Da curt ha pudì vegnir legì en las gasettas localas che la regenza e nossas dretgiras da segunda instanza sajan sa cunvegnidas da concentrar tuttas duas dretgiras en il rom dal project "sinergia" en il medem edifizi.
En quest connex sa tschenta la dumonda, sche l'organisaziun da las duas dretgiras superiuras, da la dretgira chantunala e da la dretgira administrativa, na duess betg er vegnir examinada areguard la dumonda, sch'i na fiss betg da stgaffir in'unica dretgira chantunala superiura per uschia pudair trair a niz sinergias er areguard la liquidaziun da las fatschentas. En quest connex pudess plinavant vegnir messa en discussiun la decisiun fitg stretga dal cussegl grond (57:55), da manar mo plazzas da derschadras e da derschaders en uffizi cumplain, per uschia pudair satisfar a las normas dad oz d'in patrun modern areguard la cumpatibilitad da la famiglia e da la professiun.
En quest senn dumondan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza:
1. È la regenza pronta, en cas ch'il project "sinergia" vegniss realisà areguard la dretgira chantunala ed areguard la dretgira administrativa, da preschentar al cussegl grond ina missiva ed ina proposta davart la midada da la basa legala, per stgaffir ina dretgira chantunala superiura unitara?
2. Vesa la regenza in basegn d'agir en cas ch'il project "sinergia" na vegniss betg realisà areguard la dretgira chantunala ed areguard la dretgira administrativa?
3. Sche gea, è la regenza pronta da metter en discussiun en quest connex – almain sco varianta – ultra da plazzas da derschadras e da derschaders en uffizi cumplain anc ina giada plazzas da derschadras e da derschaders en uffizi accessoric?
Cuira, ils 15 da zercladur 2011
Tenchio, Pfäffli, Albertin, Augustin, Baselgia-Brunner, Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Blumenthal, Brandenburger, Burkhardt, Caduff, Caluori, Campell, Candinas, Casutt, Casutt-Derungs, Claus, Clavadetscher, Della Vedova, Dosch, Fasani, Florin-Caluori, Foffa, Fontana, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Gasser, Geisseler, Gunzinger, Hartmann (Cuira), Heiz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jaag, Jenny, Joos, Kasper, Kleis-Kümin, Kollegger (Cuira), Kollegger (Malix), Komminoth-Elmer, Krättli-Lori, Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Locher Benguerel, Märchy-Caduff, Marti, Meyer-Grass, Michael (Castasegna), Müller, Nick, Nigg, Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Parolini, Pedrini, Peyer, Pfenninger, Pult, Rathgeb, Righetti, Rosa, Steck-Rauch, Thöny, Tomaschett (Breil), Trepp, Troncana-Sauer, Wieland, Zweifel-Disch, Buchli (Favugn), Degonda, Kindschi, Lauber, Paterlini, Pfister
Resposta da la regenza
1. Ils 9 da zercladur 2011 han la dretgira chantunala, la dretgira administrativa e la regenza orientà la publicitad davart la conclusiun d'ina decleraziun communabla concernent la realisaziun da la strategia chantunala d'immobiglias (al lieu da Cuira) e concernent la nova utilisaziun dal vegl edifizi chantunal sco edifizi da dretgira. Tenor il punct 10 da la decleraziun èn las dretgiras da l'avis ch'ina fusiun da las duas dretgiras ad ina dretgira chantunala superiura saja raschunaivla en vista al fatg ch'il vegl edifizi chantunal vegn retratg communablamain. Perquai fan las dretgiras ils sforzs respectivs per che l'adattaziun necessaria da l'organisaziun giudiziala saja realisada il pli tard cur ch'il nov edifizi da dretgira vegn retratg. La planisaziun e la realisaziun architectonica da l'edifizi d'ina dretgira chantunala superiura vegnan previsiblamain prendidas per mauns a partir da l'onn 2017 e vegnan ad esser terminadas il pli baud l'onn 2023, cur che las dretgiras midan chasa. Quai sut la premissa che las duas etappas da construcziun, ch'èn previsas per realisar la strategia chantunala d'immobiglias al lieu da Cuira, vegnian mintgamai approvadas dal parlament e dal pievel.
Sin basa da questa situaziun da partenza è la dumonda antiquada resp. vegn la dumonda sustegnida en mintga cas, tenor la posiziun da las duas dretgiras chantunalas davart l'intervenziun parlamentara. Er la regenza po sustegnair quest giudicament. Er sin basa da la cunvegna cun la dretgira chantunala e cun la dretgira administrativa è la regenza natiralmain pronta da suttametter al cussegl grond – cur ch'igl è uschè lunsch – ina missiva ed ina proposta per installar ina dretgira chantunala superiura, sche las premissas respectivas, ch'èn numnadas en la cunvegna, èn ademplidas.
2. La dumonda d'ina fusiun da la dretgira chantunala e da la dretgira administrativa ad ina dretgira chantunala superiura è vegnida examinada l'onn 2006 a chaschun da l'optimaziun da l'organisaziun giudiziala chantunala (refurma da la giustia) (cf. missiva carnet nr. 6/2006-2007, p. 486 ss.). En la debatta da quest project è il cussegl grond suandà l'opiniun da la regenza, numnadamain ch'ina fusiun da las duas dretgiras chantunalas na s'imponia betg (PCG 2006/2007, p. 209 ss.). Sut quest aspect na vesan ni la regenza ni las duas dretgiras chantunalas in basegn d'agir direct, sch'il project sinergia duess far naufragi. En quest cas fissi plinavant intschert, sche l'edifizi chantunal u in auter edifizi cunvegnent e represchentativ per ina dretgira superiura fiss insumma avant maun.
3. En connex cun l'installaziun d'ina dretgira chantunala superiura ston natiralmain vegnir discutadas avertamain tut las dumondas che concernan l'organisaziun da questa dretgira, pia er la dumonda, sche las plazzas da derschadras e da derschaders duain vegnir concepidas mo sco uffizis cumplains u eventualmain er sco uffizis principals. I sto vegnir examinà, sch'in uffizi principal è adattà per las magistratas e per ils magistrats suprems da la giustia. Tras il nov sistem ch'è en vigur dapi 2 ½ onns, è sa reducida fermamain la predominanza dal presidi, che era vegnida crititgada pli baud. Mancanzas da num n'èn betg resultadas. Sin basa da las experientschas che la dretgira chantunala e la dretgira administrativa han fatg cun la nova organisaziun (mintgamai tschintg derschadras e derschaders en uffizi cumplain) n'exista ord vista da la regenza insumma nagin basegn d'agir per reintroducir plazzas da derschadras e da derschaders en uffizi accessoric.
7 da settember 2011