Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Perl concernent la promoziun da classas per scolaras e per scolars talentads (sport, musica, art)

Sessiun: 21.10.2008
En la sessiun da favrer 2008 ha il cussegl grond assegnà a la regenza cun passa 90 vuschs l'incumbensa Candinas concernent la realisaziun da classas per promover il sport al stgalim secundar I (7. – 9. classa). En la resposta respectiva da la regenza èsi vegnì explitgà che las cundiziuns generalas che vegnan fixadas da la lescha da scola vertenta (plan d'instrucziun, urari) stoppian vegnir observadas e che divergenzas da quellas cuntrafetschian, pervia da l'incumbensa fundamentala da la scola populara, schizunt la permissiun d'in experiment da scola en il senn da l'art. 6 da la lescha da scola vertenta.

En il fratemp èn vegnidas fatgas grondas stentas en differents lieus da noss chantun per pudair realisar classas per scolaras e per scolars talentads (sport, musica ed art), e quai en il rom ch'è vegnì skizzà en la resposta da la regenza. Per l'ina è resultà in grond interess da vart da las eventualas persunas talentadas da survegnir classas (manadas en furma separada e/u integrada) e per l'autra èn sa participadas er instituziuns ch'èn responsablas per la scola publica (consorzi da scola da Glion, scola da la citad da Cuira) ch'èn da princip prontas da metter a disposiziun classas per scolaras e per scolars talentads al stgalim da la scola secundara. Igl è sa mussà ch'i pon – tenor la lescha da scola –vegnir purschidas en il meglier cas cundiziuns suboptimalas (urari, cumpensaziun dals daners da scola) a las persunas talentadas ed a lur geniturs, e quai pervia da las cundiziuns generalas vertentas da la scola. Quai impedescha la finala ch'i pon vegnir introducidas e realisadas classas per scolaras e per scolars talentads resp. impussibilitescha schizunt talas per il mument.

Igl è pia sa mussà ch'igl exista in basegn da regulaziun. L'urari vertent è numnadamain memia vast per pudair metter a disposiziun ultra da la purschida da la scola er anc las fasas ch'èn necessarias per sa regenerar e per trenar. Medemamain èsi sa manifestà ch'i vegniss, pervia da la mancanza d'ina basa legala che obligass las vischnancas da gulivar intercommunalmain ils daners da scola, forsa impedì, dentant almain difficultà l'access ad ina tala purschida per bleras persunas talentadas. En auters chantuns (p.ex. chantun Son Gagl) èn quests temas (reducziun generala da l'urari; obligaziun da las vischnancas da surpigliar la gulivaziun dals daners da scola, p.ex. sch'i manca ina purschida cumparegliabla en la vischnanca) gia vegnids discutads e suenter reglads sin il stgalim d'ina lescha.

Perquai dumondan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza, sch'ella è pronta en il rom da la proxima revisiun da la lescha chantunala da scola:
1. da suttametter ad ina examinaziun pli detagliada la dimensiun da l'urari per las scolaras e per ils scolars da la scola populara dal Grischun al stgalim da la scola secundara I (7. – 9. classa), eventualmain cun integrar circuls interessads da la scola, da la cultura e dal sport, e d'examinar particularmain, sch'igl è pussaivel da reducir il dumber da las uras per classas da scolaras e da scolars talentads,
2. d'examinar, sche las vischnancas pon vegnir obligadas sin il stgalim d'ina lescha da surpigliar la gulivaziun dals daners da scola per classas da scolaras e da scolars talentads (sut premissas che ston anc vegnir definidas pli detagliadamain).

Cuira, ils 21 d'october 2008

Perl, Hasler, Candinas (Rabius), Barandun, Bezzola (Samedan), Bleiker, Blumenthal, Brantschen, Brüesch, Bucher-Brini, Bühler-Flury, Campell, Casty, Casutt, Christoffel-Casty, Claus, Clavadetscher, Darms-Landolt, Donatsch, Federspiel, Feltscher, Giovanoli, Hartmann (Cuira), Hartmann (Champfèr), Jenny, Kessler, Koch, Kollegger, Krättli-Lori, Kunz, Loepfe, Marti, Mengotti, Meyer-Grass (Claustra Vitg), Michel (Tavau Monstein), Montalta, Nick, Niederer, Parpan, Pedrini, Pfäffli, Ratti, Rizzi, Sax, Stiffler, Thurner-Steier, Toschini, Troncana-Sauer, Vetsch (Pragg-Jenaz), Candinas (Mustér), Furrer-Cabalzar, Strimer, Züst

Session: 21.10.2008
Vorstoss: rg Anfrage

Resposta da la regenza

En la resposta a l'incumbensa Candinas (Rabius) concernent la realisaziun da classas per promover il sport al stgalim secundar I (7. – 9. classa) ha la regenza renvià il favrer 2008 al fatg che la scola populara haja gia oz la pussaivladad da sustegnair ils duns extraordinaris da las scolaras e dals scolars cun metter a disposiziun ina structura individuala da l'instrucziun sco er ina reglamentaziun dals dis da congedi ch'è adattada a la situaziun concreta. Tut quests meds auxiliars ston vegnir realisads en il rom da la legislaziun vertenta. Sch'ins considerescha en moda realistica la cumplexitad da la scola populara dal Grischun, na vegni betg ad esser pussaivel – a chaschun da la proxima revisiun da la legislaziun da scola – d'extender fundamentalmain il rom descrit. Las dumondas concretas da l'intervenziun pon pervia da quai vegnir respundidas sco suonda:

1. Tenor l'art. 20 al. 2 da la lescha da scola fixescha la regenza ils uraris. Tar la cumpilaziun dals differents uraris sa tracti mintgamai da chattar per mintgina da las trais regiuns linguisticas ina soluziun che tegna quint – entaifer lur champ d'applicaziun – al plan d'instrucziun da la scola populara sco er ad uschè bleras situaziuns concretas da scola sco pussaivel. A medem temp vegni spetgà ch'i saja pussaivel da coordinar uschè bain sco pussaivel tut ils uraris linguistic-regiunals tant entaifer il chantun sco er cun ils auters chantuns. Soluziuns spezialas che surpassan il rom d'in urari linguistic-regiunal èn gia oz pussaivlas. Per evitar in svilup nuncontrollà ston quellas vegnir approvadas da la regenza (p.ex. scolas che vegnan manadas en moda bilingua) u da l'uffizi cumpetent (p.ex. soluziuns transitoricas per singulas scolaras e per singuls scolars da lingua estra). Sin questa basa pon – sco quai che la regenza ha explitgà en sia resposta a l'incumbensa Candinas (Rabius) – er gia oz vegnir realisadas soluziuns particularas per talents spezials en ils secturs dal sport, da la musica e da l'art, sche talas èn cumpatiblas cun las finamiras generalas dal plan d'instrucziun.
La regenza è da l'avis che la basa legala existenta satisfetschia. Sin fundament da las pussaivladads ch'èn gia avant maun, n'èsi betg necessari da far midadas en il senn da crear in urari chantunal aposta per classas per scolaras e per scolars talentads, ed en vista a las finamiras d'instrucziun che duain vegnir cuntanschidas, duai ina tala midada er betg vegnir prendida en mira.

2. Uraris spezials en il rom da la lescha chantunala da scola pon gia oz vegnir realisads en il senn da las explicaziuns en la cifra 1. Sin fundament da l'autonomia communala vegnan talas soluziuns adina iniziadas da las autoritads communalas da scola. Quellas èn il plitgunsch en cas da giuditgar lur situaziun concreta da scola e da decider sin fundament da quai, schebain i duai vegnir dumandà ils posts chantunals cumpetents da midar l'urari chantunal. L'instituziun communala responsabla da la scola populara correspundenta è er responsabla per realisar ina soluziun speziala (incl. ina gulivaziun eventuala dals daners da scola). Tenor l'avis da la regenza fai pauc senn dad obligar – sin il stgalim da la lescha – l'instituziun responsabla d'ina scola da sa participar ad ina gulivaziun finanziala per ina soluziun speziala ch'ella n'ha betg prendì en mira (e pia er betg dumandà).

Per resumar pon ins constatar: Ils uraris vertents da la scola populara dal Grischun defineschan il rom, entaifer il qual las differentas scolas ston metter a disposiziun sin il stgalim communal u regiunal a las singulas scolaras ed als singuls scolars la purschida da scola ch'è la meglra per ellas e per els. Adattaziuns che resguardan la situaziun concreta d'ina scolara, d'in scolar u d'ina entira classa èn gia oz pussaivlas. Responsablas per dumondas correspundentas a las instanzas chantunalas cumpetentas èn mintgamai las instituziuns ch'èn responsablas per la scola. Las instanzas da decisiun permettan divergenzas dals uraris da basa mo, sche quellas èn cumpatiblas cun las finamiras d'instrucziun generalas e sche la finanziaziun è reglada. Questa pratica existenta duai vegnir mantegnida en l'avegnir.

18 da december 2008