Cun la data dals 25 da schaner 2011 ha la regenza respundì la dumonda da la fracziun da la PBD concernent la mancanza da medias e da medis da chasa en il Grischun. Ella ha dà resposta a las dumondas preschentadas da l'emprim sutsegnader Hardegger. Tuttina n'essan nus betg vegnids pli datiers da la finamira da mantegnair avunda medias e medis en il provediment medicinal da basa. Il fatg che 2460 studentas e students èn s'inscrits l'atun passà per il studi da medischina e che mo ca. 650 èn vegnids admess a las universitads stat en ina gronda cuntradicziun cun l'immigraziun da passa 1300 medias e medis da l'exteriur per onn. Uschè ditg che nus na scolain betg avunda medias e medis, na dastgain nus strusch spetgar ch'il provediment medicinal da basa possia vegnir mantegnì en las regiuns perifericas dal Grischun. Il fatg che bleras medias e blers medis cunzunt da l'exteriur vischin immigreschan, vul er dir ch'in eventual access a professiuns fitg qualifitgadas è bloccà per ina part da nossa giuventetgna.
En il chantun Grischun vegnan 50% da las medias e dals medis da chasa ch'èn oz activs a cuntanscher ils proxims 5 onns la vegliadetgna da pensiun; fin en 10 onns vegnan quai ad esser ca. 75% da las provedidras e dals provediders da basa actuals. Per il Grischun sa mussa in grond problem cun il provediment medicinal per l'entira populaziun. Davart il fatg che las medias ed ils medis da chasa frainan ils custs en ils fatgs da sanadad na ston strusch vegnir fatgas dapli indicaziuns, cunquai che ca. 90% da tut ils cas vegnan tractads definitivamain, quai che correspunda a ca. 8–15% dals custs da sanadad (tut tenor la funtauna).
Savend ch'il cuntegn da questa incumbensa è ina incarica federala, vulain nus tegnair uschè auta sco pussaivel la pressiun sin ils uffizis federals cumpetents.
Cunquai ch'igl èn vegnidas lantschadas ils ultims onns fitg bleras iniziativas dals chantuns, ha quest instrument pers in pau da sia forza. Perquai proponin nus la via sur la conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da sanadad.
1. La scheffa cumpetenta dal departament da giustia, segirezza e sanadad vegn incumbensada da pretender a chaschun da la proxima conferenza d'auzar las plazzas da studi per medischina sin 2000.
2. La commembra ed ils commembers da la regenza vegnan incumbensads da s'engaschar cun mintga chaschun ch'il dumber da 2000 plazzas da studi vegnia cuntanschì per l'entira Svizra.
Cuira, ils 17 da zercladur 2011
Niggli-Mathis (Grüsch), Darms-Landolt, Gunzinger, Aebli, Baselgia-Brunner, Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Brandenburger, Buchli-Mannhart (Stussavgia Plaz), Burkhardt, Campell, Casanova-Maron, Casty, Casutt, Clalüna, Conrad, Dudli, Felix, Fontana, Gartmann-Albin, Gasser, Giacomelli, Grass, Hardegger, Hartmann (Champfèr), Holzinger-Loretz, Jeker, Jenny, Kappeler, Kasper, Koch (Igis), Kollegger (Cuira), Komminoth-Elmer, Kunz (Cuira), Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Michael (Donat), Michael (Castasegna), Pedrini, Perl, Peyer, Pult, Rosa, Stiffler (Tavau Plaz), Trepp, Troncana-Sauer, Tscholl, Valär, Vetsch (Pragg-Jenaz), Wieland, Zanetti, Zweifel-Disch, Buchli (Favugn), Pfister
Resposta da la regenza
A las universitads da Basilea, da Berna, da Friburg e da Turitg èn ils studis medicinals (medischina umana, dentala e veterinara) suttamess ad ina restricziun d'admissiun (numerus clausus) che vegn applitgada en cas da stretgas da capacitads tar las plazzas da studi existentas. Sch'il dumber d'annunzias surpassa 120 pertschient da las plazzas disponiblas e sche las stretgas da capacitads na sa laschan betg eliminar tras deviaziuns avant il cumenzament dal studi, ha lieu in test da qualificaziun selectiv. A Genevra ed a Losanna vegnan las studentas ed ils students admess senza test a l'emprim onn da studi. La selecziun vegn fatga qua cun agid d'examens a la fin da l'emprim onn da studi.
A las universitads da Basilea, da Berna, da Friburg e da Turitg èn 2'936 persunas s'annunziadas per il studi da medischina umana che cumenza l'atun 2011. A disposiziun stattan mo 653 plazzas da studi. Correspundentamain ha lieu er quest onn in test da qualificaziun selectiv per l'admissiun al studi. A las universitads da Genevra, da Losanna e da Neuchâtel stattan a disposiziun totalmain 431 plazzas. Questas universitads desistan da far tests da qualificaziun. Empè da quai fan ellas – sco menziunà qua survart – ina selecziun intrauniversitara.
I na dat naginas enconuschientschas scientificas segiradas davart il dumber da studentas e da students ch'i dovra effectivamain per pudair cuvrir il basegn da medias e da medis en Svizra. Las stimaziuns sa chattan tranter 800 e 1300 diploms universitars per onn. Ultra dal dumber da studentas e da students da medischina èn decisivs er auters facturs impurtants per il basegn futur da medias e da medis, sco p.ex. la repartiziun geografica da las medias e dals medis dal sectur ambulant tranter ils territoris rurals ed urbans e lur spezialisaziun sin ils differents secturs spezials.
Er la regenza è da l'avis ch'il dumber da plazzas da studi per medischina umana, che stattan a disposiziun a las universitads svizras, stoppia vegnir fixà uschia, ch'il basegn da medias e da medis en Svizra possia vegnir cuvrì uschè bain sco pussaivel tras titularas e tras titulars d'in diplom federal da medi. Quai n'è oz cleramain betg il cas.
Correspundentamain è la regenza pronta d'acceptar questa incumbensa. En quest connex renda ella attent ch'er la contribuziun, ch'il chantun sto pajar als chantuns universitars per ils custs da scolaziun da studentas e da students dal Grischun tenor la cunvegna interchantunala davart las universitads, dastgass previsiblamain s'augmentar, en cas ch'il dumber da plazzas da studi per medischina umana vegniss auzà.
12 da fanadur 2011