Tenor l'art. 6 da l'ordinaziun da posta (OPO; CS 783.01) maina la Posta en tut il pajais ina rait cumpletta d'uffizis postals e garantescha che las prestaziuns dal servetsch universal sajan disponiblas en tut las regiuns per tut las gruppas da la populaziun en ina distanza raschunaivla. Ils uffizis postals han da porscher las prestaziuns dal servetsch universal. En il rom da sias pussaivladads economicas adatta la Posta plinavant la rait d'uffizis postals als basegns da sia clientella.
La rait d'uffizis postals vegn restructurada e reducida dapi onns. Dapi l'onn 2001 è il dumber d'uffizis postals sa reducì en Svizra da 3200 a 2380, pia per passa 25%. La Posta svizra ha plinavant cuntanschì l'onn 2008 in resultat solid. Il gudogn dal concern dad 825 milliuns francs è stà per 84 milliuns francs sut il resultat da l'onn precedent (909 milliuns francs).
La rait d'uffizis postals duai puspè vegnir restructurada en vista a l'avertura totala dal martgà postal ch'è previsa l'onn 2012. Tut tenor il resultat pudess ina part dals uffizis postals vegnir serrada u transfurmada en in'agentura u en servetsch a domicil; serradas na sajan dentant – tenor la Posta svizra – betg ina finamira. En l'internet ha la Posta svizra publitgà ina glista ch'è datada cun ils 14 d'avrigl 2009 e che cuntegna ils lieus che ston vegnir examinads fin l'onn 2011. Tenor questa glista èn pertutgads ils uffizis postals en ils suandants 47 lieus dal chantun Grischun:
Alvagni Vitg, Ardez, Champfèr, Cresta (Avras), Curaglia, Danis, Donat, Falera, Fideris, Filisur, Ftan, Giuvaulta, Haldenstein, Jenaz, Langwies, Lavin, Li Curt, Lostallo, Lumbrein, Maladers, Morissen, Pasqual, Rabius, Riom, Roten, Saas, Sagogn, Samignun-Compatsch, San Bernardin, San Carlo (Puschlav), San Vittore, Schanf, Scharàns, Seewis Vitg, Stampa, Stussavgia Plaz, Sumvitg, Sursaissa Affeier, Tarasp, Tschiertschen, Tschierv, Tumein, Uors (Lumnezia), Vicosoprano, Vrin, Vuorz, Wiesen.
La Posta vul far questa examinaziun tenor "clers criteris", "en il dialog cun tut las parts pertutgadas" sco er "en enclegientscha cun las vischnancas". Sch'i na vegniss betg chattada ina soluziun en enclegientscha, èn las vischnancas libras d'appellar a la cumissiun independenta dals uffizis postals ch'è vegnida nominada dal departament federal per ambient, traffic, energia e communicaziun (DATEC). La Posta svizra – sco ch'ella di – vegnia a sa tegnair vi da tut las recumandaziuns da la cumissiun, er sch'ella na fiss betg obligada da far quai. La Posta decida definitivamain (art. 7 OPO).
Sch'in uffizi postal vegn serrà u sche ses servetsch vegn restrenschì, suondan savens er autras fatschentas il proceder da la Posta, uschia che la vischnanca perda – ultra da las plazzas da lavur – sia attractivitad e ristga da perder sia vitalitad. Plinavant è la Posta, tenor in studi dal DATEC da la stad 2008, l'institut bancar il pli impurtant per il traffic da pajament e per il provediment cun daner blut en Svizra – en spezial en regiuns periferas. Suenter las restructuraziuns per part massivas ch'èn gia vegnidas exequidas ils ultims onns, stoi perquai vegnir pretendì che la rait actuala d'uffizis postals vegnia mantegnida.
Dumondas:
1. Quantas plazzas da lavur èn vegnidas reducidas dapi l'onn 2001 fin oz en il chantun Grischun tras la restructuraziun dals uffizis postals?
2. En las respostas che la regenza ha dà ils 27 da favrer 2001 ed ils 11 da matg 2004 ad intervenziuns parlamentaras ha ella rendì attent ch'ella vegnia a cuntinuar cun ils discurs regulars cun las persunas responsablas da la Posta e ch'ella vegnia a defender ils interess dal chantun. Tge resultats concrets han purtà ils discurs ch'èn vegnids manads dapi il matg 2004, cunzunt concernent ina reducziun pussaivla dals uffizis postals en il chantun Grischun?
3. La conferenza da las regenzas dals chantuns alpins ha nominà l'onn 2000 ina gruppa da lavur ch'è s'occupada dal service public e da la reducziun da plazzas da lavur en il territori da muntogna. La conferenza da las regenzas – uschia la regenza en ina resposta dals 27 da favrer 2001 ad ina intervenziun parlamentara – vegnia a sa fatschentar cun la dumonda actuala da la rait d'uffizis postals ed a preschentar sias ideas sin plaun federal. Tge success ha pudì registrar la conferenza da las regenzas?
4. Ha la regenza l'intenziun da porscher maun resp. da prestar agid en il rom da l'evaluaziun da la dumonda, sch'ils uffizis postals grischuns numnads duain vegnir serrads u betg, p.ex. en il rom da las posiziuns e da las ulteriuras proceduras sin plaun federal? Sche gea, cun tge mesiras concretas? Coordinescha il chantun sias mesiras cun eventualas mesiras da las regiuns?
5. Co valitescha la regenza las consequenzas da l'avertura totala dal martgà postal l'onn 2012 per il chantun Grischun?
Cuira, ils 21 d'avrigl 2009
Tenchio, Casty, Michel (Tavau Monstein), Augustin, Barandun, Berni, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Bezzola (Zernez), Bleiker, Blumenthal, Bondolfi, Brandenburger, Brantschen, Brüesch, Buchli, Bundi, Caduff, Cahannes Renggli, Campell, Candinas, Casparis-Nigg, Castelberg-Fleischhauer, Casutt (Falera), Caviezel-Sutter (Tusaun), Cavigelli, Christoffel-Casty, Clavadetscher, Darms-Landolt, Dermont, Dudli, Fallet, Fasani, Federspiel, Felix, Florin-Caluori, Geisseler, Giovanoli, Hardegger, Hartmann (Champfèr), Jeker, Jenny, Keller, Kleis-Kümin, Koch, Loepfe, Märchy-Michel, Marti, Mengotti, Meyer-Grass (Claustra Vitg), Möhr, Niederer, Noi-Togni, Parolini, Parpan, Pedrini, Peer, Perl, Pfäffli, Pfister, Plozza, Portner, Quinter, Ragettli, Righetti, Sax, Stiffler, Thomann, Thurner-Steier, Toschini, Troncana-Sauer, Tuor, Valär, Vetsch (Claustra Vitg), Wettstein, Casutt-Derungs (Falera), Gunzinger