Dumonda Keller concernent la nova organisaziun da las vias naziunalas e las consequenzas per la Mesolcina
Sessiun: 13.02.2006
En la Mesolcina teman bleras famiglias che la nova organisaziun da las vias naziunalas pudess chaschunar la perdita da la plazza da lavur. Actualmain èn cumpetents plirs collavuraturs da l'uffizi chantunal da construcziun bassa per il mantegniment da la via naziunala tranter il cunfin cun il chantun Tessin ed il tunnel dal San Bernardin. En quest connex sa tschentan per nus las suandantas dumondas:
1. È giustifitgada la tema che la nova repartiziun da las incumbensas tranter il chantun e la confederaziun en il sectur da las vias naziunalas pudess chaschunar la perdita da plazzas da lavur?
2. Tgi vegn ad esser cumpetent en l'avegnir per il mantegniment da las vias naziunalas en il chantun en general ed en la Mesolcina en spezial?
3. Tge pussaivladads ha il chantun da porscher soluziuns socialmain cuntentaivlas en cas che plazzas da lavur vegnan reducidas?
Cuira, ils 13 da favrer 2006
Name: Keller, Fasani
Session: 13.02.2006
Vorstoss: rg Auftrag
Resposta da la regenza
Las vias naziunalas èn oz ina incumbensa communabla da la confederaziun e dals chantuns. La confederaziun è cumpetenta en emprima lingia per concepir la rait ed ils projects generals. Plinavant ha ella in dretg da surveglianza suprema che sa mussa cunzunt tar las approvaziuns da projects, tar las surdadas da lavurs e tar ils credits. Ils chantuns da lur vart èn patruns da construcziun, proprietaris e gestiunaris da las vias naziunalas.
La nova concepziun da la gulivaziun da finanzas e da las incumbensas tranter la confederaziun ed ils chantuns (NGF) deleghescha da nov la responsabladad cumplaina per las vias naziunalas a la confederaziun, e quai tant areguard la finanziaziun sco er areguard l'adempliment da las incumbensas. Quai vala per la cumplettaziun da la rait concludida, per l'engrondiment da la rait cun integrar novs trajects, per il mantegniment e per il manaschi. Perencunter resta la realisaziun da la rait concludida ina incumbensa communabla da la confederaziun e dals chantuns. Latiers tutgan - p.ex. en il chantun Grischun - ils projects da sviament da la via naziunala en il Partenz.
Tenor la NGF èsi previs ch'il mantegniment funcziunal vegnia exequì dals chantuns sin basa d'ina cunvegna da prestaziun cun la confederaziun. Ultra dal mantegniment funcziunal duain ils chantuns pudair prestar er l'uschenumnà mantegniment architectonic pitschen.
En l'interpellaziun vegni dumandà tge consequenzas che la nova regulaziun dal mantegniment funcziunal da la via naziunala haja per la Mesolcina. Las singulas dumondas sa laschan respunder sco suonda:
1. Tenor il stadi d'enconuschientscha actual pon ins partir dal fatg ch'il chantun Grischun restia cumpetent sco fin ussa per il mantegniment funcziunal da la via naziunala A 13 sin il traject da manaschi fin Bellinzona, e quai almain fin ch'il sviament da Roveredo è realisà. Ils detagls da la gestiun - sco il cuntegn e la dimensiun da las prestaziuns e l'indemnisaziun - vegnan reglads en la cunvegna da prestaziun che sto anc vegnir fixada cun la confederaziun. Sche plazzas da lavur vegnan ad ir a perder pervi da questa collavuraziun contractuala tranter la confederaziun ed il chantun, na sa lascha actualmain betg respunder.
2. Tenor l'opiniun da la regenza duai il manaschi da la via naziunala A 13 en la Mesolcina vegnir garantì er en l'avegnir tras il chantun Grischun, da nov dentant sin basa d'ina cunvegna da prestaziun cun la confederaziun. Il medem vala per lavurs dal mantegniment architectonic che pon vegnir exequidas senza ch'i basegnia grondas planisaziuns. La cunfinaziun definitiva dals trajects da manaschi n'è dentant betg anc vegnida fatga.
3. La regenza vul s'engaschar per che la midada voluminusa da las responsabladads per las vias naziunalas a la confederaziun succedia en moda socialmain raschunaivla e per ch'i na vegnian pronunziadas naginas desditgas pervi da raschuns structuralas. Sche l'effectiv da plazzas da l'uffizi da construcziun bassa dal Grischun vegniss eventualmain adattà, stuess ins prender resguard sin partenzas e sin extradas natiralas.
Datum: 18. April 2006