Il nivel da la protecziun cunter privels da la natira è aut en Svizra. Quai mussa il rapport "Privels da la natira en Svizra" ch'è vegnì deliberà oz dal cussegl federal. La gronda sfida per tut ils acturs vegn ad esser quella da planisar e d'applitgar las mesiras necessarias ed ils meds finanzials uschia che l'uman, ils animals e l'infrastructura restan protegids er en l'avegnir cunter privels da la natira. Pervia da la midada dal clima e pervia da l'utilisaziun dal spazi che sa mida èn er las ristgas dinamicas. Pervia da quests motivs ha il chantun Grischun elavurà in manaschament integral da las ristgas.

Passa in tschintgavel da tut ils edifizis en il chantun Grischun sa chatta en territoris ch'èn periclitads da privels da la natira. Quai èn circa 35 000 edifizis cun ina valur totala stimada da circa 25 milliardas francs che pudessan esser pertutgads da l'aua (inundaziuns, bovas), sbuvadas, lavinas sco er da process da crudada (crudada da crappa e da grippa) (cf. agiuntas).

Deposiziuns davart l'esser expost a ristgas pon vegnir fatgas mo sin basa da chartas da privels e da chartas d'infurmaziun da privels. Questas basas èn gia vegnidas elavuradas per la gronda part dal territori d'abitadi dal Grischun. La cumplettaziun e l'actualisaziun permanenta da las basas davart ils privels è in dals champs d'acziun, per ils quals la confederaziun propona mesiras en ses rapport.

Il chantun Grischun ha gia realisà differentas da las mesiras che la confederaziun pretenda. Zonas da privel determinadas en la planisaziun dal territori, nua ch'igl è scumandà da construir in edifizi u nua che edifizis dastgan vegnir construids mo sut tschertas cundiziuns, tutgan dapi ditg tar l'instrumentari dal manaschament integral da las ristgas dal chantun. Ultra da quai pratitgescha il chantun gia ina tgira persistenta dals guauds da protecziun e fa regularmain controllas e lavurs da mantegniment vi da las ovras da protecziun.

Nova ed anc da realisar è la scolaziun da cussegliaders locals da privels da la natira che averteschan al lieu ed ad ura ils stabs directivs communals davart eveniments da la natira e che porschan sustegn professiunal. Quests spezialists èn in sustegn impurtant per las vischnancas en quai che concerna il dumogn dals privels da la natira.

Impurtantas èn la constataziun a temp e la prevenziun
A la constataziun a temp ed a la prevenziun vegn dada ina gronda impurtanza en il rapport da la confederaziun. Quai n'è betg mo in avertiment a temp util da malauras cun plievgias fermas, mabain en spezial la constataziun a temp da ristgas. Quellas ristgas creschan ad in crescher en territoris periclitads. Pertutgads da quai n'èn betg mo la populaziun, mabain er l'economia e l'ambient.

Per constatar a temp tals svilups èsi necessari d'avair analisas detagliadas da las ristgas. Il chantun Grischun ha fatg ina tala analisa da las ristgas e cumpareglià las ristgas che derivan da privels da la natira cun ristgas tecnicas (accidents da traffic, incendis) sco er cun ristgas socialas (pandemias, crisas da fugitivs). Fin ch'i èn avant maun analisas per tut ils territoris d'abitadi, ston anc vegnir fatgs ulteriurs sforzs.

La natira po adina puspè esser incalculabla e reagir en moda nunspetgada. Perquai na dastgi betg vegnir emblidà che l'occupaziun cun ils privels da la natira n'è mai finida, mabain è ina incumbensa permanenta er per noss chantun e per sias vischnancas. I sto adina puspè vegnir resguardà e tratg en consideraziun che las cundiziuns generalas pon sa midar.


Infurmaziuns:
- Reto Hefti, manader da l'uffizi da guaud e privels da la natira, tel. 081 257 38 51, e-mail Reto.Hefti@awn.gr.ch
- Christian Wilhelm, manader dal sectur "privels da la natira", uffizi da guaud e privels da la natira, tel. 081 257 38 52, e-mail Christian.Wilhelm@awn.gr.ch


Gremi: uffizi da guaud e privels da la natira
Funtauna: rg uffizi da guaud e privels da la natira