ch'è favuraivel.
Nus proponin che cumpetenzas supplementaras specifitgadas sco legastenia/discalculia stuessan vegnir offridas da las scolas autas professiunalas ch'èn vegnidas fundadas da nov cun agid d'in curs da diplom supplementar. Scolas autas professiunalas da pedagogia duain organisar – tenor la lescha federala davart las scolas autas – purschidas da scolaziun supplementara che s'orienteschan a la pratica, eventualmain en cooperaziun cun scolas autas da pedagogia curativa. Talas purschidas ston vegnir finanziadas per gronda part da las participantas/dals participants dal curs, uschia ch'i resulta per la SAP e plinavant per il chantun mo ina chargia finanziala minimala.
Perquai dumandain nus la regenza:
1. Tge quinta il chantun Grischun da far en il sectur da scolaziun per satisfar a la dumonda perifera pertutgant la terapia da "legastenia/discalculia"?
2. En la resposta a l'interpellaziun Löpfe dals 19-2-2002 vegn empermess in concept per la scola speziala. Pudessan las dumondas fatgas er vegnir respundidas en quest concept e cura dastga quel vegnir spetgà?

Cuira, ils 10 da favrer 2004

Name: Feltscher, Loepfe, Hardegger, Arquint, Bachmann, Bär, Baselgia, Beck, Berther (Sedrun), Bischoff, Bleiker, Bucher-Brini, Bühler-Flury, Büsser, Cavegn-Kaiser, Caviezel-Sutter (Tusaun), Christoffel, Donatsch, Fasani, Federspiel, Geisseler, Giacometti, Göpfert, Hess, Hübscher, Jaag, Jäger, Jenny, Joos-Buchli, Kessler, Koch, Krättli-Lori, Märchy-Michel, Marti, Meyer-Grass (Claustra), Meyer Persili (Cuira), Mengotti, Michel, Montalta, Parolini, Perl, Peyer, Pfenninger, Pfiffner, Pfister, Portner, Rizzi, Robustelli, Schütz, Thomann, Tomaschett, Tramèr, Tremp, Wettstein, Zegg, Zindel, Hartmann (Cuira), Kunz, Gartmann, Mainetti, Loi

Session: 10.02.2004
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza

En il Grischun sa manifesteschan ils problems en il contact cun difficultads d'emprender en il sectur da la lingua da scrittira e da la matematica en moda sumeglianta sco en las autras regiuns da la Svizra. Sut las cundiziuns generalas actualas (classas grondas, sustegn per part manglus da la pedagogia speziala) arrivan bleras persunas d'instrucziun a cunfins en il contact cun difficultads d'emprender, uschia ch'il clom per ina tgira u terapia separanta vegn savens resguardà sco unica pussaivladad. Numerusas persunas d'instrucziun, autoritads, circuls da geniturs, persunas da cussegliaziun ed uniuns professiunalas valiteschan las terapias da legastenia e da discalculia sco indispensablas. Circuls pertutgads pretendan sut questas cundiziuns – mintgamai or da differentas constellaziuns d'interess – curs correspundents.

L'uniun svizra dals instituts da scolaziun en pedagogia curativa (UIPC) sco er las organisaziuns statalas na scolan en tut la Svizra naginas terapeutas da legastenia e da discalculia novas pli dapi il cumenzament dals onns 90. La promoziun d'uffants cun disturbis d'emprender e da svilup en il sectur da la lingua da scrittira e da la matematica furma actualmain ina part integrala da tut las scolaziuns professiunalas en pedagogia curativa da scola resp. en pedagogia tar difficultads en scola ed en logopedia ch'èn renconuschidas da la UIPC. Questas scolaziuns a persunas d'instrucziun per classas pitschnas e classas spezialas sco er la scolaziun en logopedia qualifitgeschan per la promoziun d'uffants cun disturbis en il sectur da la lingua da scrittira e da la matematica.

Il dumber da pedagogas e da pedagogs curativs da scola na basta probablamain mai sch'i predomineschan las furmas separantas d'intervenziun ed il princip da delegaziun. Perquai è l'idea da pudair schliar il problem cun terapeutas e terapeuts supplementars u schizunt cun bler dapli pedagogas e pedagogs curativs da scola ina illusiun. Las difficultads menziunadas pretendan plitost ina nova orientaziun a lunga vista ed uschia in concept general en il sectur da las purschidas da la pedagogia speziala.
Per schliar il problem vegn a daventar la scolaziun e furmaziun supplementara ina incumbensa centrala. Impurtant èsi da render capavlas las persunas d'instrucziun da classas regularas da tractar l'eterogenitad en las classas en moda cumpetenta. Ellas vegnan a sa deditgar dapli a questa tematica en la scolaziun ed ellas ston adina puspè sa qualifitgar da nov per il contact cun difficultads d'emprender en il decurs da lur activitad professiunala. La finamira vegn ad esser che persunas d'instrucziun s'occupian en moda uschè autonoma sco pussaivel cun difficultads che cumparan en l'instrucziun e ch'ellas na delegheschian betg quellas en emprima lingia vers anora. Per l'instrucziun en la classa signifitga questa vista tranter auter cundiziuns generalas da sustegn en furma d'ina furmaziun supplementara moderna e d'ina collavuraziun cun persunas spezialisadas dal sectur da la pedagogia speziala sco er intervenziuns da la pedagogia speziala a l'intern da la chasa da scola.

Sa basond sin questas explicaziuns vegn la dumonda respundida sco suonda:

1. La regenza è pronta da laschar elavurar las dumondas fatgas en in concept per uffants cun in basegn spezial da promoziun (concept per la scola speziala) e da chattar respostas cunzunt en ils secturs da la terapia da legastenia e da discalculia che pon vegnir classifitgadas sco persistentas ed effizientas.

2. La lavur da concept empermessa en la resposta da l'interpellaziun Loepfe dals 19 da favrer 2002 vegn a tractar la tematica menziunada. Perquai che las consequenzas dal concept na ston betg sco ultim avair in connex cun la refurma da la gulivaziun da finanzas e da las incumbensas tranter la confederaziun ed ils chantuns, vegn il concept probablamain elavurà principalmain l'onn da scola 2005/06.

16 da mars 2004