Quest onn è vegnida organisada per la quarta giada la concurrenza
per promover la lavur culturala professiunala (CCP). I vegnan surdadas
novs contribuziuns ad ovras resp. stipendis libers d'in import total da
200'000 francs.
Ils subsidis da la concurrenza duain pussibilitar a singulas
artistas ed a singuls artists da far lur lavur creativa u da realisar in
tschert project cultural durant in tschert temp independentamain dal
squitsch professiunal e finanzial. En la quarta concurrenza da questa
spezia èn vegnidas inoltradas 67 dumondas da differents geners
artistics. Las suandantas artistas ed ils suandants artists survegnan
ina contribuziun d'ovra u in stipendi liber:
- Hercli Bundi, Basilea. Il reschissur grischun lavura dapi passa
diesch onns senza interrupziun en la branscha da film. Il stipendi al
duai pussibilitar da s'occupar durant in tschert temp cuntinuadamain cun
atgnas materias.
- Peter Cadisch, Soglio/Berg al Irchel ZH. Il cumponist e musicist
grischun s'engascha consequentamain per la musica contemporana. Il
stipendi al duai pussibilitar da cuntinuar cun sias cumposiziuns e da
represchentar sias ovras.
- Walter Derungs, Basilea. Il fotograf ch'è creschì si a Sagogn stat
a l'entschatta d'ina carriera empermettenta. Sia ovra da fin uss sa
distingua tras independenza e professiunalitad.
- Mariella Mehr, Lucignano, Italia. La scriptura grischuna survegn
ina contribuziun d'ovra per pudair realisar il project dal roman "Ein
ganz gewöhnliches Leben". En quest roman vegn ella a raquintar en furma
litterara la vita d'ina dunna ch'è naschida l'onn 1921.
- Joan Retzke, Cuira. La trumbettista che viva dapi passa diesch
onns en il Grischun na cooperescha betg mo en differents orchesters ed
en differentas cumpagnias, ella instruescha er en differentas scolas da
musica dal Grischun. Il stipendi la duai pussibiltar d'absolver ina
furmaziun supplementara tar set spezialists internaziunals per la
trumbetta barocca tranter il 2001 ed il 2003 sco er da sviluppar
vinavant e da perfecziunar sia moda da sunar.
- Andreas Sauter, Berlin. Il scriptur creschì si a Cuira è s'occupà
suenter avair terminà sia scolaziun da magister primar principalmain da
la scriptura. Dapi 1998 viva el sco autur da dramas a libra professiun e
dastga gia guardar enavos sin ina ovra considerabla ch'ha gia survegnì
pliras distincziuns. El survegn ina contribuziun d'ovra per terminar a
scriver il toc da teater planisà "Simbabwe - ein Stück Glück".
- Andreas Sonder, Turitg. Sonder lavura dapi 1983 sco artist a libra
professiun. El è enconuschent en il Grischun surtut sco dissegnader e
sculptur. Sias lavurs en il champ da "l'art vi da l'edifizi" pon ins
admirar en differents edifizis dal chantun. El survegn in stipendi per
pudair s'occupar a moda pli intensiva cun sia art.
- Venice Spescha, Turitg. L'artista grischuna ch'è naschida a Paris
e creschida si en la Frantscha dal sid, a Trun ed a Wädenswil lavura
dapi 1979 a libra professiun. Dapi il 1987 expona ella regularmain sias
ovras en differentas galarias dal Grischun. Las lavurs las pli novas
mussan evidentamain ch'ella sa chatta a l'entschatta d'ina nova via
independenta ed empermettenta. Il stipendi duai pussibilitar ad ella da
pudair cuntinuar cun success questa via.
- Miguela Tamò, Basilea. L'artista ch'è naschida e creschida si a
Puschlav fa en il fratemp part da las artistas grischunas las pli
impurtantas. Dapi ils onns 80 expona la sculptura sias ovras en il
Grischun. Pliras da sias lavurs pon ins admirar en plazzas publicas.
Ella survegn ina contribuziun d'ovra per pudair realisar il project "Gli
arancioni". I sa tracta da la cuntinuaziun consequenta da sias lavurs da
fin uss da corps en differentas colurs.
Contribuziuns culturalas
I vegnan empremessas contribuziuns e garanzias da deficit d'in
import total da 216'500 francs a las suandantas organisaziuns, ovras ed
occurrenzas culturalas:
- fin d'emna d'occurrenzas a la Expo.02 (arteplage Murten) l'avust
ed il settember 2002 per e cun las zagrendras ils zagrenders da la
Svizra,
- producziun dal film documentar "Giuventetgna dultsch utschi" da
Christian Schocher,
- producziun dal film documentar "Free Access" (titel da lavur) dad
Edwin Beeler,
- ediziun dal roman "Septemberschnee" da Katharina Hess tras la
chasa editura Terra Grischuna,
- ediziun dal cudesch davart Riom-Parsonz tras la vischnanca,
- ediziun dal cudesch "Hermann Hesse, Thomas Mann und andere in
Arosa - Texte und Bilder aus zwei Jahrhunderten" dad Ueli Haldimann tras
la chasa editura AS, Turitg,
- ediziun dal cudesch "Kunst und Landschaft in Graubünden. Bilder
und Bauten seit 1780" da Leza Dosch tras la chasa editura Scheidegger &
Spiess, Turitg,
- producziun d'in catalog dal pictur e sculptur Corsin Fontana,
- concerts 2001 da l'orchester da chombra grischun,
- concerts da l'uniun d'orchester da Cuira dals 23/25 da settember
2001 a Schiers ed a Cuira (ovras da Gluck, Mozart e Schubert),
- concerts dal chor viril da Cuira dals 6/7 d'avrigl 2002 a Cuira
("Das Alexanderfest" da Händel),
- concerts dal chor viril Ligia Grischa il matg 2002 en las quatter
regiuns linguisticas da la Svizra a chaschun dal giubileum da 150 onns
dal chor,
- concerts da l'ensemble vocal grischun dals 5 e 6 da schaner 2002 a
Cuira ("Weihnachts-Oratorium" da Johann S. Bach),
- concerts da l'orchester Surselva dals 27/28 da settember 2001 a
Mustér e Glion ("Las quatter stagiuns" da Vivaldi),
- concerts da stad 2001 dal trio Calamus en il chantun,
- aperitiv d'opera dal 1. da schaner 2002 a Tavau,
- represchentaziuns dal toc "Mater Toxicorum" da Dario Fo/Franca
Rame il november 2001 a Casti e/u a Savognin tras il teater Val Alvra,
- represa dal toc "max - an adult entertainment" tras il teater
Alpodrom cun represchentaziuns l'avust 2001 a Cuira ed a Turitg
(Theaterspektakel).
br>Contribuziuns agriculas
La nova politica agrara da la confederaziun ha gì per consequenza en
il Grischun ch'il chantun è sa retratg da la commerzialisaziun e
n'intervegn da princip betg pli en ils fatgs da commerzi. Perencunter
procura el per bunas cundiziuns generalas ed infrastructuras per
commerzialisar ed elavurar ils products agriculs. En quest senn vegnan
empermessas en ils onns 2001 fin 2003 contribuziuns d'in import total da
2.51 milliuns francs a la societad chascharia Bever, a la latgaria
Tavau, da l'associaziun da latg Trun ed a la chasa da maz Grischun
central.
Ils uraris vegnan adattads al concept da linguas
La regenza mida ils uraris dal stgalim superiur da la scola populara
uschia ch'il concept da linguas concludì dal cussegl grond durant la
sessiun d'october 2000 po vegnir realisà en tut las regiuns dal chantun
davent da l'onn da scola 2002/03. La midada la pli impurtanta consista
per tut las scolas dal stgalim superiur en l'integraziun da l'englais en
il sectur obligatori. Perencunter vegn transferì il rom obligatori da
fin uss franzos en il sectur dals roms d'elecziun. Là vegnan mess a
disposiziun programs spezials per il rom franzos sco er per las autras
linguas naziunalas che na fan betg part dal sectur dals roms
obligatoris. Tut ils auters roms d'instrucziun subeschan mo pitschnas
adattaziuns. En la revisiun han ins pudì tegnair quint per gronda part
dals giavischs da las federaziuns professiunalas e da las organisaziuns
linguisticas.
La regenza reparta 383'000 francs or da la "taglia sin il vinars"
L'uschenumnada dieschma d'alcohol (part chantunala al retgav net da
l'administraziun federala d'alcohol) vegn duvrada per cumbatter
l'alcoholissem ed autras toxicomanias (drogas, tubac, medicaments). Da
las entradas 1999/2000 che vegnan repartidas durant l'onn 2001, vegnan
conderschids 383'000 francs (onn precedent 307'000 francs) per
sustegnair mesiras preventivas sco er per promover instituziuns, la
perscrutaziun e la scolaziun da spezialists. L'administraziun federala
d'alcohol ha concludì d'adattar l'onn da gestiun che durava fin uss da
l'entschatta da fanadur fin la fin da zercladur a l'onn chalendar. La
midada duai pia vegnir fatga durant ina fasa transitiva da 18 mais.
L'onn da gestiun 2001/02 dura dal 1. da fanadur 2001 fin la fin da 2002.
La dieschma d'alcohol da quest "onn lung" vegn conderschida pir la stad
2003. Ils chantuns survegnan l'onn 2002 in pajament anticipà sin lur
quota, il pajament restant ha lieu la stad 2003. Il pajament vegn a
succeder a partir da l'onn da gestiun 2003 mintgamai la stad dal proxim
onn chalendar (la prima giada l'onn 2004).
Consultaziuns a la confederaziun
En sia posiziun a la confederaziun sustegna la regenza las
conclusiuns da la politica da segirezza che furman la basa dal concept
directiv per la protecziun da la populaziun. Ella beneventa ch'ils meds
vegnan adattads al svilup da las eventualas periclitaziuns en Europa. A
la regenza pari gist ch'ils chantuns surpiglian las incumbensas en cas
da catastrofas (p.ex. eveniments da la natira) ed en situaziuns
d'urgenza, entant che la confederaziun regla la protecziun da la
populaziun en cas da conflicts armads sco er dettia ils cumonds en cas
d'epidemias, epidemias d'animals ed en cas d'in augment da la
radioactivitad.
Regiuns e vischnancas
La constituziun dal circul da Razèn vegn approvada.
Il project da construcziun per l'engrondiment da la scola primara da
Vaz sut vegn approvà definitivamain. Als custs imputabels da circa 2.3
milliuns francs vegn empermessa ina contribuziun chantunala da 25
pertschient.
La tariffa da la taglia sin manstergnanza speziala per il commerzi e
per las investiziuns da construcziun e la revisiun totala da la lescha
davart la taxaziun dal commerzi cun products da tubac da Samignun vegnan
approvadas.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun