Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Jäger concernent la mancanza da persunas d'instrucziun

Sessiun: 21.04.2008
Blers indizis mussan ch'i pudess puspè dar ils proxims onns ina mancanza pli gronda da persunas d'instrucziun en il sectur da la scola populara en Svizra. Ad ina dumonda correspundenta or dal cussegl grond turitgais ha la regenza dal chantun Turitg respundì tranter auter (dumonda Fahrni, Reinhard, Ritschard; resposta dals 13 da favrer 2008): "Per ils proxims onns sa mussa ina mancanza da persunas d'instrucziun en la scola populara. Cun excepziun da la scolina vegn quella a sa fa valair sin tut ils stgalims, cunzunt sin il stgalim secundar." Pervia da differentas midadas en il sectur da la furmaziun da Turitg fa la regenza turitgaisa quint ch'i duvrass plinavant 300 plazzas supplementaras en cumparegliaziun cun oz.

En il Grischun ston differentas instituziuns ch'èn responsablas per la scola bain stritgar per il mument plazzas pervia da la reducziun dals dumbers da scolaras e da scolars. Cunzunt sin il stgalim secundar I ed en il sectur da las persunas d'instrucziun cun ina scolaziun en pedagogia curativa n'èsi dentant gia oz strusch pussaivel per las instituziuns ch'èn responsablas per la scola, d'occupar actualmain las plazzas libras cun persunas d'instrucziun che han ina scolaziun correspundenta. Er sin ils auters stgalims vegn ina mancanza da persunas d'instrucziun en il rest da la Svizra ad avair – almain a vista mesauna – consequenzas considerablas per il Grischun. Ad ina segunda dumonda ha la regenza turitgaisa dal rest respundì ch'i vegnian engaschadas en las partiziuns da scola secundara B e C dal chantun Turitg gia dapi intgin temp persunas d'instrucziun che na sajan betg scoladas per quest stgalim. Da las passa 900 persunas d'instrucziun en las duas partiziuns numnadas dal stgalim secundar I hajan stgars 11 % sulettamain ina patenta per la scola primara, 4,5 % n'hajan insumma betg in diplom d'instrucziun ed 1 % haja in diplom ester.

En la sessiun da december 2007 ha il cussegl grond tractà la "dumonda Florin-Caluori concernent las consequenzas da las midadas futuras en las scolas grischunas per la professiun da la persuna d'instrucziun". Latiers ha la regenza menziunà en sia resposta che la societad haja "in grond interess d'avair oz ed en l'avegnir persunas d'instrucziun bunas e motivadas sin tut ils stgalims da scola dal chantun Grischun". Plinavant èsi vegnì menziunà che la qualitad da la professiun da la magistra u dal magister vegnia influenzada tranter auter dals suandants facturs: scolaziun, relaziuns da lavur concretas, pussaivladads da frequentar furmaziuns supplementaras, salari, reputaziun sociala, situaziun generala sin il martgà da lavur. A medem temp ha la regenza confermà ch'ils salaris da las persunas d'instrucziun da la scola populara grischuna sa chattian – en la cumparegliaziun interchantunala (CDEP-ost) – en la part sut da la scala.

La regenza vegn supplitgada da respunder las suandantas dumondas:

1. Quantas persunas d'instrucziun sin ils differents stgalims da la scola populara (incl. pedagogas curativas e pedagogs curativs) instrueschan actualmain en il Grischun cun ina qualificaziun d'in auter stgalim, cun in diplom ester u schizunt senza diplom d'instrucziun?

2. Tge consequenzas vegn la mancanza da persunas d'instrucziun, che vegn prognostitgada per l'entira Svizra, ad avair per la scola populara grischuna?

3. Planisescha la regenza cuntramesiras, sco la meglieraziun da las cundiziuns concretas d'engaschament e da salari (en spezial er il dumber da las lecziuns obligatoricas)?

4. Èn planisadas – ultra da las qualificaziuns cumplementaras currentas per persunas d'instrucziun en il Grischun – anc autras qualificaziuns sumegliantas?

5. Tge mesiras supplementaras vegnan examinadas actualmain? Tranter auter sa tracti qua er d'analisar exactamain la tendenza, tenor la quala persunas d'instrucziun pli giuvnas bandunan lur professiun, suenter ch'ellas han instruì mo paucs onns.

Cuira, ils 21 d'avrigl 2008

Name: Jäger, Florin-Caluori, Furrer-Cabalzar, Arquint, Baselgia-Brunner, Berni, Bezzola (Samedan), Brandenburger, Bucher-Brini, Butzerin, Christoffel-Casty, Dermont, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Jaag, Koch, Märchy-Michel, Menge, Mengotti, Niederer, Noi-Togni, Parolini, Peyer, Pfenninger, Pfiffner-Bearth, Thöny, Trepp, Troncana-Sauer, Vetsch (Pragg-Jenaz), Locher Benguerel, Michel (Cuira)

Session: 21.04.2008
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza

Planisar l'occupaziun da pensums d'instrucziun per ina perioda pli lunga è difficil, e quai tranter auter perquai che mintga planisaziun en quest sectur è adina er colliada cun numerus facturs nunenconuschents che han in effect a curta vista. Entant che la planisaziun da scola vegn influenzada en tut ils chantuns tras las fluctuaziuns economicas, tras las fusiuns pli e pli frequentas da scolas pitschnas sco er tras in dumber pli e pli grond da persunas d'instrucziun che lavuran a temp parzial, vegnan vitiers – per il Grischun – anc autras intschertezzas. Uschia èsi mintgamai difficil da prevair, quantas da las persunas d'instrucziun grischunas, che absolvan ina scolaziun giu la Bassa, che turnan en lur chantun d'origin. Plinavant ha il Grischun adina er da resguardar sias trais regiuns linguisticas tar la planisaziun.
Dals facturs che influenzeschan il martgà da lavur po il chantun influenzar directamain mo la scolaziun da las persunas d'instrucziun da la scolina e da la scola primara, la purschida da furmaziun supplementara sco er il salari minimal da las persunas d'instrucziun. Tut ils auters facturs han influenzas interchantunalas (scolaziun da las persunas d'instrucziun dal stgalim superiur, scolaziun da las persunas d'instrucziun en il sectur da la pedagogia speziala, situaziun generala sin il martgà da lavur, reputaziun sociala e.u.v.) u vegnan – sco tar las relaziuns da lavur concretas – determinads tras ils consorzis da scola u tras las vischnancas.

Sut l'aspect da questas explicaziuns generalas pon las dumondas concretas ch'èn vegnidas tschentadas en l'intervenziun vegnir respundidas sco suonda:

1. L'onn da scola 2007/08 instrueschan 1022 persunas d'instrucziun (96,2 %) sin il stgalim primar cun in diplom che correspunda al stgalim (4 da quests diploms èn da l'exteriur). Da las 40 persunas d'instrucziun senza in diplom che correspunda al stgalim dattan 30 main che 10 lecziuns per emna. Sin il stgalim superiur da la scola populara instrueschan 566 persunas d'instrucziun (81,6 %) cun in diplom che correspunda al stgalim (26 da quests diploms èn da l'exteriur). Da las 128 persunas d'instrucziun senza in diplom che correspunda al stgalim dattan 59 main che 10 lecziuns per emna. En il sectur da la pedagogia curativa instrueschan 94 persunas d'instrucziun (49,7 %) cun in diplom che correspunda al stgalim (1 da quests diploms è da l'exteriur). Da las 95 persunas d'instrucziun senza in diplom che correspunda al stgalim dattan 33 main che 10 lecziuns per emna.
Sin tut ils stgalims da scola vegnan las permissiuns da dar scola concedidas a persunas d'instrucziun senza in diplom che correspunda al stgalim mo sut premissas severas.

2. Per l'onn da scola 2008/09 pon vegnir occupadas tut las plazzas sin tut ils stgalims da scola. Sin basa dal dumber da naschientschas e resguardond la structura da vegliadetgna dal persunal d'instrucziun actual na stoi betg vegnir fatg quint ils proxims 10 onns cun ina mancanza da persunas d'instrucziun en la scola populara grischuna pervia da "motivs grischuns". Percunter stoi vegnir fatg quint ch'ils chantuns vischins vegnian ad empruvar er en l'avegnir da serrar eventualas largias tar lur persunal d'instrucziun cun recrutar magistras e magisters en il Grischun. Tenor las experientschas restan talas recrutaziuns dentant entaifer cunfins supportabels.

3. Las pussaivladads dal chantun da prender cuntramesiras sa restrenschan a ses secturs d'influenza directs. Latiers tutgan l'examinaziun dal dumber da lecziuns obligatoricas sco er ils plans per extender la furmaziun supplementara obligatorica che vegn finanziada dal chantun.

4. Planisadas èn las suandantas qualificaziuns cumplementaras: per las persunas d'instrucziun da la scola primara: englais ed emprima lingua estra (lingua chantunala); per las persunas d'instrucziun dal stgalim superiur: englais. Per cuvrir il basegn da persunal en pedagogia curativa da scola ha la regenza incumbensà la scola auta da pedagogia dal Grischun da manar tras ils onns 2008, 2009, 2010 e 2011 – en collavuraziun cun la scola auta interchantunala da pedagogia curativa Turitg – quatter curs da scolaziun cun totalmain 100 persunas d'instrucziun.

5. Per il mument n'èn previsas naginas ulteriuras mesiras en il Grischun. Il fatg che las persunas d'instrucziun bandunan insacura lur professiun n'è betg mo in fenomen grischun. Natiralmain vegn questa situaziun sin il martgà da lavur da la scola populara persequitada permanentamain. Uschia èsi mintgamai pussaivel da cumplettar a curta vista mesiras gia introducidas tras mesiras supplementaras.

Datum: 26 da zercladur 2008