Durant ca. tschintg tschientaners èn ils circuls stads las corporaziuns territorialas centralas dal stadi grischun. Fin la mesadad dal 19avel tschientaner restan ils circuls las unitads administrativas las pli impurtantas dal pajais. Anc oz s'identifitgeschan las Grischunas ed ils Grischuns cun "lur" circul.
Il svilup il pli nov dals circuls è caracterisà d'ina reducziun successiva da lur cumpetenzas e da lur incumbensas: Cun la refurma da las dretgiras I e cun la revisiun totala da la constituziun chantunala èn vegnidas eliminadas las dretgiras cirquitalas ed ils circuls han pers cumpetenzas. Per ils 31 da december 2008 vegn eliminada er la suveranitad fiscala dals circuls che ston perquai vegnir finanziads en il futur tras las vischnancas. Cun l'introducziun da la procedura da multas disciplinaras per delicts da chatscha han ils circuls pers ina da lur ulteriuras funtaunas d'entradas. Cun la refurma la pli nova da la planisaziun dal territori è la procedura privata da recurs en chaussas da construcziun davant la presidenta cirquitala u davant il president cirquital vegnida abolida per gronda part. L'unificaziun naziunala dal dretg civil e dal dretg penal vegn a chaschunar anc ina giada ina reducziun massiva da las cumpetenzas, en spezial cun l'introducziun da l'uschenumnà model da procura publica. Perquai ch'i croda davent ina gronda part dals daners da multas, vegni a dar er grondas perditas finanzialas per numerus circuls. L'aboliziun da las mastralias en ina gronda part dals circuls e la prolungaziun da la perioda da legislatura sin quatter onns han savens dismess ina basa d'identificaziun impurtanta dal circul. Suenter che l'iniziativa "80 deputadas e deputads bastan" è reussida, èsi er intschert, quant ditg ch'ils circuls pon anc exister sco circuls electorals.
Las sutsegnadas ed ils sutsegnads èn sut l'aspect dal svilup skizzà da l'avis ch'ils circuls vegnian a surpigliar er en il futur ina incumbensa impurtanta en il Grischun e ch'els duajan furmar la structura decentrala da noss stadi.
Perquai vegn la regenza envidada d'enumerar las incumbensas che ston vegnir ademplidas tenor la constituziun chantunala en il futur en il chantun tras las corporaziuns territorialas. Per quest intent duai vegnir elavurada ina basa che consista dals circuls analogamain a l'urden communal istoric. La basa survegn la furma d'in model concret ch'è adattà a las relaziuns localas respectivas. Quest model duai en spezial er integrond la federaziun grischuna da las presidentas cirquitalas e dals presidents cirquitals cuntegnair er in plan da svilup cun in urari, il qual prevesa da surdar las incumbensas als singuls plauns statals.
Cuira, ils 14 da favrer 2007
Rathgeb, Tuor, Augustin, Bachmann, Berni, Berther (Sedrun), Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Bondolfi, Brüesch, Bundi, Caduff, Candinas (Rabius), Casparis-Nigg, Casty, Casutt Renatus (Falera), Caviezel (Pitasch), Christoffel-Casty, Claus, Clavadetscher, Darms-Landolt, Fasani, Felix, Feltscher, Hanimann, Hardegger, Hartmann (Cuira), Hartmann (Champfèr), Jenny, Keller, Kessler, Koch, Kollegger, Krättli-Lori, Kunz (Cuira), Marti, Mengotti, Meyer-Grass (Claustra), Michel, Nick, Niederer, Noi-Togni, Parolini, Peer, Perl, Pfäffli, Pfister Plozza, Portner, Quinter, Ragettli, Righetti, Rizzi, Sax, Thurner-Steier, Toschini, Troncana-Sauer, Valär, Vetsch (Pragg-Jenaz), Wettstein, Brunold, Candinas (Mustér), Casutt-Derungs Silvia (Falera), Degiacomi, Hauser, Kunz (Fläsch), Märchy (Domat), Wasescha
Session: 14.02.2007
Vorstoss: rg Anfrage