Il provediment medicinal da la populaziun da tut il Grischun sa basa d'ina vart sin ils ospitals e sin ils centers da sanadad e da l'autra vart en ina dimensiun decisiva sin las medias ed ils medis da chasa. Tenor il svilup general enconuschent che sa mussa tar questa gruppa professiunala sto en il proxim futur vegnir fatg quint cun ina mancanza da medias e da medis da chasa e sco consequenza da quai cun stretgas tar il provediment medicinal.
Tenor il giudicament da la regenza ston ins partir dal fatg ch'i vegn ad esser adina pli difficil ils proxims onns d'occupar puspè praticas da medis che vegnan libras e da garantir uschia il provediment ambulant. Alarmond vegni anc vitiers en il Grischun che passa la mesadad da las medias e dals medis ha dapli che 55 onns e ch'ina part considerabla da questas medias e da quests medis vegn perquai a terminar sia activitad professiunala ils proxims onns.
En enclegientscha cun l'uniun grischuna da medias e da medis ha il departament da giustia, segirezza e sanadad supplitgà per quai las vischnancas il cumenzament d'october da quest onn d'analisar cun las medias e cun ils medis da chasa domiciliads en la vischnanca, cun l'ospital ch'è cumpetent per il provediment staziunar da la regiun d'ospital e cun la regiun la situaziun areguard la garanzia dal provediment medicinal a curta vista ed a vista mesauna e d'al preschentar il giudicament da la situaziun sco er propostas concretas co che quella possia vegnir influenzada en la regiun en moda favuraivla.
Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders dumondan la regenza il suandant:
1. Co sa preschenta l'analisa da la situaziun da la regenza che resulta da las respostas?
2. Pon vegnir constatadas differenzas regiunalas?
3. Tge conclusiuns tira la regenza da sia analisa?
4. Tge mesiras fa la regenza quint d'instradar sin basa da l'analisa?
Cuira, ils 4 da december 2012
Gunzinger, Kleis-Kümin, Trepp, Bezzola (Samedan), Blumenthal, Bondolfi, Bucher-Brini, Buchli-Mannhart (Stussavgia Plaz), Burkhardt, Caduff, Campell, Casty, Clalüna, Claus, Conrad, Darms-Landolt, Dosch, Engler, Fallet, Frigg-Walt, Geisseler, Giacomelli, Grass, Hartmann (Champfèr), Hartmann (Cuira), Heiz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jaag, Jeker, Jenny, Kasper, Kollegger (Cuira), Kollegger (Malix), Komminoth-Elmer, Krättli-Lori, Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Locher Benguerel, Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Meyer-Grass, Michael (Donat), Michael (Castasegna), Müller (Tavau Plaz), Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Parolini, Pedrini, Perl, Pfäffli, Rosa, Steck-Rauch, Stiffler (Tavau Plaz), Stiffler (Cuira), Tenchio, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), Troncana-Sauer, Valär, Waidacher, Wieland, Zweifel-Disch, Deplazes, Michel (Igis), Monigatti, Müller (Susch), Patt, Rodigari
Resposta da la regenza
Pervia da la mancanza da medias e da medis da chasa che sa manifestescha dastgassi daventar en il futur adina pli difficil da puspè occupar praticas da medias e da medis che vegnan libras per garantir uschia il provediment medicinal ambulant. Per registrar la situaziun en chaussa en il chantun Grischun e per deducir da quai las mesiras politicas necessarias ha il departament da giustia, segirezza e sanadad contactà – en enclegientscha cun l'uniun grischuna da medias e da medis – las vischnancas cun la brev dals 4 d'october 2012. Las vischnancas èn vegnidas supplitgadas d'analisar – cun las medias e cun ils medis da chasa domiciliads en la vischnanca, cun l'ospital ch'è cumpetent per il provediment staziunar da la regiun d'ospital e cun la regiun – la situaziun areguard la garanzia dal provediment medicinal a curta vista ed a vista mesauna e da preschentar al departament il giudicament da la situaziun sco er propostas concretas co che la situaziun possia vegnir influenzada en moda favuraivla en la regiun.
Las respediziuns da la retschertga èn stadas fitg modestas. Tut en tut han respundì 30 vischnancas, 2 dad ellas han renunzià da prender posiziun en chaussa. Ultra da quai èn entradas 7 ulteriuras posiziuns da medias e da medis communals, d'ospitals, da circuls resp. da regiuns. L'evaluaziun mussa che circa 40 pertschient da las posiziuns resguardan la garanzia dal provediment medicinal ambulant sco periclitada a curta fin a media vista. 51 pertschient da las posiziuns snegan questa problematica. 8 pertschient da las posiziuns n'han betg respundì questa dumonda.
Motivads vegnan ils problems concernent la garanzia dal provediment medicinal ambulant oravant tut cun la gronda chargia da lavur da las medias e dals medis da chasa (er pervia dal servetsch d'urgenza) che s'accentuescha correspundentamain en cas d'ina sutdotaziun. Auters motivs sa refereschan a la situaziun economica da las medias e dals medis da chasa (mendras pussaivladads da gudogn, grondas investiziuns da cumenzament en cas d'ina surpigliada d'ina pratica, valurs bassas dals puncts da taxa en il Grischun). Sco soluziuns pussaivlas vegnan menziunads en spezial il sustegn finanzial ed organisatoric, cur ch'ina pratica d'in medi da chasa vegn surpigliada, l'indemnisaziun finanziala dal servetsch d'urgenza, il rinforzament da la collavuraziun cun ils differents purschiders en ils fatgs da sanadad, l'introducziun da l'autodispensaziun per tut las medias e tut ils medis da chasa sco er ina schluccada dal numerus clausus per studentas e students da medischina. Il departament cumpetent vegn a resguardar il resultat da questa retschertga en sias ponderaziuns strategicas davart il provediment futur da la sanadad en il Grischun.
La regenza respunda las dumondas sco suonda:
1. Actualmain è garantì il provediment medicinal ambulant en il Grischun. Quai mussa er la participaziun modesta a la retschertga. En il futur però dastgassan adina dapli praticas da medias e da medis da chasa stuair vegnir serradas en regiuns periferas pervia da pensiunament e pervia da mancanza d'ina successura u d'in successur. Problems chaschuna er la garanzia dal servetsch d'urgenza oravant tut en regiuns turisticas.
2. Gea. Entant che las vischnancas da las regiuns vischinas a centers e cun ina gronda populaziun resguardan la garanzia dal provediment medicinal ambulant sco betg periclitada er per il futur, exista questa problematica en spezial en regiuns periferas.
3. Eventualas mesiras ston vegnir concepidas uschia ch'ellas resguardan spezialmain la situaziun en las regiuns periferas pertutgadas. Las respostas positivas da regiuns che han gia in provediment da la sanadad integrà lascha parair raschunaivla ina soluziun correspundenta er per autras regiuns.
4. La regenza resguarda las mesiras ch'ella ha gia instradà (cunvegna cun l'uniun grischuna da medias e da medis per garantir il servetsch medicinal d'urgenza, indemnisaziun dal servetsch d'urgenza per medias e medis che han da surpigliar quest servetsch sur la media, sustegn finanzial per scolaziuns per survegnir dapli medias e medis generalists e.u.v.) sco raschunaivlas per sustegnair il provediment medicinal ambulant en il Grischun ed è correspundentamain pronta da cuntinuar cun talas.
Ultra da quai spetga la regenza che las vischnancas e las regiuns prendian activamain per mauns la problematica dal provediment medicinal ambulant regiunal. Perquai ston er vegnir prendidas en mira soluziuns che surpassan il rom vertent, uschia p.ex. en il rom da centers da sanadad regiunals, sco che quai è per exempel il cas en Engiadina bassa. En quest connex renviescha ella al fatg ch'igl è tenor l'art. 87 al. 2 da la constituziun dal chantun Grischun l'incumbensa tant dal chantun sco er da las vischnancas da procurar per in provediment medicinal cunvegnent, economic e suffizient sco er per ina tala tgira. Tenor l'art. 12 al. 1 da la lescha davart ils fatgs da sanadad èsi però chaussa da las vischnancas da procurar per la tgira da la sanadad publica locala e da garantir uschia il provediment medicinal ambulant da la populaziun.
23 da schaner 2013