Dumonda Noi concernent la cumposiziun dals cussegls da scola ed il tractament da las persunas d'instrucziun en las instituziuns da furmaziun dal chantun
Sessiun: 06.12.2004
Da nov sa cloma la furma giuridica en las instituziuns da furmaziun dal chantun sco suonda: "Il/la ... (num da l'instituziun) è in institut autonom dal dretg public chantunal." Questa designaziun cumpara en la furma giuridica dal center da furmaziun per la sanadad ed ils fatgs socials sco er en las furmas giuridicas da la scola auta da pedagogia e da la scola auta da tecnica ed economia (artitgels 8 e 5 da las leschas en la missiva da la regenza al cussegl grond, carnet nr. 7/2004-2005).
Questa nova formulaziun correspunda a la tendenza svizra da privatisaziun e conceda a las instituziuns dapli autonomia. Igl è dentant incontestà che questa furma giuridica dat er dapli pussanza a las direcziuns da las scolas.
I na sto betg vegnir explitgà ch'ina predominanza da pussanza dad ina vart chaschuna ina reducziun da pussanza da l'autra vart. En quest cas èn las persunas d'instrucziun en la mendra situaziun, quai che po manar a nauschas circumstanzas. Igl è gea uschia che nus avain tgirà fin uss en nossas instituziuns da furmaziun la cultura dal dialog, da la collegialitad e da la cundecisiun. Quest cumportament caracterisescha er la cultura pedagogica en il contact cun las scolaras ed ils scolars. Quai è qualitad.
Facit: la nova furma giuridica cuntegna privels che pretendan novas mesiras.
Las finamiras da las mesiras ston esser la communicaziun correcta e las relaziuns ordinadas tranter la direcziun e las persunas d'instrucziun. Il cussegl da scola sto exequir sia funcziun da surveglianza sco instanza independenta e paritetica.
En il senn da questas explicaziuns fatsch jau las suandantas dumondas a la regenza:
1. Ha la regenza anc adina in interess che las instituziuns da furmaziun dal chantun funcziunian senza problems?
2. Preferescha la regenza persunas d'instrucziun cun experientscha e cun cumpetenza professiunala en las instituziuns da furmaziun dal chantun? Sche gea, pertge han la direcziun ed il cussegl da scola a la scola preliminara per las professiuns da sanitad (CSS) supplitgà persunas d'instrucziun che lavuran tuttas tranter 11 e 17 onns tar il chantun da tschertgar ina nova plazza, cumbain ch'igl exista ina garanzia en scrit da la regenza che quellas persunas d'instrucziun duain vegnir integradas en il nov sistem da scola? E pertge vegnan engaschads a medem temp a la nova scola per emploiadas ed emploiads spezialisads da sanadad (medemamain CSS) novas magistras e novs magisters che ston per part anc vegnir scolads correspundentamain?
3. Tge mesiras da spargn s'empermettan ins da questa tenor mes avis midada absurda?
4. Il cussegl da scola che ha prendì talas decisiuns cun la direcziun (che consista d'ina persuna) consista da sis persunas che n'èn betg da la branscha da tgira (numnadamain il schef dal departament sco president dal cussegl da scola, trais secretaris dal departament, la presidenta da la federaziun chasas ed ospitals ed ina derschadra). È quai anc "sanadaivel" per il champ da furmaziun da la sanadad e dals fatgs socials, sche sco descrit en ils puncts 2 e 3 talas decisiuns impurtantas concernent il persunal vegnan prendidas d'in tal gremi?
5. N'è la regenza betg er da l'avis ch'i duessan far part en in sistem da scola cun tanta pussanza er represchentantas e represchentants da las persunas d'instrucziun ed eventualmain da las scolaras e dals scolars en il cussegl da scola? Quai correspundess meglier al spiert democratic da la Svizra.
Cuira, ils 6 da december 2004
Name: Noi
Session: 6.12.2004
Vorstoss: rg Anfrage
Resposta da la regenza
En la dumonda vegn explitgà correctamain ch'il legislatur haja concepì en l'ultim passà totalmain trais instituziuns da furmaziun sco instituts autonoms dal dretg public chantunal. Quai chaschuna in'excorporaziun da las instituziuns pertutgadas or da l'administraziun centrala, betg dentant ina privatisaziun. Per il persunal vegnan applitgadas las disposiziuns da l'ordinaziun chantunala dal persunal.
In institut autonom manà cun ina incarica da prestaziun dispona d'ina autonomia considerabla. L'organ strategic tar il center da furmaziun per la sanadad ed ils fatgs socials (CSS) è quai il "cussegl da scola" ha d'ademplir incumbensas che surpassan cleramain il cuntegn d'ina funcziun da surveglianza. Uschia è el responsabel per l'orientaziun strategica da l'instituziun, dentant er per fixar princips da direcziun e da persunal sco er per approvar la planisaziun da finanzas e finamiras annualas. Davart las singulas dumondas po la regenza s'exprimer sco suonda:
1. La regenza, il cussegl grond ed ils organs da las instituziuns da furmaziun s'engaschan en mintga cas per il funcziunament da las instituziuns.
2. Tenor la persvasiun da la regenza vegn dà en connex cun la recrutaziun da persunal a las instituziuns da furmaziun, ed uschia er al CSS cun raschun ina gronda valur als basegns da las scolaras e dals scolars, dals programs da scolaziun sco er da la scola. Concernent las persunas d'instrucziun che instrueschan a la scola preliminara per las professiuns da sanitad e che vegnan menziunadas en la dumonda ston tuttina er vegnir resguardads ils suandants fatgs: Las persunas d'instrucziun èn vegnidas surpigliadas dal CSS per il 1. da schaner 2003, sco quai ch'igl era vegnì garantì en ils conclus da la regenza dals 3 d'avrigl 2001 (prot. nr. 511, concept da transferiment) e dals 24 da settember 2002 (prot. nr. 1368). Dentant èn ellas vegnidas engaschadas vinavant en il medem status (p.ex. incumbensada u incumbensà per l'instrucziun) sco quai ch'ellas eran engaschadas pli baud a la scola da dunnas dal Grischun. La primavaira 2004 èn las plazzas che han stuì vegnir occupadas per la nova scolaziun "emploiada spezialisada da sanadad CCS / emploià spezialisà da sanadad CCS" vegnidas publitgadas l'emprim internamain e suenter sin basa dal resultat da la publicaziun interna uffizialmain. Er grazia a las persunas engaschadas da nov sco incumbensadas per l'instrucziun, las qualas èn per part anc en scolaziun, ha la scolaziun "emploiada spezialisada da sanadad CCS / emploià spezialisà da sanadad CCS" pudì vegnir cumenzada cun success. Las persunas incumbensadas per l'instrucziun a la scola preliminara han alura fatg contracts d'engaschament da durada limitada cun il CSS. Quels contracts scadan il fanadur 2005 senza visada la scola preliminara serra alura sias portas. Cur ch'igl è sa mussà ch'i na possia betg vegnir garantì che tut las collavuraturas e che tut ils collavuraturs possian vegnir engaschads vinavant, han il cussegl da scola e la direcziun en il senn d'ina infurmaziun anticipada e supplementara fatg attentas las persunas d'instrucziun pertutgadas a questa situaziun, e quai tant en scrit sco er en discurs.
3. La scola preliminara per las professiuns da sanitad vegn serrada en connex cun la refurma dal stgalim secundar II e betg pervi da mesiras da spargn.
4. Il proceder ch'è vegnì tschernì dal cussegl da scola ch'è tenor l'avis da la regenza in gremi cumpetent , numnadamain d'infurmar a temp e supplementarmain las persunas pertutgadas cun contracts d'engaschament da durada limitada, ademplescha almain ils standards minimals generalmain usitads areguard la terminaziun da contracts d'engaschament da durada limitada e po vegnir giuditgà sco correct.
5. Na. La concepziun da l'organ strategic e l'attribuziun da las incumbensas na pledan betg en favur da quai che emploiadas, emploiads, scolaras u scolars, ch'èn tuts liads a directivas envers la direcziun, sa participeschian a l'organ ch'è surordinà a la direcziun.
Datum: 11 da mars 2005