Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 30.08.2007
Tenor in studi ch'è vegnì publitgà dacurt dovran var in quart da tut ils giuvenils e da tut las persunas giuvnas creschidas dapli raps che quai ch'els han a disposiziun. 80 % da tut ils umans giuvens cun blers debits han fatg lur emprims debits gia avant il 25avel onn da vegliadetgna. La gruppa da vegliadetgna dals giuvenils da 12 fin 18 onns spenda mintga onn circa 600 milliuns francs. E quai raps, ch'ils giuvenils na possedan per part gnanc. Ils debits per persuna importan tenor il studi circa 500 francs, en cas singuls plirs milli francs. Traplas perfidas per far debits èn tranter auter ils handys, las cartas da client(a) e las cartas da credit.

La cumissiun federala per dumondas dal consum ha drizzà ina recumandaziun al cussegl federal, cun la quala ella al supplitgescha da prender a temp util mesiras per reducir l'indebitament dals giuvenils e da las persunas giuvnas creschidas.

Dumondas:

- È la regenza en cas da giuditgar la situaziun en il chantun Grischun? Sche gea, datti cifras concretas per il chantun Grischun?

- Datti tenor la regenza ina pussaivladad da render attent e da preparar correspundentamain ils giuvenils gia durant il temp da scola obligatoric (p.ex. stgalim superiur) areguard ils privels da l'utilisaziun da raps.

- Datti eventualmain gia meds d'instrucziun correspundents?

Cuira, ils 30 d'avust 2007

Name: Kleis-Kümin, Meyer-Grass (Claustra), Jenny, Augustin, Berni, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Bischoff, Blumenthal, Bondolfi, Brandenburger, Brüesch, Bucher-Brini, Bundi, Caduff, Cahannes Renggli, Candinas, Castelberg-Fleischhauer, Casutt (Falera), Cavigelli, Christoffel-Casty, Darms-Landolt, Dermont, Fallet, Fasani, Federspiel, Felix, Feltscher, Florin-Caluori, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Geisseler, Hartmann (Cuira), Heinz, Jaag, Jäger, Keller, Kessler, Koch, Krättli-Lori, Mani-Heldstab, Menge, Meyer Persili (Cuira), Michel, Niederer, Noi-Togni, Perl, Pfiffner-Bearth, Pfister, Plozza, Portner, Sax, Stiffler, Stoffel, Tenchio, Thöny, Thurner-Steier, Toschini, Trepp, Troncana-Sauer, Valär, Zanetti, Capeder, Casutt-Derungs (Falera), Flütsch, Spadini

Session: 30.08.2007
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza

En vista al fatg che adina dapli giuvenils ed adina dapli persunas giuvnas creschidas s'indebiteschan pli e pli fitg parta la regenza la preoccupaziun che vegn exprimida en la dumonda. Il medem mument è ella dentant conscienta ch'i dat cunfins stretgs per las pussaivladads d'influenzar intenziunadamain da dador il fenomen dal "indebitament" che tutga tar mintga societad da consum.

D'educar ils umans giuvens a conburgaisas ed a conburgais che consumeschan gugent, dentant mo uschè bler sco ch'ellas e sco ch'els pon sa prestar è fitg difficil. Il cumportament da consum concret da mintga singul uman na vegn betg mo dirigì da sia savida, mabain oravant tut er dals meds finanzials che al stattan a disposiziun sco er da sia tenuta envers la vita. Al svilup da questa tenuta èn dentant participadas instanzas fitg differentas (chasa dals geniturs, scola, giuvenils da la medema vegliadetgna, reclama, medias).

La regenza è da l'idea ch'i saja impurtant da persequitar parallelamain duas vias en connex cun l'indebitament da giuvenils sin tut ils plauns: D'ina vart sa tracti d'educar uschè blers umans sco pussaivel en il decurs da lur temp sco uffants pitschens e da lur temp en la scola populara a burgaisas ed a burgais maiorens, e quai cun intermediar las enconuschientschas e las tenutas correspundentas, per ch'ellas e per ch'els sajan tranter auter en cas d'accordar lur basegns da consum individuals cun lur pussaivladads individualas. Perquai che quai è pussaivel mo per part en ina societad da consum ston da l'autra vart vegnir mess a disposiziun a quels giuvenils ch'èn gia crudads en la trapla da debits purschidas intenziunadas che als gidan da puspè bandunar lur indebitament e da trair a niz la schanza d'in cumenzament nov.

Las trais dumondas concretas da l'intervenziun respunda la regenza sco suonda:

1. Ni la statistica svizra d'agid social ni l'enquista chantunala na cuntegnan cifras represchentativas davart l'indebitament d'umans giuvens avant lur 25avel onn da vegliadetgna. Ina retschertga parziala tar il post da cussegliaziun per giuvenils dal servetsch social regiunal da Cuira mussa che circa la mesadad dals giuvenils che vegnan assistids en la chapitala grischuna (q.v.d. ca. 60 persunas) basegna ina cussegliaziun da debits.
En il rom da las cussegliaziuns socialas che vegnan purschidas dals servetschs socials regiunals vegnan ils giuvenils cussegliads en dumondas dal preventiv. La finamira da quai è tranter auter d'evitar l'agid social. En quest connex po vegnir constatà che quests giuvenils na derivan betg stringentamain da famiglias cun entradas pitschnas u da relaziuns socialas difficilas. Els imiteschan però savens il cumportament che lur geniturs han envers debits. Traplas tipicas per far debits èn ils handys, las cartas da credit sco er las cumpras da products da consum e da moda via internet.
Concernent il studi naziunal che vegn menziunà en la dumonda qua avant maun sa basa la regenza sin il fatg ch'ils resultats ch'èn publitgads en quest studi constattan per gronda part er per il Grischun.

2. Sut il titel "uman ed ambient" vegnan tematisads il diever da daners ed il cumportament da consum en il plan d'instrucziun per il stgalim superiur. Ils differents temas vegnan tractads detagliadamain en ils chapitels "economia da chasa" ed "instrucziun economica". Er en ils uschenumnads "secturs d'instrucziun che n'èn betg liads vi d'in rom" che tutgan tar la part integrala obligatorica dal stgalim superiur da la scola populara vegn questa tematica tractada en la part da l'educaziun da sanadad ("bainstar spiertal-psichic" e "bainstar social") ed en la scienza da las medias.

3. En quai che concerna la tematica "daners e consum" stattan a disposiziun a las scolas las publicaziuns las pli differentas tant sin il martgà da meds d'instrucziun sco er en l'internet. Perquai che las persunas d'instrucziun èn libras d'eleger ils meds d'instrucziun per quest sectur, han ellas la pussaivladad d'accordar ils meds d'instrucziun e las materialias d'instrucziun cun la vegliadetgna e cun la situaziun concreta da lur scolaras e da lur scolars.

Datum: 26 d'october 2007