Dumonda Parolini concernent il center dal parc naziunal sin il prau dal chastè a Zernez e l'inventari IMVSP
Sessiun: 17.06.2004
La cumissiun federala per la protecziun da la natira e da la patria (CFNP) arriva en in'expertisa dals 24 da matg 2004 a la conclusiun ch'il project dal center dal parc naziunal sin il prau dal chastè a Zernez muntia "in grond disturbi dal maletg dal vitg d'impurtanza naziunala e dal chastè che stat sut protecziun federala". Questa expertisa munta ina rebattida massiva per il project dal nov center dal parc naziunal che represchentass senza dubi ina investiziun fitg impurtanta per il parc naziunal svizzer, per l'entira regiun dal Grischun dal sid e per tut il chantun. La regenza grischuna ha approvà il project. In represchentant da l'uffizi da cultura / partiziun tgira da monuments era schizunt represchentà en la giuria en connex cun la concurrenza d'architectura per quest project, per ch'ils interess da la tgira da monuments vegnian resguardads. Quasi tut las vischnancas da l'Engiadina han concludì da sustegnair finanzialmain il project. Sponsurs privats han garantì summas considerablas, e la regenza dal Grischun ha dà glisch verda per ina participaziun finanziala al project. Sut questas circumstanzas positivas è en il fratemp vegnì lavurà vinavant vi da la projectaziun. Fin ussa è gia vegnida investida in summa da 770'000. francs per quest project grond.
Fin avant paucs mais n'è il patrun da construcziun betg stà infurmà dal fatg ch'i sa tractia tar il prau dal chastè da Zernez d'in areal ch'è registrà en l'inventari dals maletgs da vitgs svizzers degns da vegnir protegids (IMVSP). Perquai è la surpraisa gronda, tant tar il patrun da construcziun sco er tar la vischnanca da Zernez e tar ina gronda part da la populaziun da l'entira regiun, ch'il project haja ussa pervi da l'expertisa dal IMVSP paucas schanzas da pudair vegnir realisà al lieu previs.
En quest connex vegn la regenza supplitgada da respunder las suandantas dumondas:
1. Savevan ils uffizis chantunals, spezialmain l'uffizi da cultura / partiziun tgira da monuments e l'uffizi da planisaziun, ch'il lieu da project è registrà en il IMVSP? Eran els conscients da las consequenzas resp. dals problems che pudessan resultar da quai per il patrun da construcziun?
2. Na fissi betg er stà l'incumbensa dal chantun da render attent en scrit ed en moda clera e netta il patrun da construcziun davart l'inventari IMVSP?
3. A tge conclusiun vegn la regenza, sch'ella cumpareglia d'ina vart ils interess per construir il nov center dal parc naziunal a Zernez e da l'autra vart ils interess per ina protecziun absoluta dal prau dal chastè a Zernez.
4. Tge schanzas vesa la regenza per in eventual project per ina chasa dal parc naziunal en in auter lieu entaifer il IMVSP a Zernez? Cun tge sustegn dal chantun poi qua vegnir fatg quint?
Cuira, ils 17 da zercladur 2004
Name: Parolini
Session: 17.06.2004
Vorstoss: rg Anfrage
Resposta da la regenza
Dumonda 1:
A la tgira da monuments sco er a l'uffizi da planisaziun èsi stà enconuschent che la vischnanca da Zernez ensemen cun bleras autras vischnancas da l'Engiadina bassa è registrada en l'inventari dals maletgs da vitgs svizzers degns da vegnir protegids (IMVSP). Ils uffizis numnads eran cunzunt conscients ch'il lieu da project è registrà en il IMVSP sco part sensibla dal maletg dal vitg cun la finamira "da mantegnair la furma da terren cultivà e surfatscha libra". Enconuschientschas dal IMVSP sco er da la classificaziun specifica da la vischnanca da Zernez pudevan ed han dal rest stuì vegnir premessas er tar la vischnanca da Zernez. En ils documents da la revisiun parziala da la planisaziun locala ch'è vegnida relaschada da la vischnanca ils 4 d'october 2002 en vista a la realisaziun dal center dal parc naziunal vegn il IMVSP dentant er numnà en differents lieus sco basa utilisada. Ils uffizis chantunals cumpigliads eran dentant gist uschè pauc conscients sco la vischnanca ed ils patruns da construcziun che lezs survegnian problems serius pervi da la registraziun IMVSP.
Dumonda 2:
Perquai ch'il IMVSP era vegnì duvrà sco gia menziunà sco basa per la revisiun parziala da la planisaziun locala, n'han ils uffizis chantunals betg resguardà quai sco stringent da render spezialmain attent la vischnanca ed ils patruns da construcziun al IMVSP en il rom da la procedura da planisaziun locala. Vitiers vegn ch'il IMVSP è impegnativ mo per la confederaziun sezza. Per ils chantuns e las vischnancas è el mo ina basa per la ponderaziun dals interess. En quest senn èsi en general l'incumbensa dal chantun da render attent las vischnancas a conflicts pussaivels cun il IMVSP en connex cun la controlla d'ina revisiun da la planisaziun locala. Pervi dal fatg che zonas circundantas cun finamiras da mantegniment tenor IMVSP s'extendan enturn tut il vitg da Zernez sco er pervi da la valitaziun chantunala che per la realisaziun dal center da visitaduras e da visitadurs dal parc naziunal en vischinanza dal chastè duessan esser pussaivlas soluziuns ch'èn cumpatiblas cun il maletg dal vitg e cun la tgira da monuments e ch'il lieu tschernì sa mussa ultra da quai sco adattà per motivs da la planisaziun dal territori e betg sco ultim per motivs funcziunals, n'existiva en il cas preschent tenor l'opiniun dals uffizis responsabels dentant nagin motiv per avertiments spezials.
Dumonda 3:
La posiziun da la regenza e dals uffizis che suttastattan ad ella è adina stada quella ch'il lieu sper il chastè ch'è stà previs oriundamain (e ch'ins ha evidentamain laschà crudar en il fratemp) saja en consideraziun da tut ils aspects e puntgs da vista sco er en vista a la concepziun dal project concret giustifitgabel, e quai malgrà la finamira d'al tegnair liber tenor IMVSP.
Dumonda 4:
La regenza resguarda las schanzas per in project en in auter lieu dal sectur dal IMVSP sco intactas ed ella è sa chapescha pronta da sustegnair en il rom da sias pussaivladads il svilup e la realisaziun d'in project alternativ.
Datum: 7 da settember 2004