La Regenza ha fatg cunvegnas da prestaziun per la perioda da contribuziun 2021–2024 cun la Fundaziun Medias Rumantschas e cun las duas organisaziuns linguisticas Lia Rumantscha e Pro Grigioni Italiano. Quellas cunvegnas cuntegnan er mesiras dal catalog da mesiras, dal qual la Regenza aveva prendì enconuschientscha il favrer 2021. Qua tras è vegnì cuntanschì in ulteriur term impurtant en la promoziun chantunala da linguas.
Il program da la Regenza 2021–2024 stat en ils secturs da la lingua e da la cultura sut la devisa «Fermezza en la diversitad». Il chantun prevesa tras quai da resguardar pli fitg ils basegns da las differentas gruppas linguisticas en il chantun. Ina rolla impurtanta giogan en quest connex las instituziuns linguisticas regiunalas.
Cunvegnas da prestaziun sco basa
GTenor la Lescha da linguas dal chantun Grischun vegnan las contribuziuns chantunalas concedidas a las instituziuns linguisticas Lia Rumantscha e Pro Grigioni Italiano sco er a la Fundaziun Medias Rumantschas sin basa da cunvegnas da prestaziun. Quellas vegnan fatgas mintgamai per 4 onns e ston vegnir approvadas da la Regenza. Ellas reglan mintgamai er l'autezza e las modalitads da pajament da l'agid finanzial da la Confederaziun.
La basa respectiva furma la cunvegna da prestaziun davart il mantegniment e davart la promoziun da la lingua e cultura rumantscha e taliana per la perioda 2021–2024, che l'Uffizi federal da cultura ed il chantun han concludì il zercladur 2021.
Per la perioda 2021–2024 stattan a disposiziun a las trais instituziuns contribuziuns federalas da tut en tut circa 16,4 milliuns francs e contribuziuns chantunalas da 5,7 milliuns francs per lur incumbensas multifaras en il sectur da la promoziun da linguas.
Propostas da mesiras per promover las linguas en il Grischun
Il favrer 2021 ha la Regenza prendì enconuschientscha d'in pachet cun var 80 propostas da mesiras per promover las linguas en il chantun Grischun. Quellas servan sco instrument da lavur per l'ulteriura planisaziun en il sectur da la promoziun da linguas. Gia il cumenzament da l'onn èn differents uffizis vegnids incumbensads da realisar emprimas mesiras. Numerusas ulteriuras mesiras èn ussa vegnidas integradas en las cunvegnas da prestaziun cun las organisaziuns linguisticas.
Organisaziuns linguisticas dal Grischun – partenarias impurtantas da la Confederaziun e dal chantun
La Fundaziun Medias Rumantschas garantescha la producziun da cuntegns da medias rumantschs. Per quest intent maina ella ina redacziun independenta che producescha cuntegns per las medias en tut ils idioms ed en rumantsch grischun. Ils cuntegns correspundents vegnan mess a disposiziun a tut ils partenaris participads sin in'atgna plattafurma. Sco organisaziun da tetg da las Rumantschas e dals Rumantschs s'engascha la Lia Rumantscha per la promoziun e per il mantegniment da la lingua e cultura rumantscha en il chantun Grischun ed en Svizra. Plinavant represchenta ella ils interess da la minoritad rumantscha. Per la promoziun e per il mantegniment da la lingua e cultura taliana en il chantun Grischun s'engascha l'organisaziun da tetg da las Grischunas talianas e dals Grischuns talians, la Pro Grigioni Italiano. Ella represchenta ils interess da la minoritad taliana.
Agiuntas:
- Cunvegna da prestaziun Fundaziun Medias Rumantschas
- Cunvegna da prestaziun Lia Rumantscha
- Cunvegna da prestaziun Pro Grigioni Italiano
Infurmaziuns:
cusseglier guvernativ dr. Jon Domenic Parolini, schef dal Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient, tel. +41 81 257 27 01 (cuntanschibel per telefon tranter las 10.00 e las 12.00), e-mail Jondomenic.Parolini@ekud.gr.ch
Responsabladad: Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient