Dapi l'entschatta da quest onn èn en vigur las novas disposiziuns concernent la
maridaglia, il divorzi e il stadi civil. Tranter auter èn ils chantuns obligads da
professiunalisar ils fatgs dal stadi civil uschia che tut las persunas activas sin quest
sectur ston esser occupadas almain per 40 pertschient sin quest champ spezial. Questa
pretaisa vegn ademplida be da nov dals total 196 uffizis dal stadi civil. Il grad
d'occupaziun da la plipart dals uffizis munta a strusch diesch pertschient. Per quest
motiv vul la regenza introducir ina nova structura. Ella propona duas variantas. L'inaa
part dals circuls, l'autra dals districts. La varianta dals circuls ha il dischavantatg
ch'ella na dispona betg da structuras organisatoricas unifitgadas. En differents cas
stuessen plirs circuls politics vegnir colliadas ad in circul dal stadi civil per
cuntanscher la pretaisa da 40 pertschient. Plinavant na vegniss la finamira da la
professiunalisaziun betg cuntanschida en numerus cas, i na restassan betg ina giada
mezs uffizis.Da l'autra vart fiss la varianta dals disctricts pli cunvegnenta. Ella
corrispundess a la nova organisaziun da las dretgiras e purtass ina vaira
professiunalisaziun, avess numnadamain schizunt il pli pitschen uffizi (Bernina) in
volumen da lavur da 130 pertschient. Ultra da la rutina ch'è da spetgar en tut ils circuls
dal stadi civil pussibilitass questa varianta er substituziuns internas e reducess ils
custs administrativs, quai che fiss cumbinà cun reducziuns considerablas
dals custs per il chaantun Grischun. La ceremonia civila vegn a restar pussaivla er
vinavant en las differentas vischnancas dals circuls dal stadi civil.
La regenza metta en consultaziun las propostas per las revisiuns
parzialas correspundentas da l'ordinaziun executiva davart ils fatgs dal
stadi civil. Il termin dura fin mez settember.
Contribuziuns culturalas
A las sequentas ovras, occurrenzas ed organisaziuns culturalas vegnan prestadas
contribuziuns e garanzias da deficit en l'import total da 163'000 francs:
- Realisar il film documentar "Hirtenreise ins dritte Jahrtausend" dad Erich Langjahr,
- ils dieschavels dis rumantsch da litteratura a Domat (10 fin ils 12 da november
2000),
- l'ediziun dal cudesch "Zur geschichte der Flurbewässerung im rätischen
Alpengebiet" da Martin Bundi,
- l'ediziun dal cudesch "Die neue Stadt/Il marcau niev" (titel da lavur) dad Eva Riedi,
- l'ediziun dals romans "Tea" e "L'anè ruot" tras l'Uniun dals Grischs,
- l'ediziun dal cudesch "Nietzsche. Süden" tras la fundaziun da la
chasa da Nietztsche a Segl ed ina exposiziun a Segl a chaschun dal 10avel di da la
mort da Friedrich Nietztsche,
- l'ediziun d'in cudesch giubilar tras l'associaziun grischuna da musica a chaschun
da ses giubileum da 100 onns,
- l'ediziun d'in cudesch illustrà da la val Calanca da Piernicola Federici ed
in'exposiziun en chaussa l'avust 2000 a Sta. Maria e.C.,
- l'ediziun d'in cudesch da fotografias da Jules Spinatsch,
- l'exposiziun singula (installaziun "Action/Time/Vision") da Christoph Draeger dals
6 da settember fin ils 15 d'october 2000 a Genevra,
- l'otgavla biennala internaziunala da cartoon dals 2 fin ils 26 d'avust 2000 a Tavau,
- "Glacier-Projekt" (titel da lavur) la stad 2000 cun in'exposiziun da motivs da
glatschers alpins impurtants a Malögia ed in'installaziun da tuns a Segl,
- 15avel festival internaziunal da musica a Tavau (21 da fanadur fin ils 11 d'avust
2000),
- Workshops internaziunals da musica a Tavau cun trais concerts publics (8 fin ils
22 da fanadur),
- la retscha da concerts "Frauenstimmen - vuschs blauas" dals 23 da fanadur fin ils
30 d'avust 2000, organisada da Guido Casty, Flem,
- la retscha da concerts "Weltmusik" l'avust 2000 en il "Marsöl" a Cuira,
- 16avel open air Val Lumnezia dals 21/22 da fanadur 2000,
- 19avel Chapella open air dals 22/23 da fanadur 2000,
- ils concerts da l'orchester turitgais da chombra ils 3 da settember 2000 en la
baselgia da Ziràn,
- il concert da l'uniun d'orchester da Cuira dals 22 da settember 2000 (premiera
d'ina ovra da Meinrad Schütter per siu 90avel anniversari),
- l'ediziun d'in DC cun ovras da Vivaldi tras la flautista grischuna Maurice Steger e
conmusicists/as,
- il terz festival internziunal da teater Tirano-Val Poschiavo "FestTeatro" il fanadur
2000,
- la preschentaziun dal musical "Der Mann von La Mancha" il zercladur 2001 en
l'arena grischuna a Cazas tras il teater Muntanellas,
- ina contribuziun unica extraordinaria per meglierar la situaziun finanziala precara
da la Klibühni ch'è periclitada en sia existenza. I vegn spetgà ch'era la citad da Cuira
gidia a sanar la Klibühni tenor il concept che quella ha elavurà.
Tractament che sa basa sin la prescripziun da heroin en la praschun da
Realta
Cun l'avertura da l'ambulatori Neumühle a Cuira sut la direcziun da la clinica
psichiatrica Beverin l'entschatta fanadur ha cumenzà il program d'emprova da trais
onns dal tractament che sa basa sin la prescripziun da heroin en il chantun Grischun.
En la praschun Realta èn en media 30 fin 40 da 100 praschuniers dependents da
drogas, regularmain sa chattan 20 fin 25 dals praschuniers en in program da metadon.
Dapi l'onn 1995 persequitescha la praschun da Realta ina politica da drogas activa cun
la finamira da cumbatter il consum da drogas e da proteger ils praschuniers da
malsognas contagiusas. Realta vul sa participar uss al project da la clinica
Beverin e pussibilitar il tractament che sa basa sin la prescripziun da heroin per
dependents da drogas en l'execuziun dal chasti e meglierar il stadi corporal e/u psichic
e l'integraziun sociala da quels. La regenza va d'accord cun quest project sut la
premissa che la confederaziun dettia la permissiun da manaschi.
180'000 francs per la Task Force da la candidatura da l'olimpiada 2010
Grischun/Turitg
Il matg ha la regenza beneventà da princip da preparar ina candidatura grischuna
d'olimpiada ed empermess ina contribuziun da circa 180'000 francs per
l'uschenumnada fasa iniziala. Questa contribuziun duai vegnir impundida per
l'approfundaziun professiunala dals documents dal project, specialmain per ils secturs
da l'ambient, dal traffic, dal turissem e da l'economia publica. En il fratemp ha la Task
Force ch'è vegnida nominada da la regenza cumenzà sia lavur ed ha installà ina
gestiun. Ella ha discurrì cun l'associaziun svizra d'olimpiada, la citad da Turitg e cun ils
chantuns da Turitg e Sviz per dar la direcziun concepziunala al project. Las lavurs
preparatorias èn avanzadas uschia ch'il project po vegnir approfundà concernent
l'ambient, il traffic, l'alloschament, il marketing e.u.v. La regenza garantescha a la Task
Force ina contribuziun da 180'000 francs per sviluppar il project da la candidatura dal
Grischun/Turitg per ils gieus olimpics d'enviern 2010. La banca chantunala dal Grischun
da sia vart ha gia mess a disposiziun il medem import.
Consultaziuns a la confederaziun
La regenza beneventa da princip la lescha da publicitad (lescha federala davart la
publicitad da l'administraziun) che vegn proponida da la confederaziun. Questa lescha
porta ina midada dal sistem dal princip da la secretezza cun resalva da la publicitad al
princip da la publicitad cun resalva da la secretezza. Sche tut era da princip secret
fin uss, duai quai esser da princip public en il futur. Quest pass è buad u tard
indispensabel en vista al svilup current social e tecnic (societad d'infurmaziuns).
La direcziun da la nova politica forestala cun ina flexibilisaziun da la noziun dal
guaud ed in'avischinaziun a la planisaziun dal territori vegn beneventada da princip. Ils
puncts centrals politics che vegnan propagads dastgassan esser ina buna basa per ina
discussiun da princip en vista ad ina revisiun futura da la lescha da guaud.
Medemamain beneventada da princip vegn la prolungaziun dal conclus a favur
dals territoris economics da renovaziun. La regenza spetga dentant da la confederaziun
che las schanzas d'applitgar il conclus vegnian er meglieradas en il Grischun.
En vista a la refurma da l'imposiziun da taglia per consorts e per famiglias dat la
regenza la preferenza a l'uschènumnà model da splitting cumplain cun dretg d'elecziun
per partenaris da concubinat. Conjugals e pèrs da concubinat en las medemas
relaziuns economicas èn da suttametter egualmain a la taglia. Questa finamira duai
vegnir cuntanschida cun in dretg d'elecziun dals partenaris da concubinat da vegnir
suttamess a la taglia sco ils conjugals.
Da las regiuns e da las vischnauncas
La revisiun da la lescha da construcziun ed il plan general d'avertura, sectur
parzial dal traffic da la citad da Cuira vegnan approbads cun resalvas e correcturas.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun