L'emprim ston ins menziunar ch'il chantun Grischun na promova en naginas manieras la recolonisaziun dals animals gronds da rapina sco l'urs, il luf ed il luf-tscherver. Il chantun ha sustegnì a ses temp activamain mo la recolonisaziun dals capricorns, ed a la fin dal davos tschientaner è vegnì recolonisà medemamain cun success il tschess barbet. Che animals da rapina gronds cumparan puspè è percunter ina immigraziun natirala, sco ils tschiervs ch'èn immigrads il cumenzament dal 20avel tschientaner.

La dumonda, sch'il spazi da viver en il Grischun è adattà per l'urs u betg na po per il mument anc betg vegnir respundida definitivamain. L'urs po numnadamain sco quai ch'exempels dals pajais vischins da l'exteriur mussan viver senz'auter er en territoris abitads en moda relativamain spessa. La preschientscha dad urs pretenda dentant in auter pensar dals umans. Possessuras e possessurs da muvel manidel ston proteger lur muntaneras, ruments ston vegnir dismess consequentamain en moda segira per l'urs e la populaziun sto vegnir infurmada davart las reglas da cumportament en cas d'ina sentupada cun l'urs. Dapi che l'urs è sa mussà en il chantun Grischun ha l'uffizi da chatscha e pestga fatg stentas considerablas en quest reguard. Il fegl d'infurmaziun che vegn crititgà en l'incumbensa da la fracziun senza ina motivaziun pli detagliada è ina part da quella lavur.

En il rom da la legislaziun federala da chatscha è l'urs vegnì declerà l'onn 1962 sco animal protegì. Dapi la ratificaziun da la convenziun da Berna l'onn 1979 sustegna la Svizra ultra da quai las stentas internaziunalas da protecziun. Sin fundament da questa situaziun giuridica na po il Grischun betg sa declerar mo da sia vart sco "territori senza urs". Quai fiss cleramain ina cuntravenziun dal chantun cunter il dretg internaziunal e naziunal ch'è surordinà. Per quest motiv na po la regenza betg acceptar l'incumbensa extendida da prender "mesiras effizientas" per che l'urs na possia betg sa colonisar en noss chantun.

La regenza è conscienta che la cumparsa dals urs en il chantun Grischun chaschuna problems e per part er malsegirezzas tar la populaziun. Il concept naziunal per l'urs prevesa da giuditgar ils urs areguard lur cumportament che po esser smanatschant visavi l'uman e da far ina valitaziun da la ristga. La tipologisaziun tenor il concept (urs discret, urs problematic, urs privlus) vegn fatga sin fundament da clers criteris suandabels. La regenza ed il departament cumpetent vegnan lura immediat a prender las mesiras adequatas necessarias, sch'i sa tracta dad urs problematics u dad urs privlus. Tar urs problematics che tschertgan adina pli savens la vischinanza dals umans u dals abitadis vegnan fatgas en emprima lingia acziuns da spaventar. Sche l'urs problematic na sa lascha betg spaventar suenter pliras acziuns, na demussa betg tema dals umans e daventa agressiv vers ils umans, vegn el giuditgà sco urs privlus. Urs privlus ston tenor il concept naziunal da l'urs vegnir sajettads. En quests cas na datti per regla betg l'opziun d'als tschiffar e d'als metter en ina saiv u d'als translocar.

Resumond resulta ch'il chantun sto observar il dretg internaziunal e naziunal surordinà. Il concept naziunal da l'urs metta però a disposiziun il spazi necessari per prender mesiras effizientas cunter urs problematics e cunter urs privlus. Sin basa da quests motivs propona la regenza da refusar l'incumbensa.

Datum: 31 d'october 2007