La fin da l'onn passà è il plan directiv vegnì relaschà da la
regenza ed inoltrà al cussegl fedral per l'approvaziun. Suenter ina
vasta procedura d'examinaziun en l'administraziun fedrala ha il cussegl
federal approvà oz il nov plan directiv chantunal. Cun la decisiun
d'approvaziun datti fitg paucas midadas dal plan directiv. Ultra da quai
vegn il chantun envidà d'elavurar in pèr basas supplementaras sco er da
far in rapport.
Il favrer 1999 ha la regenza dà il mandat al departament da l'intern
e da l'economia publica da repassar il plan directiv chantunal (project
PDChant GR 2000). Suenter ina preconsultaziun la stad 2000, la procedura
d'exposiziun da la stad 2001 sco er suenter il relasch l'atun 2002 vegn
terminà il project cun l'approvaziun dal cussegl federal.
Visà vegn in svilup territorial equilibrà
Cun il plan directiv stat ussa a disposiziun al chantun Grischun in
instrument da direcziun modern da la politica da l'urden dal territori
che tematisescha tut ils secturs territorials impurtants. Visà vegn il
mantegniment e la promoziun d'ina buna qualitad da viver da tuts e la
garanzia dal svilup economic da l'entir chantun. Per cuntanscher questas
finamiras s'orientescha il plan directiv vi dals princips da la
concentraziun decentrala, da la colliaziun, da la cooperaziun, da
l'utilisaziun economica dals potenzials, da la garanzia d'in svilup
persistent sco er d'ina utilisaziun optimala da las infrastructuras
existentas. Cun l'approvaziun tras il cussegl federal vegn il plan
directiv declerà sco impegnativ per las autoritads da la Svizra.
Il cussegl federal mida tscherts puncts ed envida a far
cumplettaziuns
En il rapport d'examinaziun da l'uffizi federal da svilup dal
territori vegnan fatgas constataziuns davart ils singuls chapitels dal
plan directiv (da vesair sut www.are.admin.ch). Il cussegl federal ha
concludì set midadas sco er in pèr cumplettaziuns e recumandaziuns. Ina
da las midadas pertutga ina ponderaziun principala dal plan directiv
(princips dal svilup territorial visà), las autras midadas pertutgan sis
da totalmain var 1'700 fixaziuns territorialas. Tegnend quint da la
gronda quantitad da fixaziuns territorialas e da ponderaziuns
principalas en il plan directiv è il dumber da las midadas fatgas dal
cussegl federal fitg pitschen. In basegn d'agir per il futur vesa il
cussegl federal cunzunt en il sectur da las basas per il svilup dals
abitadis.
Planisaziun directiva sco incarica permanenta n`è betg terminada
Per ch'il instrument da direcziun "plan directiv" possia accumplir
sia funcziun er en l'avegnir, basegna il plan directiv ina actualisaziun
e controlla permanenta. Sut quai pon ins p.ex. encleger las suandantas
lavurs:
- Elavuraziun da basas: Il cussegl federal ha envidà il chantun
d'elavurar las basas en il sectur dal svilup dals abitadis (survista da
las zonas da construcziun, incl. il stadi da surbajegiada e d'avertura),
en il sectur da las mesiras da sanaziun per ils trajects da l'aua
restanta sco er en il sectur da la protecziun da las auas. Suenter che
quellas basas èn avant maun examinescha il chantun, sch'il plan directiv
basegnia ina cumplettaziun.
- Cumplettaziuns d'entirs secturs tematics: P.ex. en il sectur dal
tractament da lieus degns da protecziun n'ha il basegn d'agir en il
project general PDChant 2000 betg pudì vegnir sclerì en moda definitiva.
Questa pendenza vegn elavurada.
- Adattaziuns pervi da novas relaziuns sco er actualisaziuns: La
planisaziun directiva è ina incumbensa communabla dal chantun e da la
regiun. Ella vegn exequida en il Grischun tenor il princip da
subsidiaritad. Tranter auter en connex cun la nova constituziun
chantunala, cun la legislaziun chantunala davart la planisaziun dal
territori che sa chatta en revisiun sco er en connex cun las basas gia
elavuradas sa dattan novs impuls cunzunt per la planisaziun regiunala.
Da quai resultan permanentamain er adattaziuns dal plan directiv
chantunal.
- Rapport e controlling: Il cussegl federal ha envidà il chantun da
far periodicamain rapport.
- Tar adattaziuns e cumplettaziuns dal plan directiv chantunal vegn
la confederaziun infurmada er davart ils plans directivs regiunals
correspundents. Da far mintga quatter onns in rapport è fixà legalmain.
Latiers vegn orientà davart il stadi da la planisaziun directiva
chantunala e regiunala sco er davart midadas essenzialas da las basas,
ed i vegnan communitgadas enconuschientschas sin fundament dal
controlling dal plan directiv.
Defensiun dals interess sco punct-clav
Il "document scrit" plan directiv è mo uschè bun sco ch'el vegn er
"vivì" e realisà. Las ponderaziuns principalas fixadas en il plan
directiv sco er las intenziuns per il svilup territorial visà han basegn
da la percepziun e da la realisaziun. Quests interess ston er vegnir
defendids en il rom da las politicas sectoralas sco er dals plans
sectorals e dals concepts da la confederaziun. Questa "defensiun dals
interess" è in punct-clav per la realisaziun cun success dal PDChant
2000.
Il plan directiv en l'internet
Il plan directiv po vegnir consultà da mintgin sin l'internet
(www.richtplan.gr.ch). La website è interactiva. Sch'ins clicca sin in
simbol dal plan directiv vegnan mussadas las infurmaziuns d'object
correspundentas e la domena speziala che tutga tiers. Pussaivla è er in
tschertga tematica, tar la quala l'object tschernì vegn mussà
graficamain sin ina charta. Singulas vischnancas e regiuns pon vegnir
selecziunadas. Sper il text dal plan directiv e la charta dal plan
directiv pon vegnir consultadas sin l'internet las chartas da sintesa
(infurmaziun supplementara detagliada). Ultra da quai pon vegnir
consultadas las objecziuns fatgas durant la procedura d'exposiziun sco
er il tractament das talas. Sco in dals proxims pass vegn er mess en
l'internet il rapport d'examinaziun da la confederaziun sut
www.richtplan.gr.ch.
Bilantscha generala positiva dal project
Gia tar il relasch dal plan directiv chantunal il november 2002 ha
pudì vegnir constatà ch'ins ha pudì sa tegnair vi da l'urari dal project
e vi dals custs calculads. Cun l'approvaziun dal cussegl federal ch`è
ussa avant maun vegn er confermà ch'il cuntegn dal project accumplescha
las pretensiuns. En il rom da l'elavuraziun dal plan directiv è
s'etablida ina buna collavuraziun dal chantun, da las regiuns e da las
vischnancas. Il "sistem da cooperaziun planisaziun directiva" funcziuna.
Sche quai vegn a cuntinuar, vegn il resultat dal project realisà cun
success er a sa cumprovar en l'avegnir.
Gremi: uffizi da planisaziun
Funtauna: rg uffizi da planisaziun