L'onn 1999 è stà in onn extraordinari per il sectur d'asil ed ina
sfida particulara tant per l'uffizi dal servetsch social sco er per la
polizia d'esters dal chantun Grischun. Il grond dumber da requirents
d'asil dal Cosovo ch'è restà constant dapi l'atun 1998 ha necessità
in'extensiun da las structuras entaifer l'uffizi dal servetsch social
dal chantun. Durant l'onn passà han ins mess en funcziun trais novs
centers transitoris cun totalmain 230 plazzas ed augmentà temporarmain
l'effectiv da persunal per 16 plazzas. Malgrà ils novs alloschis
collectivs han ins stuvì metter a disposiziun stabiliments da protecziun
civila da l'avrigl fin l'avust 1999 per dar suttetg a tut ils
requirents. A partir da l'avust 1999 ha entschavì l'emigraziun sperta e
massiva da requirents d'asil dal Cosovo en il rom dal program da
repatriaziun lantschà da la confederaziun. Cun quai han ins puspè stuì
reducir las structuras ch'ins aveva extendì curt avant.
Dapi l'october 1999 è en vigur la nova lescha d'asil cun las
pauschalas scursanidas per ils custs da sustegn, d'alloschi e
d'assistenza.
Dus "records" caracteriseschan l'onn 1999. En il Grischun n'han ins
anc mai dà suttetg a tants umans che tschertgan protecziun da la guerra
en lur patria, e quai entaifer uschè curt termin. Da l'autra vart n'han
ins anc mai realisà entaifer mais in program da repatriaziun che ha
pussibilità a tantas persunas da returnar a moda ordinada en lur patria.
La mancanza da reglamentaziuns da recepziun duvrablas ha chaschunà, sco
gia pli baud tar ils umans da la Bosnia, er tar la recepziun da fugitivs
da guerra dal Cosovo attribuziuns arbitraras da proceduras e cun quai
reglamentaziuns da dimora las pli differentas. Ins po sperar ch'il titel
da dimora da las persunas cun basegn da protecziun, introducì cun
l'entrada en vigur da la nova lescha d'asil, pussibiliteschia ina
reglamentaziun pli effizienta da la dimora dals fugitivs en cas da
futuras catastrofas umanitaras. Cuntrari a quai ha gì il project da
repatriaziun, lantschà da la confederaziun e realisà cun agid da la
polizia d'esters, grond success er en il Grischun, surtut grazia a sia
structura simpla, las attracziuns finanzialas sco er sia communicaziun
clera. En il segund quartal da l'onn passà han ins gia pudì repatriar 44
pertschient da las persunas or dal sectur d'asil (requirents d'asil e
persunas recepidas provisoriamain) sco er 30 pertschient da quellas
persunas che han gì sulettamain in visum u in auter titel per reglar lur
dimora. Malgrà questa quota da repatriaziun considerabla vegnan ils
gronds problems en connex cun la repatriaziun dals fugitivs da guerra
dal Cosovo pir a sa preschentar en il decurs da quest onn.
Ultra dals effects da la crisa dal Cosovo ha la polizia d'esters
stuvì s'occupar surtut da las consequenzas da la misergia d'execuziun
ch'exista dapi intgin temp. A basa dal sustegn d'execuziun mancant da la
confederaziun daventa l'expulsiun da requirents d'asil refusads u da
persunas estras nungiavischadas adina pli cumplitgada u per part
schizunt nunpussaivla. Adina pli savens na pon ins betg pli far valair
decisiuns en consequenza da documents da viadi che mancan u da
pussaivladads da viadi objectivas. Quest svilup na difficultescha betg
sulettamain l'applicaziun da las mesiras repressivas, mabain el po er
pregiuditgar la segirezza interna. Ina interrupziun pli lunga da
l'execuziun, sco p. ex. tar ils burgais da Sri Lanka, po er avair la
consequenza che las persunas na partan betg, mabain ch'i vegnan
inoltradas pli bleras dumondas per permissiuns da dimora per motivs
umanitars.
Gremi: departament da giustia, polizia e sanitad dal Grischun
Funtauna: rg departament da giustia, polizia e sanitad dal Grischun