La realisaziun da la refurma dal territori cumenza cun la furmaziun da las regiuns e cun ina revisiun parziala da la constituziun chantunala. La regenza grischuna ha avert la procedura da consultaziun en chaussa. Il project cuntegna la determinaziun da l'uschenumnà plaun d'amez tranter il chantun e las vischnancas. Considerond ils aspects d'in adempliment optimal da las incumbensas sco er las ponderaziuns politicas propona la regenza da stgaffir 10 regiuns.
En sia sessiun da favrer 2011 è il cussegl grond sa fatschentà intensivamain cun la refurma da vischnancas e dal territori. En quest connex è il parlament s'exprimì per ina simplificaziun fundamentala da las structuras statalas che duai vegnir realisada d'ina vart cun agid d'ina refurma da vischnancas e da l'autra vart cun ina refurma dal territori. Las decisiuns fundamentalas cleras dal cussegl grond èn stadas in segn per la regenza da prender per mauns immediatamain las lavurs da realisaziun. Sco emprima part da la refurma da vischnancas è vegnì tramess en consultaziun il matg il project parzial "Vischnancas burgaisas". Cun il project qua avant maun vegn iniziada la realisaziun da la refurma dal territori.
Areguard la refurma dal territori ha il cussegl grond exprimì las suandantas intenziuns strategicas:
- Or dals districts actuals ed or da las corporaziuns regiunalas actualas duain vegnir furmadas e determinadas uffizialmain 8 fin 11 regiuns.
- A las regiuns duai vegnir surdada la giurisdicziun civila e penala dals districts actuals.
- Las regiuns pon gidar las vischnancas ad ademplir incumbensas surcommunalas. Ellas na duain survegnir naginas atgnas cumpetenzas fiscalas e legislativas.
- Dals gremis da decisiun da las regiuns duain pudair far part mo commembras e commembers da las suprastanzas communalas.
- Incumbensas administrativas chantunalas pon vegnir surdadas a las regiuns.
- Las regiuns duain vegnir concludidas avant il 1. da schaner 2013.
- Als circuls na duain betg pli vegnir delegadas incumbensas administrativas chantunalas. Fin che las structuras sin plaun regiunal èn realisadas, duain ils circuls dentant pudair vegnir engaschads er vinavant per ademplir incumbensas intercommunalas.
Per pudair realisar las prescripziuns dal cussegl grond trametta la regenza en consultaziun fin fin december 2011 il sboz per ina revisiun parziala da la constituziun chantunala. Il plan da termins prevesa che questa fatschenta vegnia suttamessa al cussegl grond il pli tard en la sessiun d'avust 2012. La revisiun parziala da la constituziun chantunala suttastat al referendum obligatoric. La votaziun dal pievel avess alura lieu previsiblamain il november 2012. Uschia po vegnir observà il termin ch'è vegnì prescrit dal cussegl grond, numnadamain che las regiuns stoppian vegnir concludidas avant il 1. da schaner 2013.
En il rom da las prescripziuns dal cussegl grond e considerond ils aspects d'in adempliment optimal da las incumbensas sco er ponderaziuns politicas propona la regenza da stgaffir 10 regiuns. Quellas s'orienteschan essenzialmain vi da la divisiun dals districts actuals. Il district dal Bernina, che ha ils pli paucs abitants, ed il district da Malögia duain vegnir unids ad ina regiun. Uschia propona la regenza las suandantas regiuns: Bernina/Malögia, En, Plaun, Surselva, Landquart, Albula, Moesa, Plessur, Partenz/Tavau e Viamala.
Las regiuns duain esser ils circuls da dretgira per la giurisdicziun civila e penala. Ina realisaziun consequenta da las decisiuns concludidas dal cussegl grond ha per consequenza che las regiuns na daventan betg corporaziuns da dretg public cun persunalitad giuridica. Analogamain als districts actuals duain las regiuns dentant avair la capacitad giuridica e l'abilitad d'agir en quels secturs, nua ch'ellas adempleschan incumbensas.
Las adattaziuns necessarias en la lescha duain vegnir fatgas l'onn 2013, suenter che la revisiun da la constituziun è vegnida acceptada. Questas adattaziuns cumpiglian l'attribuziun da las singulas vischnancas a las regiuns sco er la concepziun organisatorica da las regiuns. Las regiuns duain pudair cumenzar cun lur activitad operativa il 1. da schaner 2015. Ils districts actuals e las corporaziuns regiunalas actualas pudessan restar vinavant activas parallelamain fin la fin da l'onn 2016. Uschia è garantì in termin transitoric suffizient, durant il qual las incumbensas pon vegnir transferidas a las regiuns dapertut senza problems.
La consultaziun dura fin fin december 2011. Ils documents da consultaziun stattan a disposiziun sin la pagina d'internet dal departament da finanzas e vischnancas sut www.dfg.gr.ch.
Infurmaziuns:
president da la regenza dr. Martin Schmid, schef dal departament da finanzas e vischnancas, tel. 081 257 32 01
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun