L'idea da stabilir ina marca da regiun per il Grischun è vegnida plazzada per l'emprima giada en il concept directiv per l'economia chantunala da l'onn 1998. Ils onns 2000 2002 han ins alura pudì crear la marca "Grischun" e fundar l'uniun purtadra da la marca "Grischun" (UMGR). Ils dretgs d'utilisaziun da la marca ha la regenza delegà a la UMGR che administrescha la marca e che surdat ils dretgs per utilisar la marca. La regenza n'ha nagina influenza directa sin la surdada dals dretgs d'utilisaziun. Cun la constituziun da l'uniun e cun las emprimas realisaziuns è creschida la chapientscha per il project da marca. Ins ha emprendì d'enconuscher la dimensiun interdisciplinara sco er las novas schanzas che resultan qua tras. Tar vasts circuls è la marca daventada oz ina part integrala fixa.

La UMGR che ha structuras che vegnan tegnidas sapientivamain sin in nivel minimal ha la finamira da garantir che la basa da la marca vegnia sviluppada vinavant, da gudagnar partenarias e partenaris per la marca, da surdar licenzas sco er da sustegnair realisaziuns e mesiras da communicaziun. I n'ha betg emprima prioritad da lantschar agens projects. Perquai vegnan pledentads sco commembras e commembers da l'uniun cunzunt organisaziuns da la branscha u organisaziuns chantunalas. Cun questas organisaziuns da represchentanza vegnan fatgas cunvegnas che reglan l'utilisaziun nuncommerziala da la marca (utilisar la marca sin broschuras e.u.v.) per lur commembras e commembers. Per applicaziuns commerzialas (utilisar la marca directamain sin il product) vegn fatga ina cunvegna directamain cun la singula utilisadra u cun il singul utilisader. L'uniun è dependenta da la structura existenta da las organisaziuns, cunquai ch'ella n'è sezza betg en il cas da prender atgnas mesiras per garantir la qualitad p.ex. per observar reglaments da products. Questas mesiras ston vegnir messas a disposiziun stringentamain da las branschas interessadas. Mo cun quest sistem pon vegnir evitadas duplicitads. In punct central en la politica da la marca è la garanzia da la qualitad. Incunvegnientschas e vuschs negativas ston vegnir evitadas. In cas singul po tanscher per far donn persistentamain a la valur ed a la reputaziun da la marca. Per quai tschertga l'uniun da la marca organisaziuns associadas che han la cumpetenza necessaria per giuditgar e per controllar la qualitad dals products.

Per la regenza èn las experientschas da fin uss numnadamain cun la UMGR resp. cun ses cussegl da marca che administrescha la marca stadas positivas. I na dat nagin motiv da midar la cumpetenza actuala.
Tar las dumondas:

1. I n'exista nagin monopol. La marca "Grischun" stat a disposiziun a tut tgi che offrescha products e prestaziuns da servetsch e che observa las directivas per utilisar la marca. Cunquai ch'i ston vegnir observadas er prescripziuns specificas per ils products, tschertga l'uniun la collavuraziun cun las federaziuns interprofessiunalas che ston da lur vart elavurar reglaments per ils products ed in concept per observar ils standards. Sulettamain la surdada da l'utilisaziun nuncommerziala vegn delegada a questas organisaziuns. Quellas ston alura garantir che tut las offerentas e che tut ils offerents dal sectur parzial correspundent hajan in access simpel a la marca, e quai sut la cundiziun ch'ellas e ch'els observian ils singuls reglaments. Per evitar duplicitads vul la UMGR sche pussaivel collavurar cun mintgamai in'organisaziun per mintga sectur parzial.

2. En il sectur da las victualias dastga la marca vegnir utilisada mo da tgi che dispona d'in reglament da products e che prescriva cleramain, tgi che dastga utilisar la marca. La UMGR ha uschia invista a tgi che la marca vegn surdada. En cas ch'i vegniss refusà en moda betg chapaivla da surdar la marca, intervegniss l'uniun. Tenor ils contracts da licenza po schizunt vegnir retratg il dretg d'utilisar la marca, sch'il cumportament è nuschaivel. En il sectur da la chadaina alimentara è la marca vegnida surdada differentas giadas, p.ex. a "Grischun latg". Igl è la finamira da far cunvegnas cun differentas organisaziuns producentas ch'èn ablas da cuvrir in sectur. Uschia duai vegnir cuntanschì che la marca vegn utilisada vastamain. Duplicitads resultan pir, cur ch'i na reussescha betg da sa cunvegnir ad ina organisaziun communabla per in medem sectur parzial.

3. L'integraziun da tut ils circuls participads è in giavisch impurtant da l'uniun. En il sectur parzial da victualias ha ella p.ex. prendì l'iniziativa per discurs tranter "Grischun gourmet" e "bio Grischun". I n'è dentant betg l'incumbensa dal cussegl da marca dad esser mediatur en cas da conflicts tranter organisaziuns. I dastga vegnir spetgà che quellas contracteschian en moda objectiva ed orientada a la soluziun. Actualmain curran ils discurs tranter "Grischun gourmet", "bio Grischun" e l'uniun purila per crear las premissas organisatorias correspundentas. Resultats concrets pon vegnir spetgads quest atun.

4. La UMGR sustegna en tuts reguards l'idea d'ina plattafurma chantunala agrara. Sco in da ses elements essenzials sto la nova plattafurma agrara reglar l'utilisaziun da la marca. En quest connex vegn discutà da surdar da nov la marca entaifer la branscha da victualias. Fin che quai è uschè enavant, duain ils contracts cun las organisaziuns da fin uss valair vinavant. Per il chantun n'èsi betg cuntentaivel ch'el sustegna d'ina vart la marca cun meds finanzials considerabels e che talas e talas che pudessan eventualmain utilisar la marca, e che vegnan medemamain sustegnids dal chantun, applitgeschan dentant da l'autra vart la marca mo, cur che quai è cunvegnent per els. En quest punct exista in basegn d'agir.

Datum: 14 da settember 2005