La Brev da federaziun 1524
Florian Hitz, Immacolata Saulle Hippenmeyer: Der Bundsbrief vom 23. September 1524, Beitrag zum Jubiläum "500 Jahre Freistaat der Drei Bünde", Chur, 2024
La reuniun da las Trais Lias è vegnida documentada en ina Brev da federaziun l'onn 1524. Quest document vegn ussa – en il rom dal giubileum Stadi liber da las Trais Lias – edì da l'Archiv dal stadi dal Grischun en tut las trais linguas chantunalas. L'ediziun dal text original vegn accumpagnada d'ina versiun en lingua moderna e d'ina preschentaziun istorica, er quella en tut las trais linguas chantunalas. La populaziun è envidada a la vernissascha dal cudesch ils 4 da zercladur 2024.
L'ovra sa deditgescha a la fundaziun da las Trais Lias, a lur fusiun en il Contract d'allianza dals 23 da settember 1524 ed a sias consequenzas. Suenter ina descripziun dals eveniments che han manà a la fundaziun dal Stadi liber, suonda l'ediziun da la Brev da federaziun da l'onn 1524. A la fin vegni dilucidà, co ch'il nov sistem statal funcziunava.
Avant 500 onns han la Lia Grischa, la Lia da la Chadé e la Lia da las Diesch Dretgiras mess cun in contract il fundament per in nov stadi – il Stadi liber da las Trais Lias. Quel era unic en l'Europa dal temp modern tempriv: La pussanza statala n'era betg en ils mauns d'in regent u d'ina ritga classa superiura, mabain da las 48 vischnancas giudizialas che furmavan il stadi liber.
Preschentaziun istorica en tut las trais linguas chantunalas
Il text da la Brev da federaziun vegn publitgà en la lingua originala tudestg da standard modern tempriv, sco er en talian e rumantsch – mintgamai en la translaziun la pli veglia che stat a disposiziun. Transposiziuns en la lingua d'ozendi accumpognan ils texts istorics. Ina reproducziun fotografica da la Brev da federaziun en la grondezza originala è agiuntada al cudesch. La Brev da federaziun è in document cun sigils agiunts.
Fegl d'infurmaziun cun ina carta d'empustaziun