Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa da fracziun da la PS Gartmann-Albin concernent ina meglra posiziun en la cassa da pensiun per las collavuraturas e per ils collavuraturs chantunals nubils

Sessiun: 18.10.2006
1. Lescha davart la cassa da pensiun chantunala dal Grischun (LCPG), DG 170.450
L'artitgel 14 da la lescha revedida davart la cassa da pensiun chantunala dal Grischun (LCPG), ch'è vegnida messa en vigur per il 1. da schaner 2006, prevesa che la partenaria u ch'il partenari da vita survivent ha ils medems dretgs sco il conjugal vaiv, sche las premissas tenor las literas a d èn ademplidas en moda cumulativa.
La renta per la partenaria u per il partenari importa 75 pertschient da la renta per conjugals. Prestaziuns per surviventas e per survivents d'autras assicuranzas socialas e prestaziuns da mantegniment or da proceduras da divorzi vegnan messas a quint.

Questa regulaziun ch'era vegnida ludada davant las collavuraturas e davant ils collavuraturs dal chantun sco progressiva e bainvulenta na merita betg quests predicats, sch'ins la contempla pli detagliadamain anzi, il cuntrari è il cas.

2. Libertad da regulaziun tar il dretg federal

Sut il titel "Ulteriuras persunas benefiziadas" dat l'artitgel 20a literas a c da la lescha federala davart la prevenziun professiunala per vegliadetgna, survivents ed invaliditad (LPP) ulteriuras pussaivladads da prestaziuns per surviventas e per survivents a las assicuranzas.

Ina cumparegliaziun da la regulaziun federala cun l'artitgel 14 da la lescha chantunala davart la cassa da pensiun mussa che la libertad d'agir che vegn concedida dal dretg federal n'è insumma betg vegnida nizzegiada da la legislaziun chantunala en il senn da las emploiadas e dals emploiads chantunals. La regulaziun federala pretenda ch'ina persuna che ha il dretg sin ina renta:

saja vegnida sustegnida en moda considerabla da la persuna assicurada u haja manà ina communitad da vita cun la persuna assicurada, e quai senza interrupziun durant ils ultims 5 onns fin a sia mort u haja stuì procurar per il mantegniment d'in u da plirs uffants communabels.

Ultra da la decleranza en scrit concernent il sustegn vicendaivel pretenda la regulaziun chantunala percunter en moda cumulativa che la communitad da vita haja existì senza interrupziun en la chasada communabla durant ils 5 ultims onns avant la mort e che la partenaria u ch'il partenari da vita survivent saja vegnì sustegnì en moda considerabla da la persuna defuncta. Perfin sche questas duas premissas vegnan ademplidas, survegn la partenaria u il partenari survivent mo 75% da la renta per conjugals.
Questa reducziun da las rentas cuntrafa eventualmain al dretg federal, cunquai ch'il legislatur federal na prevesa naginas pussaivladads da reducir las rentas.

3. Ponderaziuns resumantas

a) Tenor la LPP vertenta han las cassas da pensiun la pussaivladad da relaschar reglaments che permettan a las persunas assicuradas da disponer davart l'utilisaziun da lur chapital da prevenziun en cas da lur mort. Cunzunt las suandantas persunas pon vegnir benefiziadas:
persunas ch'èn vegnidas sustegnidas en moda considerabla da la persuna assicurada
partenarias e partenaris da concubinat che han manà ina communitad da vita cun la persuna assicurada, e quai senza interrupziun durant ils ultims 5 onns fin a sia mort
sch'i n'èn betg avant maun persunas sustegnidas u partenarias e partenaris da concubinat, pon vegnir benefiziadas senza ulteriuras premissas geniturs u fragliuns
la finala pon schizunt las ulteriuras ertavlas ed ils ulteriurs ertavels legals vegnir benefiziads en la dimensiun dals imports ch'èn vegnids pajads resp. en la dimensiun da 50% dal chapital da prevenziun.

Da las pussaivladads da benefizi ch'èn menziunadas qua survart permetta la lescha chantunala davart la cassa da pensiun sut cundiziuns fitg difficilas sulettamain da benefiziar partenarias e partenaris da concubinat (en moda cumulativa: communitad da vita senza interrupziun durant 5 onns avant la mort e sustegn finanzial considerabel).
Il reglament chantunal davart la cassa da pensiun na prevesa betg da benefiziar persunas che n'èn betg partenarias da vita, ma ch'èn vegnidas sustegnidas finanzialmain en moda considerabla. Gist uschè pauc èsi pussaivel da benefiziar ertavlas ed ertavels legals.

b) La regulaziun vertenta da la cassa da pensiun chantunala disfavurisescha var 40% da las emploiadas e dals emploiads chantunals resp. lur partenarias e lur partenaris da concubinat sco er lur confamigliaras e lur confamigliars en cas d'ina mort prematura da la persuna assicurada. Tut tenor la durada da l'engaschament pajan ellas ed els plirs 100'000 francs da lur entradas da gudogn a la cassa da pensiun chantunala, senza che persunas che han ina stretga relaziun cun ellas e las qualas ellas han sustegnì en moda considerabla durant lur vita ubain lur partenaria u lur partenari da concubinat possian profitar dal chapital da respargn.

4. Incumbensa per meglierar la posiziun da las collavuraturas e dals collavuraturs chantunals nubils
Per tractar pèrs da concubinat en moda eguala sco conjugals sto l'artitgel 20a alinea 1 litera a LPP vegnir surpiglià pled per pled en la lescha chantunala davart la cassa da pensiun. Cun surpigliar questa disposiziun senza restricziuns vegni plinavant garantì che persunas assicuradas che vivan sulettas e che han sustegnì durant lur vita en moda considerabla persunas parentas u betg parentas pon garantir quest sustegn er en cas ch'ellas moran avant lur pensiunament.

Cuira, ils 18 d'october 2006

Name: Gartmann-Albin, Peyer, Pfenninger, Arquint, Baselgia-Brunner, Bucher-Brini, Frigg-Walt, Jaag, Menge, Pfiffner-Bearth, Thöny, Trepp, Locher Benguerel

Session: 18.10.2006
Vorstoss: rg Auftrag


Resposta da la regenza

La cassa da pensiun chantunala dal Grischun (CP) na porscha ina protecziun cunter las consequenzas economicas da la vegliadetgna, da la mort e da l'invaliditad betg mo a las collavuraturas ed als collavuraturs chantunals (sco quai ch'i vegn descrit en il titel da l'incumbensa), mabain er a collavuraturas ed a collavuraturs da 291 patrunas e patruns sco er a lur surviventas ed a lur survivents.

La CP sa basa sin il princip d'assicuranza. Consequentamain è ella ina cuminanza solidara da "persunas assicuradas" che pajan ina contribuziun en in pool, ma che survegnan er ina contribuziun or dal pool en cas d'in donn. La solidaritad ha ina gronda impurtanza. En la CP exista quella tranter las persunas assicuradas che vivan main ditg e talas che vivan pli ditg, tranter persunas cun activitad da gudogn e persunas invalidas, tranter persunas nubilas e persunas maridadas, tranter persunas assicuradas cun uffants e talas senza uffants.

Las cundiziuns da la CP per retrair prestaziuns per surviventas e per survivents èn per gronda part identicas cun quellas da la lescha federala davart la prevenziun professiunala per vegliadetgna, survivents ed invaliditad (art. 19 e 20 LPP). En la CP è la limita da vegliadetgna per il dretg sin ina renta per conjugals dentant bler pli favuraivla. La CP pretenda ch'ins haja cumplenì 40 onns, la LPP ch'ins haja cumplenì 45 onns.

L'art. 20a LPP ha engrondì il circul da las persunas che vegnan benefiziadas da prestaziuns per surviventas e per survivents. Tenor questa disposiziun pon las instituziuns da prevenziun (IP) prevair en lur reglaments ultra da las persunas che han il dretg sin ina renta e ch'èn menziunadas qua survart ulteriuras persunas che vegnan benefiziadas da prestaziuns per surviventas e per survivents. Cun l'introducziun da la renta per la partenaria u per il partenari da vita ha la CP fatg diever da l'engrondiment dal circul da las persunas benefiziadas, e quai per il 1. da schaner 2006. Il dretg sin prestaziuns per surviventas e per survivents è vegnì extendì considerablamain en cumparegliaziun cun la regulaziun da pli baud.

Praticamain tut las IP che han introducì ina renta per la partenaria u per il partenari da vita enconuschan ina cumulaziun da cundiziuns per retrair tala. Sco la CP sa basan quellas per gronda part sin la definiziun dal concubinat tras il tribunal federal. En connex cun l'incumbensa qua avant maun ha la CP fatg ina cumparegliaziun dal martgà. L'enquista tar 25 IP (21 IP da chantuns e da citads e 4 grondas IP dal dretg privat) ha mussà che 12 IP enconuschan ina renta per la partenaria u per il partenari da vita, entant che 13 IP na pajan naginas rentas a partenarias u a partenaris da vita registrads. Las 12 IP collieschan las cundiziuns per retrair la renta per la partenaria u per il partenari da vita cun differentas cundiziuns che ston vegnir ademplidas en moda cumulativa. Tar tut las IP ch'èn vegnidas dumandadas ston omaduas partenarias u omadus partenaris esser nubils ed i na dastga betg exister ina relaziun da parentella tranter ellas u tranter els. La communitad da vita sto avair existì senza interrupziun durant ils tschintg ultims onns avant la mort. Plinavant vegn pretendida ina obligaziun
da sustegn considerabla. Intginas IP enconuschan anc ulteriurs criteris. 9 da las 12 IP pretendan durant che las partenarias e ch'ils partenaris èn anc en vita ina "conferma da concubinat" en scrit che exprima il sustegn vicendaivel. Per regla vala il criteri dal sustegn economic decisiv sco ademplì, sche la persuna, che vegn designada da la partenaria u dal partenari da vita, vegn sustegnida essenzialmain e sch'igl è ina perdita finanziala delicata per la partenaria u per il partenari che surviva, en cas che quest sustegn croda davent pervia da la mort da la partenaria u dal partenari da vita.

Entant che las prestaziuns a la partenaria u al partenari da vita survivent correspundan en la gronda part da las IP a las prestaziuns a la conjugala u al conjugal survivent, resguarda la soluziun da la CP las prestaziuns da la 1. pitga. Per conjugals vegnan enconuschentamain limitadas las rentas da vegliadetgna da la AVS. La summa da las duas rentas singulas na dastga betg esser pli gronda che 150 % da la renta maximala, quai che correspunda actualmain a 3'225. francs per mais. Sche quest import maximal vegn surpassà, vegnan reducidas correspundentamain las duas rentas singulas. Rentas da la AVS da partenarias e da partenaris betg maridads na vegnan betg limitadas. Omaduas partenarias u omadus partenaris han il dretg sin rentas betg reducidas, p.ex. sin duas rentas maximalas da 2'150. francs u da totalmain 4'300. francs. En la cumulaziun da las prestaziuns da la 1. pitga e da la 2. pitga na duain partenarias e partenaris maridads pia betg avair ussa ina mendra posiziun che partenarias e che partenaris nubils che vivan en il concubinat. En la CP è la renta per la partenaria u per il partenari da vita vegnida fixada a 75 % da la renta per conjugals. Cun reglar en questa moda la renta per la partenaria u per il partenari da vita dispona la CP d'ina regulaziun prospectiva surobligatorica.

Suenter che la finanziaziun restanta è terminada, sa chatta la CP en ina fasa finanziala da consolidaziun. Ultra d'augmentar annualmain per 0,5 % il chapital da garanzia da las persunas pensiunadas e da las persunas assicuradas activas ch'èn pli veglias che 55 onns, quai ch'è ina consequenza da l'augment da l'aspectativa da vita, stoi esser la finamira primara da la CP da crear reservas en cas da midadas da la valur. Igl è pussaivel da meglierar las prestaziuns a quint da la cassa pir, cur che la CP dispona da meds finanzials libers. Ed igl è pussaivel da crear quests meds finanzials libers pir, suenter che las reservas da 15 % en cas da midadas da la valur èn creadas. Ina giada ch'ils meds finanzials libers èn avant maun, ha in meglier tschains per ils dabuns da spargn da las persunas assicuradas activas l'emprima prioritad. In meglier tschains per ils dabuns da spargn è la finala in avantatg per tut las persunas assicuradas activas.

In engrondiment dal circul da las persunas che vegnan benefiziadas da prestaziuns per surviventas e per survivents chaschunass ultra da quai custs pli gronds per las patrunas e per ils patruns sco er per las lavurantas e per ils lavurants. Custs pli gronds en il sectur da la prevenziun professiunala na pon dentant vegnir spetgads ni da las patrunas e dals patruns (en emprima lingia dal chantun e da las vischnancas) ni da las lavurantas e dals lavurants. En vista al fatg che la soluziun chantunala da la cassa da pensiun è gia oz buna ed adattada al martgà, na duai in ulteriur augment da las prestaziuns betg vegnir previs tenor l'avis da la regenza.

Sin basa da questas explicaziuns propona la regenza da refusar l'incumbensa.

Datum: 22 da december 2006